"Người cho vay hoặc mua trái phiếu do DNNN phát hành sẽ phải tự chịu rủi ro nếu DN bị giải thể, phá sản"

(ĐTCK) Theo Nghị định 09/2009/NĐ-CP về Quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn đầu tư nhà nước vào DN khác, kể từ ngày 25/3/2009, quyền huy động vốn của DNNN (DN mà Nhà nước nắm từ 51% vốn trở lên - PV) bị giới hạn trong phạm vi hệ số nợ phải trả trên vốn điều lệ không vượt quá 3 lần. Bên cạnh đó, tổng mức đầu tư ra ngoài lĩnh vực chính của DNNN (bao gồm đầu tư ngắn hạn và dài hạn) cũng không được vượt quá mức vốn điều lệ.

Riêng đối với hoạt động đầu tư góp vốn vào lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, đối tượng này chỉ được đầu tư vào mỗi lĩnh vực một DN; mức vốn đầu tư không vượt quá 20% vốn điều lệ của tổ chức nhận góp vốn nhưng phải đảm bảo mức vốn góp của công ty mẹ và các công ty con trong tổng công ty, tập đoàn không vượt quá mức 30% vốn điều lệ của tổ chức nhận vốn góp. Để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, Chính phủ không cho phép DNNN được tham gia góp vốn mua cổ phần của các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đầu tư chứng khoán, công ty chứng khoán hoặc mua cổ phần của các DN khác mà người quản lý, điều hành, sở hữu chính của DN này có quan hệ huyết thống với thành viên lãnh đạo công ty đó.

Cũng liên quan đến vấn đề huy động vốn của DNNN, Bộ Tài chính và Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội vừa thống nhất quan điểm không đưa nợ của DNNN vào đối tượng điều chỉnh của Luật quản lý nợ công. Lý do là Chính phủ (Bộ Tài chính) không thể và cũng không có khả năng xét duyệt từng khoản vay cụ thể của DNNN, nên không thể chịu trách nhiệm trong việc trả nợ thay nếu DNNN không trả được nợ. Nếu đưa nợ của DNNN vào đối tượng điều chỉnh của Luật quản lý nợ công thì khi phá sản, Bộ Tài chính phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho DN sẽ tạo ra gánh nặng cho ngân sách, không những thế còn không công bằng vì DN thuộc các thành phần kinh tế khác không được hưởng chính sách này.

Hiện nay, Chính phủ cũng đã giao Bộ Tài chính xây dựng Luật quản lý vốn nhà nước đầu tư vào các lĩnh vực. Luật này sẽ được chúng tôi xây dựng theo hướng tiếp tục hoàn thiện, nâng cao Nghị định 09/2009, trong đó có việc quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của HĐQT, ban giám đốc của DNNN trong việc vay nợ, trả nợ trên tinh thần tự vay, tự trả và tự chịu trách nhiệm. Nếu DNNN bị phá sản, giải thể thì xử lý theo Luật phá sản, sau khi trừ đi tất cả các khoản chi phí như trả lương cho người lao động, đóng thuế và các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước… còn lại mới trả cho các chủ nợ. Có nghĩa là người cho vay hoặc mua trái phiếu do DNNN phát hành phải chịu rủi ro nếu DNNN bị giải thể, phá sản, Nhà nước không đứng ra trả nợ thay DN.