Sarufutsu, Hokkaido là ngôi làng giàu nhất nước Nhật nhờ những con sò được kéo lên từ vùng biển Okhotsk. Ngôi làng này gần với đảo Sakhalin, Nga hơn là thủ đô Tokyo.
Sarufutsu có thu nhập trung bình cao hơn bất kỳ làng quê nào khác tại Nhật, chủ yếu nhờ các ngư dân. Tuy nhiên, nhà máy chế biến sò mới tại đây hiện không thể hoạt động hết công suất vì không đủ công nhân với mức lương thấp.
Đây là một vấn đề chung của cả nền kinh tế Nhật. Nhiều lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao có thể khó tồn tại, khi mà dân số đang già đi và thu hẹp.
Những con sò được đánh bắt từ vùng biển gần làng Sarufutsu được sấy khô. Sau đó, chúng được xuất khẩu tới Hong Kong và nhiều nơi khác như là một nguyên liệu cao cấp trong ẩm thực Trung Quốc. Nếu tính theo giá trị, sò là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của đảo Hokkaido.
Koichi Kimura - giám đốc hợp tác xã nghề cá vận hành nhà máy mới cho biết, hầu hết công nhân trong nhà máy đều là phụ nữ lớn tuổi. Sau 7 hoặc 8 năm nữa sẽ không còn công nhân người Nhật nào làm việc tại đây.
"Nếu muốn hoạt động 24/24 và tăng gấp 3 lần sản lượng, chúng tôi phải cần đến hơn 100 công nhân", Kimura chia sẻ.
Dân số của làng Sarufutsu không suy giảm nhưng cũng không tăng. Hiện tại, nhà máy chế biến có 19 thực tập người Trung Quốc trên tổng số 90 nhân viên. Họ không thể tăng số nhân viên thực tập khi mà lượng công nhân người Nhật không tăng. Vì vậy, chính quyền làng đang cố gắng kêu gọi người dân chuyển tới đây.
Trong ba năm qua, làng Sarufutsu đã tổ chức những tour đưa người dân từ các vùng khác của Nhật đến để xem đây có thể là một nơi để sinh sống. Họ cũng mời đầu bếp của một nhà hàng ở Tokyo sử dụng sò từ Sarufutsu như là một đại sứ du lịch.
Tuy nhiên, vấn đề với nhà máy là hoạt động theo mùa và và mức lương thấp. 250 nhân viên hợp tác xã có thu nhập tốt nhờ đánh bắt cá. Trong khi, những người công nhân tại nhà máy chế biến sò chỉ kiếm được mức lương tối thiểu khi làm việc 7 tháng trong năm. Nhà máy này đóng cửa suốt mùa đông vì nhiệt độ trong khu vực giảm xuống dưới 20 độ C.
Nếu không tăng lương và cải thiện điều kiện lao động, nhà máy sẽ khó thu hút được lao động trong vùng. Hợp tác xã thì nghĩ rằng họ không thể đột ngột tăng lương được.
"Những người trẻ không hứng thú khi chúng tôi trả lương thấp. Tuy nhiên, nếu trả gấp đôi hoặc gấp ba để thu hút lao động, chúng tôi sẽ không thể đáp ứng", Kimura chia sẻ.
Nhiều chuyên gia kinh tế và Ngân hàng Nhật cho rằng suy giảm dân số là cơ hội để các doanh nghiệp tăng cường tự động hoá và năng suất nhưng không phải công việc nào cũng có thể sử dụng máy móc. Nhà máy mới trị giá 2,4 tỷ yen (22 triệu USD) mở cửa từ tháng 4/2016 với máy móc mới nhưng vẫn cần phải có công nhân.
