Kim ngạch xuất khẩu cà phê đã vượt 1 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm 2025.
Nhiều ngành hàng lớn vẫn tăng trưởng
Tại buổi trao đổi với báo chí vào những ngày đầu tháng 3, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến nhìn nhận ngành nông nghiệp đang đối diện với nhiều thách thức, đặc biệt là tác động từ các chính sách thương mại quốc tế và biến động địa chính trị.
"Cuộc họp Thường trực Chính phủ tháng 1/2025 đã xác định, nguy cơ chiến tranh thương mại đang hiện hữu, nhất là sau hai tháng đầu nhiệm kỳ của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Các chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ, căng thẳng giữa Ukraine - châu Âu - Mỹ đều ảnh hưởng đến thương mại toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Dù vậy, xuất khẩu nông sản của chúng ta vẫn ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá.
Sau khi chứng kiến kim ngạch xuất khẩu giảm nhẹ trong tháng 1/2025, ngành nông nghiệp đã lấy lại đà tăng trưởng trong tháng 2. Thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt 4,4 tỷ USD, tăng 37,2% so với tháng 2 năm 2024; đưa tổng kim ngạch xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2025 đạt 9,38 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Một số ngành hàng mũi nhọn như gạo và rau quả có sự sụt giảm, do những biến động từ thị trường. Trong đó, việc Ấn Độ nới lỏng lệnh hạn chế xuất khẩu gạo khiến nguồn cung lúa gạo trên thị trường thế giới tăng, tạo áp lực vào các nước xuất khẩu gạo như Việt Nam. Giá gạo xuất khẩu bình quân 2 tháng đầu năm 2025 ước đạt 553,6 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Với ngành rau quả, sự siết chặt quy định nhập khẩu của Trung Quốc tác động mạnh đến trái sầu riêng, khiến kim ngạch xuất khẩu mặt hàng rau quả nói chung giảm 11% trong tháng 2/2025. Thậm chí vào tháng 1, giá trị xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc giảm mạnh nhất trong tất cả các thị trường, lên tới gần 43% so với cùng kỳ năm trước.
 |
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến. |
“Điểm sáng là nhiều mặt hàng chủ lực của chúng ta vẫn tăng trưởng cao như lâm nghiệp, cà phê, thủy sản, cao su, điều…”, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định.
Theo đó, trong ngành lâm nghiệp, giá trị xuất khẩu gỗ và sản phẩm ước đạt 1,1 tỷ USD trong tháng 2, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu ngành lâm nghiệp lên 2,52 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm 2025, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Với ngành thủy sản, giá trị xuất khẩu thủy sản trong tháng 2 ước đạt 650 triệu USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu hàng thủy sản 2 tháng đầu năm 2025 đạt 1,42 tỷ USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Trong nhóm nông sản, cà phê là mặt hàng mang về kim ngạch xuất khẩu lớn nhất. Riêng trong tháng 2, giá trị xuất khẩu cà phê đạt 854,2 triệu USD, đưa tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt 1,58 tỷ USD trong cả 2 tháng, tăng 26,2% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, giá cà phê xuất khẩu tăng tới 76,3% so với cùng kỳ năm 2024, ở mốc 5.574,5 USD/tấn.
Khoa học công nghệ là bàn đạp cho tăng trưởng
Trong đánh giá của Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, ngành nông nghiệp vẫn còn dư địa và tiềm năng xuất khẩu. Hướng tới mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 64 - 65 tỷ USD, thậm chí có thể phấn đấu lên 70 tỷ USD trong năm 2025, ngành nông nghiệp cần những giải pháp chiến lược để thích ứng với tình hình mới. Trong đó khoa học công nghệ là giải pháp đầu tiên.
“Khoa học công nghệ sẽ quyết định vị thế của đất nước, vị thế của dân tộc và vị thế của ngành”, Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh.
Chiếm hơn 50% giá trị gia tăng toàn ngành, khoa học công nghệ cần được ứng dụng một cách mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn và hiệu quả hơn trong thời gian tới. Cụ thể, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng khoa học công nghệ cần đi sâu vào chương trình giống, quy trình canh tác, bảo vệ thực vật, thú y phòng bệnh và các lĩnh vực khác, để gắn với kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, minh bạch hóa sản phẩm để bước ra thị trường thế giới.
Về chế biến và chế biến sâu, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh Việt Nam vẫn đa phần đang dừng ở xuất khẩu dạng bao chứ chưa phải dạng gói, điều này cho thấy độ tinh xảo, khả năng chế biến sâu với giá trị gia tăng cao còn hạn chế so với nhiều quốc gia.
“Diện tích sản xuất của chúng ta không tăng nữa nên cần nâng cao năng suất, chất lượng, xây dựng vùng nguyên liệu gắn với chế biến và chế biến phải sâu để nâng cao giá trị gia tăng. Đây chính là dư địa để khai thác và có thể thực hiện được mục tiêu xuất khẩu năm 2025 và tạo tiền đề cho giai đoạn 2026 - 2030”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ.
Liên quan đến vấn đề chế biến, ngoài quy trình, nguyên lý của công nghệ, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề cập đến vai trò của thiết bị trong nâng cao giá trị, bởi thiết bị của mỗi nước sản xuất lại có đặc điểm riêng. Do đó, ngành nông nghiệp cần đi tắt đón đầu, tìm kiếm và đầu tư các công nghệ quốc tế phù hợp, từ đó kết hợp với các vùng nguyên liệu đã được xây dựng, hình thành con đường xuyên suốt nâng cao giá trị cho sản phẩm nông nghiệp.
Thời gian tới, ngành nông nghiệp cũng xác định đẩy mạnh hợp tác với quốc tế, đặc biệt là Mỹ, để phát triển các giống cây chuyển gen có năng suất cao. Ngoài ra, ngành đã đặt “đề bài” cho một số đơn vị trong nước để chọn tạo giống động vật như lợn, bò, gia cầm, đảm bảo công nghệ sinh học của Việt Nam bắt nhịp được với thế giới.
Không ách tắc sau hợp nhất 2 bộ
Buổi trao đổi với Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng là buổi phỏng vấn cuối cùng tại số 2 Ngọc Hà, Hà Nội (trụ sở cũ của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn). Thừa nhận có phần tâm trạng nhưng Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết những ngày đầu sau hợp nhất hai Bộ, các “dòng chảy công việc” vẫn diễn ra thông suốt.
“Khi 2 Bộ nhập lại, phân công nhiệm vụ của lãnh đạo Bộ rất rõ ràng, các Thứ trưởng phụ trách các lĩnh vực đều trực tiếp chỉ đạo lĩnh vực của mình. Do đó trong những ngày làm việc đầu tiên, không có hiện tượng ách tắc, đặc biệt là các thủ tục hành chính.
Thứ nữa là nông nghiệp hợp nhất với tài nguyên, môi trường, chắc chắn xu hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, kinh tế xanh sẽ được phát huy ở mức cao hơn, nhanh hơn, toàn ngành nông nghiệp sẽ chuyển mình một cách tích cực hơn”.
