Sau khi gặp nhiều khó khăn với bối cảnh nguồn cung cấp nhiên liệu tắc nghẽn trong đại dịch, các nhà sản xuất chip đang phải đối mặt với một vấn đề đau đầu mới. Nga, một trong những nhà cung cấp khí lớn nhất thế giới được sử dụng để sản xuất chất bán dẫn, đã bắt đầu hạn chế xuất khẩu.
Theo một báo cáo của hãng thông tấn TASS của Nga, Moscow đã bắt đầu hạn chế xuất khẩu khí trơ hay còn gọi là khí hiếm, bao gồm neon, argon và heli sang các nước "không thân thiện" vào cuối tháng 5.
Cả ba loại khí này đều được sử dụng để sản xuất các chip điện tử nhỏ có trong một loạt các sản phẩm tiêu dùng, từ điện thoại thông minh đến máy giặt cho đến ô tô, và đã bị thiếu hụt nghiêm trọng trong nhiều tháng.
Đây là một trong những biện pháp mới nhất của Tổng thống Vladimir Putin nhằm chống lại các quốc gia đã áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt đối với Moscow. Theo Công ty Tư vấn Bain & Company, trước xung đột, Nga và Ukraine chiếm khoảng 30% nguồn cung cấp khí neon cho ngành công nghiệp chip.
Các hạn chế xuất khẩu được đưa ra ngay khi ngành công nghiệp bán dẫn bắt đầu thoát khỏi tình trạng tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng nguồn cung. Năm ngoái, các nhà sản xuất ô tô đã sản xuất ít hơn 10 triệu xe do thiếu chip, nhưng nguồn cung dự kiến sẽ cải thiện trong nửa cuối năm nay.
Justin Cox, giám đốc sản xuất toàn cầu của công ty tư vấn LMC Automotive cho biết vấn đề hạn chế xuất khẩu khí neon là "đáng lo ngại", nhưng không khiến các nhà sản xuất chip ngạc nhiên. Sau khi Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine cách đây 8 năm, ngành công nghiệp này đã chuẩn bị cho những gián đoạn nguồn cung từ khu vực này.
Các nhà sản xuất chip đã chuẩn bị tinh thần
Khí neon đóng một vai trò quan trọng trong việc sản xuất chất bán dẫn, trong một quá trình được gọi là in thạch bản. Khí kiểm soát bước sóng ánh sáng do tia laser tạo ra khi nó khắc các mẫu lên các tấm silicon tạo nên con chip.
Trước khi xung đột leo thang, Nga thu khí neon thô như một sản phẩm phụ trong các xưởng luyện thép, sau đó gửi đến Ukraine để tinh chế. Jonas Sundqvist, nhà phân tích công nghệ cấp cao tại công ty nghiên cứu thị trường Techcet cho biết, hai quốc gia đã trở thành nhà sản xuất khí hiếm hàng đầu kể từ thời Liên Xô và sử dụng chúng để xây dựng công nghệ quân sự và vũ trụ.
Tuy nhiên, các nhà sản xuất chất bán dẫn đã và đang giảm bớt sự phụ thuộc vào hai quốc gia này kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014.
Peter Hanbury, đối tác sản xuất của Bain & Company cho biết các nhà sản xuất chip đã tăng gấp đôi nỗ lực của họ sau khi cuộc xung đột leo thang vào tháng 2.
Ông Hanbury cho biết sự phụ thuộc của ngành công nghiệp chất bán dẫn vào Ukraine và Nga đối với khí neon là "rất cao trong lịch sử", từ 80% đến 90%. Nhưng kể từ năm 2014, các nhà sản xuất chip đã giảm con số đó xuống dưới 1/3.
“Ngành công nghiệp đã nhận ra rủi ro liên quan đến khu vực và bắt đầu đủ điều kiện về cơ bản các nguồn mới, phát triển các quốc gia mới và các nhà cung cấp cụ thể”, ông cho biết.
Giá tăng
Vẫn còn quá sớm để biết các hạn chế xuất khẩu của Nga sẽ tác động như thế nào đến các nhà sản xuất chất bán dẫn vì cho đến nay, xung đột ở Ukraine vẫn chưa làm suy giảm sản lượng chip.
"Tôi không nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy tác động trong ít nhất một vài tháng. Tôi nghĩ rằng tác động mà chúng ta thấy có thể sẽ ở mức tối thiểu”, ông Peter Hanbury cho biết.
Tuy nhiên, ngay cả khi các nhà sản xuất chip có thể thay thế nguồn cung bị mất từ khu vực, họ có khả năng phải trả mức giá cao hơn cho các loại khí quan trọng.
Dù rất khó để theo dõi giá khí neon và các loại khí khác vì hầu hết chúng được giao dịch theo các hợp đồng dài hạn tư nhân. Nhưng Techcet ước tính rằng, giá hợp đồng khí neon đã tăng gấp 5 lần kể từ cuối tháng 2 và sẽ vẫn ở mức cao đó trong thời gian tới. Và biện pháp hạn chế xuất khẩu của Nga chắc chắn sẽ có tác động đến bất kỳ hợp đồng mới nào.
Trong khi đó, không giống như Mỹ, Nhật Bản và châu Âu, Hàn Quốc sẽ cảm thấy khó khăn trước tiên vì nước này phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu khí hiếm.
Theo dữ liệu do Counterpoint Research tổng hợp, Samsung đã vượt qua Intel vào năm ngoái để trở thành nhà sản xuất chất bán dẫn lớn nhất tính theo doanh thu.
Micron Technology là một trong những nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới cho biết rằng họ đã chứng kiến giá khí đốt tăng cao, nhưng họ đã có "đủ nguồn cung trong vài tháng tới" và dự kiến sẽ không phải cắt giảm sản lượng trong ngắn hạn.
“Chúng tôi đang thực hiện các bước để đảm bảo nguồn cung bổ sung trong thời gian dài hơn”, người phát ngôn của Micron Technology cho biết.
Trung Quốc có thể được hưởng lợi
Các quốc gia hiện đang chạy đua để nâng cao năng lực sản xuất chip sau hai năm đối mặt với sự biến động của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Intel đã đề nghị giúp chính phủ Mỹ thực hiện kế hoạch của mình, và đầu năm nay đã tuyên bố sẽ đầu tư 20 tỷ USD vào hai nhà máy mới. Năm ngoái, Samsung cũng cam kết xây dựng một cơ sở trị giá 17 tỷ USD ở Texas.
Nhiều sản xuất chip hơn có thể sẽ dẫn đến nhu cầu cao hơn đối với khí hiếm.
Với việc Nga dọa cắt giảm xuất khẩu, Trung Quốc có thể là nước hưởng lợi lớn. Theo Sundqvist, Trung Quốc có năng lực sản xuất "lớn nhất, mới nhất".
Kể từ năm 2015, quốc gia này đã đầu tư vào ngành công nghiệp bán dẫn bao gồm cả các thiết bị cần thiết để tách khí hiếm khỏi các sản phẩm công nghiệp khác. Trung Quốc hiện là nước xuất khẩu ròng các loại khí hiếm và tuyên bố sẽ tự chủ về sản xuất khí hiếm.
