Trong đánh giá tổng quát đầu tiên về rủi ro kinh tế của việc leo thang xung đột Israel-Hamas, Ngân hàng Thế giới cho biết có nguy cơ giá dầu thô đi vào “vùng nước chưa được thăm dò”.
Một kịch bản “gián đoạn lớn” có thể so sánh với kịch bản tẩy chay dầu mỏ của người Ả Rập ở phương Tây năm 1973 sẽ tạo ra tình trạng thiếu nguồn cung dẫn đến giá một thùng dầu tăng từ khoảng 90 USD lên khoảng 140 USD đến 157 USD/thùng. Kỷ lục trước đó chưa được điều chỉnh theo lạm phát là 147 USD/thùng vào năm 2008.
Indermit Gill, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới cho biết: “Cuộc xung đột mới nhất ở Trung Đông xảy ra ngay sau cú sốc lớn nhất đối với thị trường hàng hóa kể từ những năm 1970 là xung đột Nga-Ukraine. Điều đó đã gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế toàn cầu và kéo dài cho đến ngày nay”.
“Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần phải cảnh giác. Nếu xung đột leo thang, nền kinh tế toàn cầu sẽ phải đối mặt với cú sốc năng lượng kép lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ - không chỉ từ cuộc chiến ở Ukraine mà còn từ Trung Đông”, ông cho biết.
Ngân hàng Thế giới cho biết, cú sốc đối với nền kinh tế toàn cầu sẽ không chỉ giới hạn ở chi phí năng lượng mà còn dẫn đến hàng trăm triệu người bị đói do giá lương thực tăng cao.
Trong khi đó, xung đột Israel-Hamas cho đến nay ít ảnh hưởng đến giá hàng hóa. Giá dầu đã tăng khoảng 6%, nhưng hàng nông sản, kim loại công nghiệp và các hàng hóa khác “hầu như không tăng”.
“Triển vọng về giá cả hàng hóa sẽ nhanh chóng u ám nếu xung đột leo thang”, báo cáo cho biết.
Theo dự báo cơ bản của Ngân hàng Thế giới, giá dầu sẽ đạt mức trung bình 90 USD/thùng trong quý hiện tại trước khi giảm xuống mức trung bình 81 USD/thùng vào năm tới do tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại. Nhưng Ngân hàng Thế giới cũng đưa ra ba kịch bản cho giá dầu.
Đối với kịch bản “gián đoạn nhỏ”, nguồn cung dầu toàn cầu sẽ giảm từ 500.000 đến 2 triệu thùng mỗi ngày - gần tương đương với mức giảm trong cuộc nội chiến Libya năm 2011. Giá dầu theo đó sẽ tăng lên khoảng 93 - 102 USD/thùng.
Đối với kịch bản “gián đoạn trung bình” - gần tương đương với cuộc chiến tranh Iraq năm 2003 – sẽ khiến nguồn cung dầu toàn cầu giảm từ 3 đến 5 triệu thùng mỗi ngày. Giá dầu ban đầu sẽ tăng từ 21% đến 35% và lên mức từ 109 - 121 USD/thùng.
Đối với kịch bản “gián đoạn lớn” - có thể so sánh với hành động được thực hiện trong cuộc chiến tranh Yom Kippur năm 1973 - trong đó nguồn cung dầu toàn cầu sẽ giảm từ 6 triệu đến 8 triệu thùng mỗi ngày, dẫn đến giá dầu tăng 56% đến 75% lên khoảng 140 USD và 157 USD/thùng.
Lệnh cấm vận dầu mỏ năm 1973 đã khiến giá dầu thô tăng gấp 4 lần, dẫn đến lạm phát cao hơn và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng khiến thời kỳ bùng nổ kéo dài sau chiến tranh của nền kinh tế toàn cầu chấm dứt.
Ayhan Kose, Phó nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới cho biết: “Giá dầu cao hơn nếu duy trì chắc chắn có nghĩa là giá lương thực cao hơn. Nếu một cú sốc giá dầu nghiêm trọng xảy ra, điều này sẽ đẩy lạm phát giá lương thực vốn đã tăng cao ở nhiều nước đang phát triển. Vào cuối năm 2022, hơn 700 triệu người - gần 1/10 dân số toàn cầu - bị suy dinh dưỡng. Sự leo thang của cuộc xung đột mới nhất sẽ làm tăng thêm tình trạng mất an ninh lương thực, không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới”.
