Sẽ được nới room
Trong vòng 5 năm kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực (1/8/2020), Việt Nam cam kết sẽ xem xét cho phép các tổ chức tín dụng EU được nâng mức nắm giữ lên tối đa 49% vốn điều lệ của 2 ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam. Tuy nhiên, cam kết trên không áp dụng với 4 ngân hàng thương mại nhà nước (BIDV, Vietcombank, VietinBank và Agribank).
Bên cạnh đó, việc các tổ chức tín dụng của EU tham gia nắm giữ vốn điều lệ tại 2 ngân hàng thương mại cổ phần của Việt Nam vẫn phải tuân thủ đầy đủ các quy định về thủ tục mua bán và sáp nhập cũng như các yêu cầu an toàn và cạnh tranh khác.
Trong báo cáo cập nhật về HDBank (Mã: HDB) vừa được phát hành, Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN) cho biết, HDBank là một trong số ít ngân hàng đang được xem xét nới giới hạn sở hữu nước ngoài lên 49% theo lộ trình quy định trong thỏa thuận thương mại EVFTA.
Nhóm phân tích MASVN cho rằng, nhờ tăng trưởng vượt trội của lợi nhuận trong giai đoạn 9 tháng đầu năm 2021, việc hoàn thành kế hoạch năm của HDBank trở nên dễ dàng hơn.
Với việc hoàn thành được 84,5% kế hoạch lợi nhuận năm sau 9 tháng đầu năm 2021, HDBank sẽ có nhiều dư địa để cân bằng giữa tăng trưởng lợi nhuận và củng cố chất lượng tài sản bằng cách tăng tỉ lệ bao phủ nợ xấu.
Với việc sử dụng trái phiếu chuyển đổi như một công cụ huy động mới, HDBank đã phần nào giảm được chi phí huy động cũng như hỗ trợ giá cổ phiếu khi giá chuyển đổi được nhiều nhà đầu tư xem là mức giá tham chiếu cho cổ phiếu HDB.
Mới đây nhất, ngày 22/12 HDBank phát hành 165 triệu USD trái phiếu quốc tế tăng vốn chủ sở hữu cấp 2 cho IFC và các định chế tài chính quốc tế, khởi động các chương trình hợp tác phát triển dài hạn đã đề ra.
Theo Mirae Asset, chi phí huy động của HDBank cho giấy tờ phát hành có giá cao hơn so với các ngân hàng lớn khác. Sử dụng trái phiếu chuyển đổi cũng như phát hành trái phiếu quốc tế sẽ hỗ trợ cho lợi nhuận của HDBank.
Thêm vào đó, phát hành trái phiếu chuyển đổi cũng giúp gia tăng tỉ lệ an toàn vốn (CAR) cho ngân hàng. Đáng chú ý, Mirae Asset cho biết, HDBank là một trong số ít ngân hàng đang được xem xét nới giới hạn sở hữu nước ngoài lên 49% theo lộ trình quy định trong thỏa thuận thương mại EVFTA.
Nếu HDBank được chọn trở thành ngân hàng thí điểm sẽ là một điểm sáng hỗ trợ giá của cổ phiếu, khi việc nới giới hạn sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư dài hạn hơn.
Trước đó, vào cuối tháng 6/2021, trong một báo cáo của Chứng khoán MB (MBS) đưa ra lại cho rằng, có 4 ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam đáp ứng đủ các tiêu chí và hết room ngoại gồm: Techcombank, VPBank, ACB và TPBank. Trong đó, việc nới room ngoại của Techcombank được đánh giá khả quan trong tương lai.
Cơ hội hút vốn ngoại
Hiện trong số 27 ngân hàng niêm yết trên sàn chứng khoán chỉ có 15 ngân hàng có tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài trên 15%. Trong đó, một số ngân hàng đã kín hoặc gần kín tỷ lệ sở hữu vốn ngoạ, như: ACB, ABBank, VietinBank, Eximbank, MB, MSB, OCB, Techcombank, TPBank, Vietcombank.
Theo quy định hiện hành, tổng mức sở hữu cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 30% vốn điều lệ ngân hàng Việt Nam. Nhà đầu tư nước ngoài chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi của tổ chức tín dụng Việt Nam sang cổ phiếu phải đảm bảo tỷ lệ sở hữu như trên.
Do tỷ lệ sở hữu nước ngoài đã khá lớn, trong khi phải thúc đẩy tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược, từ đầu năm 2021 đến nay, nhiều ngân hàng đã phải phải khóa "room" ngoại để chờ cơ hội tốt hơn bán vốn cho đối tác nước ngoài.
Chẳng hạn tại VPBank, thời điểm tháng 5/2021, room ngoại của ngân hàng này là 20%. Tuy nhiên, để chuẩn bị bán 15% vốn cho đối tác chiến lược nước ngoài, ngân hàng này đã khóa room vốn ngoại là 15%.
Nhưng tới đây, VPBank tiếp tục lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc điều chỉnh room ngoại, từ 15% lên 17,5%, nhằm chuẩn bị hiện thực hóa thương vụ.
Hiện room ngoại tại OCB còn 10% và Ngân hàng đang đàm phán với đối tác ngoại để bán tiếp phần còn lại, chốt room ngoại theo quy định dưới trần 30%. Trước đó, vào giữa năm 2020, OCB hoàn tất thương vụ bán 15% cổ phần cho đối tác Nhật là Ngân hàng Aozora, đưa mức vốn điều lệ hiện hữu tăng từ 7.898 tỷ đồng lên 8.767 tỷ đồng.
Nhiều ngân hàng đã và đang trong quá trình tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược nước ngoài như: VietCapitalBank, NamABank, Techcombank, HDBank...
Hiện trên thị trường vẫn còn rất nhiều ngân hàng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài rất thấp, thậm chí vẫn còn nguyên 100% room ngoại chưa sử dụng đến như: Bac A Bank, VietCapital Bank, KienLongBank, PG Bank, VietABank, VietBank…
Theo Hiệp hội ngân hàng và Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM), Ngân hàng sức khỏe tốt nên được nới tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại trên 30%.
CIEM đang dự thảo báo cáo "Nghiên cứu tính cần thiết của việc điều chỉnh tăng giới hạn tỷ lệ sở hữu cố phần của nhà đầu tư nước ngoài tại các tổ chức tín dụng".
Trong buổi làm việc giữa CIEM với Hiệp hội Ngân hàng (VNBA) đầu tháng 11/2021, các chuyên gia cho biết, giới hạn lệ sở hữu vốn ngoài đang làm khó các ngân hàng trong việc tìm kiếm cổ đông chiến lược, hút vốn ngoại nâng cao năng lực tài chính, sức cạnh tranh.
Theo quy định tại Nghị định số 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của tổ chức tín dụng Việt Nam, tỷ lệ sở hữu cổ phần nhà đầu tư nước ngoài không quá 5% vốn điều lệ đối với cá nhân nước ngoài; không quá 15% vốn điều lệ đối với tổ chức nước ngoài; không quá 20% vốn điều lệ đối với nhà đầu tư chiến lược; nhà đầu tư nước ngoài và người có liên quan không quá 20% vốn điều lệ.
