Ngân hàng lên sàn: UPCoM là bắt buộc

Tại ĐHCĐ 2016 của VPBank đầu tuần trước, trước câu hỏi của cổ đông về việc bao giờ VPBank lên sàn? Ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch HĐQT VPBank cho biết, theo quy định, hết năm 2016, VPBank phải niêm yết trên sàn UPCoM. Do đó, VPBank hiện đang tiến hành các thủ tục và chờ hướng dẫn của UBCK.

Tương tự, trong cuộc trao đổi với Đầu tư Chứng khoán, ông Trịnh Văn Tuấn, Chủ tịch HĐQT OCB cho biết, OCB luôn tuân thủ các quy định, đồng thời đây cũng là điều cần thiết phải thực hiện.

Còn nhớ đầu năm 2015, Thống đốc NHNN có văn bản số 657/NHNN-TTGSNH về việc niêm yết cổ phiếu trên TTCK của các NHTM cổ phần. Theo đó, Thống đốc  yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố tiếp tục đôn đốc các NHTM đặt trụ sở chính trên địa bàn chưa niêm yết cổ phiếu hoàn thiện kế hoạch niêm yết cổ phiếu trên TTCK.

Đồng thời, các NHNN tỉnh, thành phố theo dõi, giám sát việc triển khai kế hoạch niêm yết cổ phiếu của các đơn vị trên địa bàn; kịp thời báo cáo và đề xuất Thống đốc NHNN các biện pháp, nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động của hệ thống các TCTD…

Trước đó, tháng 7/2014, NHNN và UBCK tiếp tục nhắc chủ trương và lộ trình trong năm 2015, tất cả các NHTM phải lên niêm yết. Trong khi cuối năm 2013, TTCK đã “nóng” lên với thông tin UBCK và NHNN thống nhất đề xuất lên Thủ tướng Chính phủ chủ trương đưa các ngân hàng đại chúng lên giao dịch trên TTCK để tăng tính minh bạch cho hoạt động của các TCTD và kiểm soát được tỷ lệ sở hữu.

“Cần phải hiểu rõ trên đây là những công văn mang tính chất thúc giục, động viên, khuyến khích các NHTM lên thị trường giao dịch chứng khoán niêm yết. Điều này khác biệt với Nghị định 108/2013/NĐ-CP quy định doanh nghiệp huy động vốn từ công chúng sau 1 năm phải đưa cổ phiếu lên giao dịch trên thị trường có tổ chức, chẳng như sàn UPCoM.

Theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, tất cả các ngân hàng, không phân biệt là công ty đại chúng (bán cổ phiếu cho hơn 100 cổ đông) hay không, đều phải lên sàn (được hiểu là sàn UPCoM, chứ không bắt buộc sàn chứng khoán truyền thống) để nâng cao tính minh bạch trong các giao dịch mua bán cổ phiếu của tất cả các ngân hàng, và để mọi người có những thông tin minh bạch về ngân hàng qua các báo cáo tài chính”, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế nhận định.

Cụ thể, ngày 23/9/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 108/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK, quy định doanh nghiệp huy động vốn từ công chúng sau 1 năm phải đưa cổ phiếu lên giao dịch trên thị trường có tổ chức. Nếu không, doanh nghiệp sẽ bị phạt từ 100-150 triệu đồng, trừ trường hợp không đủ điều kiện niêm yết chứng khoán hoặc đăng ký giao dịch chứng khoán theo quy định pháp luật. Đồng thời, pháp luật cho phép cổ đông của doanh nghiệp có quyền đề xuất rút lại khoản vốn đã góp vào doanh nghiệp.

Tuy nhiên, vấn đề là ngân hàng cũng là công ty đại chúng, nên không thể đứng ngoài quy định của Nghị định 108, tức vẫn phải đưa cổ phiếu lên giao dịch trên UPCoM.

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Trần Minh Hải, Giám đốc Công ty Luật BASICO phân tích, sàn UPCoM (Unlisted Public Company Market) là tên gọi của thị trường giao dịch chứng khoán của các công ty đại chúng chưa niêm yết được tổ chức tại Sở GDCK Hà Nội (HNX).

Thị trường này được tổ chức để nhà đầu tư có thể mua, bán các loại cổ phiếu của các công ty đại chúng chưa niêm yết, hoặc hủy niêm yết tại Sở GDCK TP.HCM (HOSE) hoặc HNX với mục đích tạo môi trường giao dịch công bằng, minh bạch, an toàn, giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư, tăng tính thanh khoản cho các chứng khoán chưa niêm yết và tăng khả năng huy động vốn cho các doanh nghiệp. Thị trường UPCoM ra đời nhằm mục đích thay thế cho thị trường OTC tự do.

Thị trường UPCoM khác với thị trường giao dịch chứng khoán niêm yết tại một số điểm chính như sau: Chứng khoán giao dịch trên UPCoM là cổ phiếu và trái phiếu chuyển đổi của các công ty đại chúng chưa niêm yết hoặc hủy niêm yết. Trong khi đó, chứng khoán niêm yết tại các Sở GDCK phải đáp ứng các điều kiện niêm yết của Sở.

Phương thức giao dịch duy nhất áp dụng cho thị trường UPCoM là phương thức thỏa thuận (thỏa thuận điện tử và thỏa thuận thông thường), mà không áp dụng phương thức giao dịch khớp lệnh qua hệ thống giao dịch của Sở GDCK như thị trường niêm yết. Các công ty đại chúng là đối tượng sẽ thực hiện trình tự đăng ký tham gia UPCoM trên cơ sở quy định tại Thông tư 180/2015/TT-BTC hướng dẫn đăng ký giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch cho chứng khoán chưa niêm yết do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành ngày 13/11/2015.

Luật sư Hải cho biết thêm, Khoản 2, Điều 7, Thông tư này quy định: “Trong vòng một năm kể từ ngày Thông tư có hiệu lực (ngày 1/1/2016), công ty đã là công ty đại chúng và công ty đại chúng đã hủy niêm yết trước thời điểm Thông tư này có hiệu lực phải hoàn tất thủ tục đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch UPCoM”.