(Ảnh minh họa: Tass).
Washington Post đưa tin, theo một ước tính, có tới 70.000 chuyên gia công nghệ thông tin đã rời Nga kể từ sau khi Tổng thống Vladimir Putin mở chiến dịch quân sự ở Ukraine hôm 24/2, và con số này thậm chí sẽ còn tăng nữa.
Đây là vấn đề đau đầu của Nga, nhưng đối với một số quốc gia, tình trạng chảy máu chất xám này đang được coi là cơ hội tiềm năng cho họ trong việc thu hút các chuyên gia mới cho các ngành công nghệ cao.
Tổng thống Putin đã nhận thấy tình trạng chảy máu chất xám này. Nhà lãnh đạo Nga đã phản ứng trước làn sóng rời đi của các chuyên gia công nghệ bằng cách thông qua luật xóa bỏ thuế thu nhập từ nay đến năm 2024 đối với những cá nhân làm việc cho các công ty công nghệ thông tin.
Tuy nhiên, hầu hết mọi người vẫn nói rằng họ vội trở về nhà. Nhiều gương mặt ưu tú có thị thực Liên minh châu Âu (EU) đã chuyển đến Ba Lan hoặc các quốc gia Baltic khác như Latvia và Lithuania. Và một số khác đến các quốc gia được miễn thị thực như Armenia, Georgia và các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á.
Anastasia, chuyên gia phân tích hệ thống máy tính 24 tuổi đến từ thành phố Novosibirsk, Siberia, đã chọn Kyrgyzstan, quê hương của gia đình chồng cô.
"Khi chúng tôi nghe nói về cuộc chiến (vào ngày 24/2), chúng tôi nghĩ rằng có lẽ đã đến lúc phải rời đi, nhưng chúng tôi có thể chờ xem. Vào ngày 25/2, chúng tôi đã mua vé và rời đi", Anastasia nói. "Không có thời gian để suy nghĩ nhiều".
Quy mô của tình trạng chảy máu chất xám đã được ông Sergei Plugotarenko, người đứng đầu Hiệp hội Truyền thông điện tử Nga, một nhóm vận động hành lang trong ngành, đề cập vào tuần trước.
"Làn sóng đầu tiên với 50.000-70.000 người đã rời đi", ông Plugotarenko với một ủy ban quốc hội. Ông cũng dự đoán khoảng 100.000 người khác có thể rời Nga vào tháng 4.
Konstantin Siniushin, một đối tác quản lý tại Untitled Ventures, một quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào công nghệ có trụ sở tại Latvia, cho biết các công ty công nghệ Nga với khách hàng quốc tế không có lựa chọn nào khác ngoài việc rời đi vì nhiều công ty nước ngoài đang vội vàng tách mình khỏi bất cứ điều gì liên quan đến Nga.
"Họ phải rời khỏi đất nước để công việc kinh doanh có thể tồn tại, hoặc trong trường hợp các nhân viên nghiên cứu và phát triển, họ đã được chuyển đi do trụ sở công ty chuyển đi", Siniushin viết trong email.
Untitled Ventures đang hỗ trợ việc di chuyển. Siniushin cho biết công ty đã lập biểu đồ hai chuyến bay đến Armenia chở 300 nhân lực công nghệ từ Nga.
Chiến dịch "săn đầu người"
Một số quốc gia lân cận đang mong muốn thu hút nhân tài công nghệ thông tin từ Nga.
Các nhân tài công nghệ Nga vốn là nhóm lọt vào tầm ngắm "săn đầu người" hàng đầu thế giới. Báo cáo Chỉ số Kỹ năng Toàn cầu năm 2020 do Coursera công bố cho thấy, người Nga giành điểm cao nhất về thành thạo kỹ năng về công nghệ và khoa học dữ liệu.
Ngay sau khi chiến sự bắt đầu ở Ukraine, Uzbekistan đã hợp lý hóa hoàn toàn quy trình xin thị thực lao động và giấy phép cư trú cho các chuyên gia công nghệ thông tin.
Một số quốc gia, như Uzbekistan, được các chuyên gia công nghệ thông tin chọn đến vì công dân Nga không cần thị thực khi lưu trú ngắn hạn. Nhưng những chuyên gia trẻ như Filippov lại không có kế hoạch nhất thiết phải ở lại nơi họ đặt chân đến đầu tiên. Ông nói: "Nếu tôi tìm được các điều kiện công việc tốt hơn ở nơi khác, tôi sẽ tiếp tục rời đi".
Hiện nhiều công ty công nghệ ở Nga đang tìm cách chuyển địa điểm để tránh ảnh hưởng từ các lệnh trừng phạt quốc tế. Thậm chí, trong tuần này, một quan chức ngoại giao cấp cao của Kazakhstan đã kêu gọi các chuyên gia Nga "hãy đến đất nước của chúng tôi".
Kazakhstan đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư công nghệ cao khi nước này cố gắng đa dạng hóa nền kinh tế vốn phụ thuộc vào xuất khẩu dầu mỏ .
Vào năm 2017, chính phủ đã thành lập một khu công nghệ ở thủ đô Nur-Sultan, đồng thời cung cấp các khoản giảm thuế, cho vay ưu đãi và trợ cấp cho bất kỳ ai chuẩn bị mở công ty ở đó. Cho đến nay vẫn chưa có nhiều hiệu quả nhưng Kazakhstan hy vọng rằng tình trạng chảy máu chất xám của Nga sẽ mang lại cho sáng kiến này một cú hích lớn.
"Tài khoản của các công ty Nga đang bị đóng băng và các giao dịch của họ không được thực hiện. Họ đang cố gắng giữ khách hàng và một cơ hội có sẵn là đến Kazakhstan", Arman Abdrasilov, Chủ tịch Zerde Holding, một quỹ đầu tư tại Almaty, trung tâm kinh doanh của Kazakhstan, cho biết.
Tuy nhiên, không phải tất cả các quốc gia đều háo hức như vậy, chẳng hạn như Lithuania.
Inga Simanonyte, cố vấn của Bộ trưởng Kinh tế và Đổi mới của quốc gia Baltic này cho biết: "Các công ty hoặc công ty khởi nghiệp của Nga không thể chuyển đến Lithuania. Chúng tôi không làm việc với bất kỳ công ty Nga nào khi họ có thể chuyển đến Lithuania, và Bộ đã đình chỉ tất cả các đơn xin thị thực khởi nghiệp kể từ ngày 24/2".
