Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Yasutoshi Nishimura cho biết, theo hiệp định này, các doanh nghiệp cung cấp nguyên vật liệu, khoáng sản phục vụ cho việc sản xuất pin EV, xe điện tại Nhật Bản sẽ đủ điều kiện nhận các ưu đãi về chính sách thuế của Mỹ. Những khoáng chất đó bao gồm lithium, niken, coban, than chì và mangan. Đây là chìa khóa để củng cố chuỗi cung ứng pin của Mỹ và cho phép các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tiếp cận rộng rãi hơn với khoản tín dụng thuế EV (xe điện) mới trị giá 7.500 USD của Mỹ.
Thông báo này là bằng chứng cho thấy cam kết của Tổng thống Mỹ Joe Biden trong việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững và an toàn. Đại diện thương mại Hoa Kỳ Katherine Tai cho biết trong một tuyên bố rằng: “Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của chúng tôi”.
Thỏa thuận này tương tự như một thỏa thuận mà Washington đã đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) nhằm nới lỏng các điều kiện cho vay và tăng khả năng tiếp cận số vốn tín dụng 369 tỷ USD và các chính sách ưu đãi thuế có sẵn trong thập kỷ tới, trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo bao gồm điện gió, điện mặt trời và điện.
Cổ phiếu của các hãng có trụ sở tại Nhật Bản trong lĩnh vực sản xuất EV đã tăng ngay sau khi có thông tin này. Trong đó, cổ phiếu của Sumitomo Metal Mining, hãng sản xuất vật liệu cực âm cho pin đã tăng 2,1% và cổ phiếu của hãng sản xuất thiết bị phân tách Asahi Kasei cũng tăng mạnh.
Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cho biết, Mỹ vẫn phụ thuộc nhiều vào các khoản sản được nhập khẩu từ Trung Quốc và nhu cầu đối với các khoáng sản quan trọng trong sản xuất pin EV sẽ rất lớn trong những năm tới. Do đó, một trong những mục tiêu của Đạo luật giảm phát thải (IRA) là tăng cường nguồn cung các khoáng sản quan trọng này và quá trình sản xuất chúng.
Bộ Tài chính Mỹ dự kiến sẽ đưa ra các yêu cầu mới bắt buộc các thành phần trong pin và khoáng chất quan trọng phải được lấy từ các quốc gia có hiệp định thương mại tự do để nhận được khoản ưu đãi thuế tiêu dùng trị giá 7.500 USD. Mặc dù EU và Nhật Bản không tham gia bất kỳ hiệp định FTA nào với Mỹ, nhưng các hiệp định mới sẽ mang lại cho các đồng minh những ưu đãi tương tự.
“Việc đảm bảo các nguyên liệu quan trọng, cần thiết cho xe điện, là một vấn đề cấp thiết cần giải quyết vì nhu cầu đối với dòng xe điện này dự kiến sẽ tăng theo cấp số nhân”, Nishimura nhận định.
Tuy nhiên, giới chức Mỹ đã đặt dấu hỏi về tính hợp pháp của những thỏa thuận này khi không có sự chấp thuận của Quốc hội. Trong khi đó, một số liên đoàn lao động đã phản đối các thỏa thuận trên vì lo ngại chúng sẽ gây áp lực cho số lượng việc làm của người Mỹ.
Các quan chức cho biết, Đại diện thương mại Hoa Kỳ không có ý định tìm kiếm sự chấp thuận của Quốc hội đối với hiệp định thương mại khoáng sản vì nó thuộc thẩm quyền của cơ quan này trong việc đàm phán các hiệp định thương mại ngành ở cấp hành pháp. Nhưng họ cho biết, các điều khoản trong thỏa thuận nhằm thúc đẩy quyền lao động và tái chế trong chuỗi cung ứng khoáng sản pin của họ sẽ giúp ích cho cả hai nước.
