1 Chẳng cần nói đến bất cứ câu chuyện nào, người ta cũng phải đồng ý cái rụp: vị trí của miếng đất, căn nhà quyết định tới giá và thanh khoản của nó. Điều này như là một chân lý không thể chối cãi. Tôi chỉ kể ra sau đây vài lát cắt câu chuyện hầu bạn đọc, khi đợi chén trà vừa rót bớt nóng để uống. Ở đây tôi không bàn chuyện đúng hay sai. Có những thứ không thể gọi rõ là trắng hay đen, sự việc là thế, dù thích hay không thích cũng chẳng thể thay đổi.
Tôi biết người bạn đã lớn tuổi khá thành đạt. Cách nay hơn 20 năm, thời thiên hạ còn đang u u, mê mê chưa biết cổ phiếu, cổ đông là gì, thì anh đã “có chân” trong 1 ngân hàng. Ngoài công việc chính trong cơ quan nhà nước, ngày nào anh cũng lên xe ôm đi lùng sục khắp nơi để mua bán nhà, đất. Cách mua bất động sản của anh vừa giống, vừa khác biệt với mọi người. Nếu là nhà, anh chọn các căn bìa 2 mặt tiền hướng Đông Nam, chuyện này dễ hiểu rồi, không cần bàn tới. Căn bìa mà hướng Đông Nam thì quá mát mẻ, dễ chịu, trừ những người theo phong thủy không hạp hướng, số còn lại đều rất ưng ý. Còn nếu là đất, thì anh chỉ chọn các miếng đất ở những vị trí gọi theo ngôn ngữ Nam bộ là hóc bò tó. Nghĩa là xa thiệt là xa, miễn là đường đi vô thì chấp nhận được, xe tải chạy vào tới nơi là… ok! Còn mặc cho bên cạnh đó là bãi tha ma, hay khu hoang vắng không có bóng người ở, những bất lợi đó, người mua lạ đời này lại không quan tâm tới.
Hơn 20 năm trước, các vùng ven của Sài Gòn như quận 6, Tân Bình, Bình Chánh, (khi đó Bình Tân còn chưa hình thành), đất mênh mông sải cánh cò bay. Những miếng đất ngay ngoài lộ có chủ mà chẳng có người ở, chim chóc trên trời, rắn rết dưới đất cứ tự do mà bay lượn và sinh sống. Giá đất ngoài lộ ven đô thời đó tính theo vàng và chẳng thể đo bằng mét vuông, vì quá lớn, phải kêu cả công. Huống chi các miếng đất nằm trong hẻm xe ba gác, chạy tuốt luốt vô trong, cỏ dại lút đầu. Người ta không tính bằng đơn vị đo lường gì nữa, mà chỉ khoát tay chỉ vị trí. Rồi sau đó ra cơ quan công quyền làm các thủ tục mua bán, sang tên. Khi ấy mới biết chính xác miếng đất mình mua có diện tích như thế nào.
Những miếng đất bự chà bá, trong hẻm hóc đó, có giá rẻ vô cùng, vì chẳng ai đoái hoài tới. Ông bạn gom hết và tìm cách cho các hãng thuê làm nhà xưởng, nhà kho. Số tiền cho mướn sau 20 năm đã đủ tiền gốc, cũng là lúc miếng đất có giá. Trong khi nhiều vị trí đẹp ngoài lộ được băm ra chia lô bán nền, xây cất hết cả, thì chỉ có trong hẻm là nguyên miếng đất lớn. Các đại gia muốn mua để làm nhà vườn; số khác muốn mua để kinh doanh du lịch sinh thái; số khác nữa nhìn ra cơ hội của 20 năm tiếp theo... Vậy là những miếng đất không ai ỏ ê tới trước đây, giờ mang lại khoản lợi nhuận kếch xù cho phong cách đầu tư chẳng giống ai của ông chủ khác người.
2 Khái niệm “view” - tầm nhìn - được người ta nhắc tới nhiều, khi các chung cư hình thành ngày càng nhiều và trở thành một phần tất yếu của cuộc sống đô thị hiện đại. Nó đo lường nhận thức của cư dân có văn hóa, học thức và biết hưởng thụ cuộc sống. Có nhiều người khi nói tới việc chuyển từ căn biệt thự lên ở chung cư, thì hốt hoảng như nghe tới chuyện ngược đời. Vậy nhưng, căn chung cư cao cấp gần trung tâm thành phố đôi khi có giá gần bằng biệt thự ngoại ô, còn nếu là căn penthouse thì nhiều khi giá tương đương. Số tiền phải trả này, được tính tất cả bởi giá trị của “view” mang lại. Chỉ cần vén màn cửa sổ từ phòng ngủ, có thể nhìn thấy cảnh vật của thành phố từ trên cao. Và gió thì vô cùng phóng khoáng, không cần sử dụng quá nhiều đến các thiết bị làm mát nhân tạo như các căn nhà ống dưới đất. Người ta tính đến cả yếu tố sức khỏe, đến tinh thần nhẹ nhõm mỗi khi đặt chân về căn phòng nghỉ ngơi sau giờ làm việc. Ngày lễ Tết, đứng ở ngay phòng khách cũng có thể cảm nhận được từng chùm pháo bông nở bừng trên không gian. Và những tiếng ồn của đường phố bị tách rời khỏi đời sống chật vật, chộn rộn.
3 “View” tốt của căn nhà giống như bộ bàn ghế được đặt ở vị trí tuyệt đẹp trong quán cà phê, khách nào biết tận hưởng thì đều muốn ngồi đúng nơi đó. Một căn nhà nhìn thẳng ra công viên, sẽ có giá hơn căn nhà cũng nằm ở kế đó, nhưng lại nhìn ra hướng khác. Một căn hộ nhìn xuống hồ bơi hoặc sân golf hẳn được nhiều khách chọn lựa hơn căn hộ nhìn ra khu mái tôn lô xô của dân cư hiện hữu bên dưới.
Vậy nhưng, lại thêm chuyện chẳng đâu ra đâu mà tôi đã từng chứng kiến: có nhà đầu tư chỉ đi mua các miếng đất có vị trí đối diện với những dự án đẹp và sang trọng, dù miếng đất ấy nằm ở bên khu vực không được quy hoạch chỉn chu, rất mất trật tự và kế bên hông thì bê bối ghê gớm. Sự đối lập nhìn thấy rõ như ban ngày. Nhà đầu tư này lý giải: “view” nhìn qua khu sang trọng, giá lại rất rẻ, chẳng phải tốt hơn ở bên khu đẹp đẽ mà “view” chỉ thấy bao chuyện từa lưa sao!
Ừ, đúng là khó đánh giá biết chừng nào!