Thời tiết ôn hòa, nhiều nhà cung cấp hơn và nỗ lực giảm nhu cầu đang giúp cho trữ lượng khí đốt vẫn gần lấp đầy và giá khí đốt đã giảm xuống mức trước khi xung đột diễn ra. Sau sự thay đổi mạnh mẽ trong tháng qua, châu Âu có thể đã vượt qua giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng năng lượng.
Mặc dù một đợt lạnh đột ngột hoặc gián đoạn nguồn cung vẫn có thể khiến thị trường năng lượng rơi vào tình trạng hỗn loạn, nhưng đang có sự lạc quan đang gia tăng rằng châu Âu hiện có thể vượt qua mùa Đông này và mùa Đông tới.
“Nguy cơ về một cuộc khủng hoảng kinh tế hoàn toàn, một cuộc khủng hoảng cốt lõi của ngành công nghiệp châu Âu đã được ngăn chặn”, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cho biết.
Cuộc khủng hoảng do xung đột Nga-Ukraine gây ra vào tháng 2/2022 đã khiến châu Âu thiệt hại gần 1.000 tỷ USD do giá năng lượng tăng cao. Các chính phủ đã cung cấp hơn 700 tỷ USD viện trợ để giúp các công ty và người tiêu dùng trước các đòn giáng về giá năng lượng.
Liên minh châu Âu (EU) không còn nhập khẩu than và dầu thô từ Nga và việc cung cấp khí đốt đã bị hạn chế đáng kể. Khối đã lấp đầy khoảng trống bằng cách tăng nguồn cung từ Na Uy và vận chuyển khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ Qatar, Mỹ và các nhà sản xuất khác.
Ngoài ra, các biện pháp tiết kiệm năng lượng từ ngành công nghiệp và hộ gia đình cũng như nhiệt độ tháng 1 ấm nhất trong nhiều thập kỷ đã giúp tiết kiệm nhiên liệu.
“Chúng ta càng có nhiều khí đốt trong các cơ sở lưu trữ vào đầu năm, thì chúng ta sẽ càng phải đối mặt với ít căng thẳng và chi phí hơn trong việc đổ đầy lại chúng cho mùa Đông tới”, Klaus Mueller, người đứng đầu cơ quan quản lý mạng của Đức cho biết.
 |
Diễn biến giá khí đốt tại châu Âu |
Giá khí đốt tại châu Âu đã giảm gần 5 lần so với mức kỷ lục được thiết lập vào tháng 8 và mặc dù có lo ngại rằng giá rẻ hơn có thể kích thích nhu cầu, nhưng việc sử dụng vẫn đang giảm. Morgan Stanley cho biết trong một báo cáo, mức tiêu thụ của châu Âu dự kiến sẽ thấp hơn khoảng 16% so với mức trung bình 5 năm trong suốt năm 2023.
Các điều kiện thuận lợi và việc mở rộng năng lực tái tạo cũng đang giúp ích. Theo S&P Global, năng lượng gió và năng lượng mặt trời cao hơn sẽ giúp cắt giảm 39% sản lượng điện chạy bằng khí đốt tại 10 thị trường năng lượng lớn nhất châu Âu trong năm nay.
Theo Morgan Stanley, điều kiện thị trường đã thay đổi đến mức hiện có quá nhiều LNG đổ về châu Âu. Việc giao hàng đã lập kỷ lục mới vào tháng 12 và xu hướng này có thể sẽ tiếp tục.
Đức từng là người mua khí đốt lớn nhất của Nga, sẽ mở ba kho cảng vào mùa Đông này và đang kỳ vọng các cơ sở LNG mới sẽ đáp ứng khoảng 1/3 nhu cầu trước đây. Nguồn cung cấp ổn định từ các nguồn không phải từ Nga có khả năng giữ giá thị trường không tăng lên mức cao nhất của năm ngoái.
Giacomo Masato, nhà phân tích chính và nhà khí tượng học cấp cao tại công ty năng lượng Illumia SpA cho biết: “Việc châu Âu tìm cách lấp đầy các kho dự trữ đã thực sự tạo ra vùng đệm cho giá cho mùa đông sắp tới. Những kỳ vọng thay đổi khi khu vực này bắt đầu có nguồn cung dồi dào”.
Bất chấp những diễn biến tích cực, giá khí đốt hiện vẫn cao hơn mức trung bình trong lịch sử và rủi ro vẫn còn. Nhập khẩu khí đốt qua đường ống của Nga trong năm nay sẽ chỉ bằng 1/5 mức thông thường (khoảng 27 tỷ m3) và Nga có thể cắt giảm hoàn toàn lượng khí đốt qua châu Âu.
Anne-Sophie Corbeau, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia cho biết, đó là “mức giảm lớn đối với một thị trường đang tiêu thụ 400 tỷ mét khối vào năm 2021.
Do đó, LNG sẽ rất quan trọng để đảm bảo đủ nguồn cung cho mùa đông tới và châu Âu sẽ cần phải cảnh giác. Sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc có thể gây ra sự cạnh tranh, với nguồn cung hạn chế cho đến khi có thêm công suất vào năm 2025. Nga cũng có khả năng gây ra sự gián đoạn trên thị trường với tư cách là một trong ba nhà cung cấp nhiên liệu siêu lạnh hàng đầu của châu Âu.
Tuy nhiên, cơ hội phục hồi nhu cầu LNG của Trung Quốc đang không còn nữa, khi quốc gia này chuyển sang các lựa chọn nhiên liệu hợp lý hơn, như than, khí đốt và sản xuất trong nước. Theo CICC Research, Trung Quốc thậm chí có thể không cần bất kỳ lô hàng LNG giao ngay nào trong năm nay.
Khủng hoảng khí hậu đã góp phần làm thiếu nhu cầu sưởi ấm cho đến mùa đông này và các kiểu thời tiết ngày càng biến động vẫn có thể gây ra những đợt lạnh, chẳng hạn như thời tiết Bắc cực gần đây quét qua Mỹ. Theo công ty tư vấn Wood Mackenzie, nhiệt độ đóng băng kéo dài có thể làm cạn kiệt các khu vực lưu trữ tới 20% công suất.
Để đảm bảo dự trữ suôn sẻ vào mùa hè, rất nhiều yếu tố phải phù hợp, bao gồm nguồn cung cấp điện ổn định từ các máy phát điện gió, hạt nhân và thủy điện, dòng LNG ổn định và tiếp tục tiết kiệm năng lượng.
“Châu Âu có thể đang ở một vị thế tốt hơn so với lo ngại trước đây, nhưng vẫn chưa thoát khỏi tình trạng khó khăn”, công ty tư vấn Wood Mackenzie cho biết.
