Hoạt động môi giới bảo hiểm thời gian gần đây mới phát triển tại Việt Nam. Tính đến tháng 4/2012, thị trường bảo hiểm Việt Nam đã có 12 DN môi giới bảo hiểm thành lập và đi vào hoạt động. Năm 2011, tổng phí bảo hiểm thu xếp được qua kênh môi giới đạt 4.461 tỷ đồng, chiếm gần 22% tổng số phí bảo hiểm phi nhân thọ.
Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của môi giới bảo hiểm tại thị trường Việt Nam còn quá nhỏ nếu so sánh tỷ trọng phí bảo hiểm thu xếp qua môi giới trên tổng phí bảo hiểm của các thị trường khác. Trên thế giới, môi giới bảo hiểm là kênh phân phối bảo hiểm chủ đạo, chiếm tới 80 - 90% tổng phí bảo hiểm ở Anh, Mỹ, Canada và Australia. Ngay tại các nước trong khu vực như Malaysia và Thái Lan, tỷ lệ này cũng chiếm tới 30%. Do đó, có thể thấy rằng, tỷ lệ dịch vụ bảo hiểm được thu xếp qua môi giới ở Việt Nam còn khiêm tốn và chưa xứng với tiềm năng của thị trường.
Một thực trạng hiện nay là các DN môi giới bảo hiểm tại Việt Nam ít hoặc không quan tâm đến mảng môi giới bảo hiểm nhân thọ, mà chủ yếu quan tâm tới thị trường bảo hiểm phi nhân thọ.
Doanh thu của các công ty bảo hiểm sẽ thuộc khá nhiều vào các công ty môi giới
Môi giới bảo hiểm: họ là ai ?
Để có được một thị trường bảo hiểm toàn diện, ở đó các nhà môi giới bảo hiểm phát huy hết vai trò của mình, người mua bảo hiểm có được quyền lợi bảo hiểm tốt nhất với sự trợ giúp của các nhà môi giới bảo hiểm chuyên nghiệp.
Môi giới bảo hiểm có nhiệm vụ tư vấn cho khách hàng lựa chọn sản phẩm và DN bảo hiểm phù hợp nhất. Người môi giới bảo hiểm được hưởng hoa hồng từ DN bảo hiểm. Yêu cầu trên đòi hỏi người môi giới bảo hiểm phải hiểu sâu sắc sản phẩm của từng DN bảo hiểm để đưa ra những tư vấn chính xác nhất tới khách hàng.
Các thủ tục hành chính, thủ tục yêu cầu giải quyết bồi thường cũng khá phức tạp và là trở ngại đối với khách hàng tham gia bảo hiểm. Khi đó, môi giới bảo hiểm phải là người hỗ trợ khách hàng trong việc yêu cầu bồi thường tổn thất với các công ty bảo hiểm trong suốt thời hạn của hợp đồng bảo hiểm.
Có thể nói, khách hàng được hưởng nhiều lợi ích khi sử dụng dịch vụ của nhà môi giới bảo hiểm. Là những chuyên gia bảo hiểm, nhà môi giới có thể tư vấn, thiết kế cho khách hàng chương trình bảo hiểm phù hợp nhất. Tiếp theo, để giúp cho khách hàng lựa chọn được công ty bảo hiểm đáp ứng tốt nhất yêu cầu của họ, nhà môi giới bảo hiểm thay mặt khách hàng lựa chọn trên toàn bộ thị trường bảo hiểm - nói cách khác là nhà môi giới bảo hiểm mang cả thị trường bảo hiểm đến với khách hàng.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, môi giới bảo hiểm là một tổ chức, cá nhân không được phép thành lập và hoạt động môi giới bảo hiểm. Khi đã lựa chọn được công ty bảo hiểm và hợp đồng bảo hiểm đã được ký kết qua môi giới, một điểm rất quan trọng là khách hàng sẽ được một tổ chức chuyên nghiệp quản lý toàn bộ chương trình bảo hiểm của mình trong suốt quá trình bảo hiểm có hiệu lực, đặc biệt là có được dịch vụ hỗ trợ khiếu nại đòi bồi thường bất cứ khi nào có tổn thất xảy ra mà không phải tốn thêm chi phí nào.
Về phía các công ty bảo hiểm, sử dụng hệ thống kênh phân phối sản phẩm bảo hiểm qua kênh môi giới giúp các công ty giảm được chi phí chi trả hoa hồng rất lớn cho kênh đại lý bảo hiểm hiện nay và đa dạng hóa kênh phân phối sản phẩm bảo hiểm. Thêm vào đó, các công ty bảo hiểm giảm bớt được chi phí chăm sóc khách hàng và chất lượng phục vụ sẽ nâng cao do nhiều phần việc được thực hiện bởi nhà môi giới.
Thách thức đối với hoạt động môi giới bảo hiểm nhân thọ
Theo một số DN bảo hiểm, liên quan đến phí môi giới bảo hiểm, điều 6, Thông tư 155/2007/TT-BTC “Hướng dẫn thi hành Nghị định số 45/2007/NĐ-CP ngày 27/3/2007 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm” quy định, hoa hồng môi giới bảo hiểm được trả tối đa 15% phí bảo hiểm thực tế thu được. Đây là mức khá thấp nếu so sánh với hoa hồng mà các DN bảo hiểm trả cho đại lý bảo hiểm hiện nay lên đến khoảng 40% phí bảo hiểm thực thu.
Tuy có nhiều lợi ích như vậy, nhưng trong ngành bảo hiểm nhân thọ hiện nay, doanh thu có được từ kênh môi giới còn khả hạn chế. Nguyên nhân theo chia sẻ của một lãnh đạo DN môi giới bảo hiểm là do: “Nhận thức của đa số dân chúng về bảo hiểm nhân thọ chưa tốt là một rào cản khiến cho các DN môi giới bảo hiểm chưa mặn mà vươn sang thị trường bảo hiểm nhân thọ”.
Trong khi đó, đại diện một công ty bảo hiểm nhân thọ cho rằng: “Sự xuất hiện và tham gia sâu của môi giới bảo hiểm trong thị trường bảo hiểm nhân thọ là tất yếu và sẽ diễn ra trong tương lai gần. Khi có môi giới tham gia, các DN bảo hiểm nhân thọ cũng đỡ phải đối phó với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường và giảm chi phí hoa hồng cho hệ thống đại lý vốn đang rất lớn hiện nay”.
