Tuy nhiên, có nên miễn thuế TNCN sau thời điểm 31/5/2009? Nếu miễn thì bao lâu? Miễn thế nào? Miễn bao nhiêu? Và miễn thuế cho đối tượng nào vẫn đang là đề tài nóng hổi và chưa tìm được tiếng nói thống nhất.
Khi được hỏi quan điểm cá nhân về việc miễn thuế TNCN, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Đinh Văn Nhã dường như thiên về phương án miễn thuế của BTC là miễn toàn bộ số thuế TNCN đã giãn nộp trong 6 tháng đầu năm 2009; từ ngày 1/7/2009, miễn thuế đến hết năm 2010 với cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, bao gồm cả chuyển nhượng chứng khoán; giảm thuế TNCN đến hết năm 2010 với cá nhân có thu nhập từ tiền công, tiền lương, mức giảm thống nhất 200.000 đồng/tháng, cá nhân có số thuế phải nộp cao hơn 200.000 đồng chỉ phải nộp phần thuế cao hơn.
Tuy nhiên, trả lời câu hỏi trên, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển chỉ ủng hộ phần đầu phương án mà BTC đề xuất. “Việc miễn 100% số thuế TNCN cho 6 tháng đầu năm 2009 phù hợp với chính sách giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng của cả năm 2009 theo Thông tư 03/2009/TT-BTC, Thông tư 04/2009/TT-BTC và mới đây là Thông tư 85/2009/TT-BTC của BTC hướng dẫn thực hiện giảm, gia hạn nộp các loại thuế theo Nghị quyết 30/2008/NQ-CP về những giải pháp cấp bách nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội - ông Hiển nhấn mạnh - thuế TNCN 6 tháng cuối năm dứt khoát phải thu bình thường, bởi nếu miễn tiếp không chỉ không công bằng mà còn không có tác dụng kích cầu”.
Theo ước tính của Tổng cục Thuế, trong 5 tháng đầu năm 2009, số thuế TNCN được giãn nộp vào khoảng 4.000 tỷ đồng, trong đó khối người làm công ăn lương là 3.200 tỷ đồng; khối cá nhân kinh doanh khoảng 400 tỷ đồng (khoảng 500 ngàn đối tượng được giãn); khối cá nhân có thu nhập từ đầu tư, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán khoảng 100 tỷ đồng và các đối tượng khác là 100 tỷ đồng. Ông Hiển cho rằng, nếu thực hiện theo phương án của BTC sẽ dẫn đến mất công bằng bởi như vậy, chỉ khoảng 250.000 người có thu nhập cao được hưởng lợi từ chính sách này, trong khi 50 triệu người lao động khác lại không được hưởng. Nếu miễn thuế cho đối tượng này, năm 2009, ngân sách giảm thu khoảng 6.800 tỷ đồng. “Câu hỏi đặt ra là việc miễn thuế có thực sự hỗ trợ cho mục tiêu kích cầu chưa hay trên thực tế là chỉ miễn, giảm thuế cho người có thu nhập cao khiến làm giảm nguồn thu ngân sách, giảm hỗ trợ cho đối tượng cần được hỗ trợ do suy giảm kinh tế?”, ông Hiển nói.
“Việc miễn thuế TNCN thực chất là trợ cấp cho những người có thu nhập tương đối cao trong xã hội mà xu hướng tiêu dùng của nhóm này chủ yếu là hàng nhập khẩu đắt tiền, chứ không phải là hàng sản xuất trong nước. Có nghĩa là miễn thuế TNCN nhằm kích cầu tiêu dùng và gián tiếp kích cầu đầu tư không đạt hiệu quả”, Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, TS. Vũ Thành Tự Anh nói tại cuộc toạ đàm về sử dụng chính sách tài chính - tiền tệ kích cầu đầu tư và tiêu dùng do Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội tổ chức mới đây.
“Là một trong những người Việt Nam đang phải nộp thuế TNCN hàng tháng rất lớn, nhưng tôi không đồng tình với quan điểm miễn thuế TNCN”, TS. Nguyễn Quang A, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển nói. Lý do không đồng tình với quan điểm miễn thuế TNCN được ông Quang A giải thích là, mặc dù nguồn thu ngân sách năm 2009 rất eo hẹp, nhưng trong Tết Kỷ Sửu vừa qua, Nhà nước vẫn bỏ ra gần 2.000 tỷ đồng để hỗ trợ người nghèo ăn Tết, toàn bộ số tiền này được đưa vào tiêu dùng ngay tức khắc và đều tiêu dùng những sản phẩm thiết yếu được sản xuất trong nước. Gói kích cầu này không chỉ giải quyết vấn đề an sinh xã hội, mà thực tế đã kích thích sản xuất những mặt hàng thiết yếu trong nước. Nếu miễn thuế, ngân sách khó có thể hỗ trợ cho người nghèo ăn tết vào những năm tiếp theo. Trong khi đó, nếu miễn thuế cho người có thu nhập tương đối cao thì hoặc họ sẽ tiết kiệm do lo ngại thu nhập không tăng hoặc họ tiêu dùng sản phẩm nhập khẩu và như vậy, gián tiếp kích cầu cho hàng nhập khẩu.
Khoảng 2 tháng trước, khi được hỏi về quan điểm (cá nhân) trong việc có nên miễn thuế TNCN đến hết năm 2010 đối với thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán, nhiều nhà lập pháp bày tỏ quan điểm đồng tình nên miễn thuế có thời hạn với loại thu nhập này bởi khi đó, TTCK đang đi xuống. Theo họ, hoạt động đầu tư chứng khoán nên miễn thuế TNCN đến hết năm 2010 để tạo tâm lý yên tâm cho nhà đầu tư rót vốn vào thị trường. Tuy nhiên, đặt lại câu hỏi này vào thời điểm hiện tại, khi mà TTCK tăng khoảng 50% so với 2 tháng trước đây, một số nhà lập pháp lại cho rằng, không nên miễn thuế thu nhập từ đầu tư chứng khoán. Bởi trên thực tế, thu từ hoạt động này không nhiều (trong 4 tháng đầu năm 2009, cá nhân có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán đã được tạm miễn 50 tỷ đồng) nên việc có thu thuế hay không, không tác động xấu đến thị trường, nếu không thu sẽ không công bằng với các hoạt động đầu tư, kinh doanh khác.
