Tín dụng sẽ tập trung vào các ngân hàng có khả năng hy sinh NIM
Số liệu của NHNN cho biết, tính đến ngày 26/8/2024, tín dụng toàn hệ thống tăng 6,63% so với cuối năm 2023, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 14-15% trong năm 2024.
MBS nhận định, tăng trưởng tín dụng được cải thiện kể từ tháng 4/2024 nhờ sự phục hồi của sản xuất. Trong 7 tháng đầu năm, xuất nhập khẩu tăng lần lượt 15,7% và 18,5% dẫn tới thặng dư thương mại đạt 14,98 tỷ USD. Hoạt động sản xuất tăng trưởng ổn định liên tiếp trong 5 tháng với chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 11,2% so với cùng kỳ đi cùng với chỉ số PMI duy trì ở mức 54,7 trong tháng 7. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng được cải thiện nhanh hơn vào tháng cuối của quý II/2024 so với 5 tháng đầu năm cho thấy sự không chắc chắn trong các tháng tiếp theo.
 |
“Nhìn chung, nhóm NHTM quy mô lớn đang dẫn dắt tăng trưởng tín dụng của cả hệ thống trong khi tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng quốc doanh vẫn đang chậm vì hoạt động trả trước tăng mạnh nhờ lãi suất thấp”, Báo cáo của MBS nhận định.
Các chuyên gia của MBS kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ đạt 14% trong năm 2024 với kịch bản tăng trưởng GDP là 6,5% cho cả năm. Cho vay bán lẻ dự kiến sẽ phục hồi mạnh hơn trong 6 tháng cuối năm 2024 dẫn dắt bởi tài chính tiêu dùng, thẻ tín dụng và cho vay mua ô tô nhờ hiệu ứng từ lãi suất cho vay thấp. Đối với mảng khách hàng doanh nghiệp, MBS dự báo hoạt động nhập khẩu và xây dựng hạ tầng sẽ là động lực chính cho tăng trưởng tín dụng trong nửa cuối năm 2024.
Kỳ vọng hoạt động nhập khẩu sẽ tăng 15-16% vào năm 2024, nhờ mức tăng trưởng 18,% đạt được trong 7 tháng đầu năm 24. Trong khi đó, bất động sản đang phục hồi thấp hơn dự kiến dù MBS nhận thấy một số dấu hiệu phục hồi tích cực như tỷ lệ hàng tồn kho trên tài sản của các công ty bất động sản tăng nhẹ trong 6 tháng đầu năm 2024; doanh thu thuế liên quan đến đất đai tăng cao được ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ.
 |
Đáng chú ý, các chuyên gia của MBS nhấn mạnh về những đặc điểm của các ngân hàng sẽ đạt mức tăng trưởng tín dụng cao hơn trong thời gian còn lại của năm 2024:
Thứ nhất, có NIM cao hơn: Một số ngân hàng có thể hy sinh NIM bằng cách giảm lãi suất cho vay, bao gồm VPB, MBB, TCB và HDB.
Thứ hai, chất lượng tài sản vững chắc: Các ngân hàng có chất lượng tài sản đã được kiểm chứng trong thời kỳ đại dịch Covid-19 (tính đến thời điểm hiện tại) sẽ có vị thế tốt hơn. Các ngân hàng này như ACB, VCB, TCB có thể vượt qua áp lực trích lập dự phòng trong các quý tới khi tín dụng tiếp tục tăng trưởng.
Thứ ba, tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ trong lịch sử: Các ngân hàng chứng tỏ được khả năng hấp thụ tín dụng trong bối cảnh áp lực trả trước cao trong năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024 có khả năng duy trì tăng trưởng. Khả năng phục hồi này đặc biệt có giá trị do nhu cầu yếu đã trải qua từ nửa cuối năm 2023 đến nay.
NIM trong năm 2024 dự kiến sẽ giảm so với cùng kỳ
Theo Báo cáo, lãi suất tiền gửi 12 tháng giảm xuống mức thấp lịch sử kể từ tháng 4/2023, cùng với việc NHNN cắt giảm lãi suất chính sách 4 lần. Các ngân hàng thương mại đã hạ lãi suất huy động ít nhất 200 - 330 điểm cơ bản cho đến quý II/2024, điều này sẽ phản ánh đầy đủ vào chi phí vốn (COF) năm nay. Lãi suất huy động của một số ngân hàng cỡ vừa bắt đầu nhích lên từ tháng 4/2024, nhưng vẫn ở mức thấp. MBS dự phóng lãi suất huy động 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn có khả năng tăng thêm 50 điểm cơ bản lên 5,2% - 5,5%/năm vào cuối năm 2024
Lãi suất huy động duy trì ở mức thấp và nhu cầu tín dụng yếu đã khuyến khích các ngân hàng giảm lãi suất cho vay và làm giảm NIM của hầu hết các ngân hàng trong 6 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ. NIM cho 6 tháng đầu năm 2024 của các ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản so với cùng kỳ và 7 điểm cơ bản vào năm 2023, đạt 3,87%.
Theo quan sát của MBS, COF của các ngân hàng MBS đang theo dõi đã giảm đáng kể trong 6 tháng đầu năm 2024, nhưng vẫn nhỏ hơn mức giảm của lợi suất tài sản (EAY). Theo các chuyên gia MBS, lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm 2024 khi một số ngân hàng đã tăng lãi suất trong thời gian gần đây. Do đó, MBS kỳ vọng lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong nửa cuối năm 2024, trong khi lãi suất cho vay sẽ giữ nguyên hoặc giảm nhẹ trong nửa cuối năm 2024 để thu hút khách hàng.
"Nhìn chung, mức giảm của COF vẫn sẽ nhỏ hơn mức giảm của EAY khiến NIM của hầu hết các ngân hàng đều giảm trong năm 2024. Ngoài ra, các ngân hàng có lợi thế về COF như HDB, TCB và VPB, có khả năng duy trì NIM trong nửa cuối năm 2024. Năm 2025, giả định nhu cầu tín dụng cao hơn dẫn đến lãi suất cho vay cao hơn sẽ giúp phục hồi NIM của các ngân hàng trong khi COF sẽ được duy trì ở mức tương tự như năm 2024”, các chuyên gia của MBS nhận định.
 |
Mặc dù NIM được kỳ vọng sẽ giảm nhẹ trong năm 2024, nhưng MBS vẫn duy trì dự báo rằng lợi nhuận sau thuế của các ngân hàng theo dõi sẽ tăng trưởng 15,3% so với cùng kỳ. MBS kỳ vọng rằng việc giảm nhẹ chi phí trích lập cùng với CIR trong nửa cuối năm 2024 so với đầu năm sẽ bù đắp sự sụt giảm từ NIM, giúp tốc độ tăng trưởng lợi nhuận sau thuế được duy trì tương đương với nửa đầu năm.
Dự báo của MBS cũng cho thấy rằng nhóm ngân hàng thương mại cổ phần có quy mô lớn có được mức tăng trưởng lợi nhuận tốt hơn so với nhóm ngân hàng thương mại nhà nước và nhóm ngân hàng thương mại cổ phần quy mô nhỏ, do nhóm này sẽ dẫn dắt tăng trưởng tín dụng toàn ngành, trong khi nhóm ngân hàng thương mại nhà nước sẽ giữ vai trò duy trì. Đồng thời, NIM của nhóm ngân hàng thương mại cổ phần quy mô lớn sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn so với 2 nhóm còn lại nhờ chính sách giá linh hoạt hơn nhóm ngân hàng thương mại nhà nước và có lợi thế về COF hơn so với nhóm ngân hàng thương mại cổ phần quy mô nhỏ.
“Bên cạnh đó, sự phục hồi từ các hoạt động thu ngoài lãi của nhóm ngân hàng thương mại cổ phần quy mô lớn cũng sẽ mạnh hơn trong nửa cuối năm 2024”, Báo cáo của MBS nhận định.
