Kenddrick Chan, người đứng đầu dự án quan hệ quốc tế kỹ thuật số tại LSE IDEAS - cơ quan nghiên cứu chính sách đối ngoại của Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị Luân Đôn cho biết: “Malaysia có cơ sở hạ tầng được thiết lập tốt với khoảng 5 thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực phụ trợ của quy trình sản xuất chất bán dẫn, đặc biệt là lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói”.
Chất bán dẫn – thành phần quan trọng được tìm thấy trong mọi thứ, từ điện thoại thông minh đến ô tô – là trung tâm của cuộc chiến công nghệ Mỹ-Trung.
Hãng chip khổng lồ Intel của Mỹ vào tháng 12/2021 cho biết, họ sẽ đầu tư hơn 7 tỷ USD để xây dựng một nhà máy đóng gói và thử nghiệm chip tại Malaysia, dự kiến bắt đầu sản xuất vào năm 2024.
“Quyết định đầu tư vào Malaysia của chúng tôi bắt nguồn từ nguồn nhân tài đa dạng, cơ sở hạ tầng tốt và chuỗi cung ứng mạnh mẽ”, Aik Kean Chong, giám đốc điều hành Intel Malaysia nói.
Cơ sở sản xuất ở nước ngoài đầu tiên của Intel là địa điểm lắp ráp ở Penang được thành lập vào năm 1972 với khoản đầu tư 1,6 triệu USD. Công ty tiếp tục bổ sung một cơ sở thử nghiệm đầy đủ cũng như một trung tâm thiết kế và phát triển ở Malaysia.
GlobalFoundries – một tập đoàn sản xuất chip của Mỹ – vào tháng 9 đã mở một trung tâm ở Penang để “hỗ trợ các hoạt động sản xuất toàn cầu” cùng với các nhà máy ở Singapore, Mỹ và châu Âu.
Theo Tan Yew Kong, Phó chủ tịch cấp cao kiêm Tổng giám đốc của GlobalFoundries Singapore: “Các chính sách có tư duy tiến bộ và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền khu vực cùng với các đối tác như InvestPenang đã xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ để ngành phát triển mạnh mẽ”.
Infineon, nhà sản xuất chip hàng đầu của Đức vào tháng 7/2022 cho biết, họ sẽ xây dựng modun chế tạo wafer thứ ba ở Kulim. Trong khi đó, Neways, nhà cung cấp chính cho nhà sản xuất thiết bị chip ASML của Hà Lan cho biết vào tháng trước rằng, họ sẽ xây dựng một cơ sở sản xuất mới ở Klang.
“Lợi thế của Malaysia luôn là nguồn lao động lành nghề trong đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm cũng như chi phí vận hành tương đối thấp, giúp xuất khẩu trở nên cạnh tranh hơn trên toàn cầu. Ngoài ra, vị thế hiện tại của đồng ringgit khiến đất nước này trở thành “địa điểm hấp dẫn đối với người chơi nước ngoài”, Yinglan Tan, đối tác quản lý sáng lập của Insignia Ventures Partners cho biết.
Cơ quan Phát triển Đầu tư Malaysia (MIDA) cho biết trong một báo cáo ngày 18/2 rằng, Malaysia nắm giữ 13% thị trường toàn cầu về dịch vụ đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm chip. Xuất khẩu thiết bị bán dẫn và mạch tích hợp tăng 0,03% lên 387,45 tỷ ringgit Malaysia (81,4 tỷ USD) vào năm 2023, trong bối cảnh nhu cầu chip toàn cầu suy yếu.
Trong khi đó, Datuk Seri Wong Siew Hai, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia cho biết, nhiều công ty Trung Quốc đã đa dạng hóa hoạt động sản xuất sang Malaysia.
Theo Zafrul Aziz, Bộ trưởng đầu tư, thương mại và công nghiệp Malaysia, Malaysia đặt mục tiêu tập trung vào “mặt trước” của quy trình sản xuất chip, thay vì chỉ “mặt sau”. Các quy trình mặt trước liên quan đến chế tạo tấm bán dẫn và quang khắc, trong khi các quy trình mặt sau tập trung vào việc đóng gói và lắp ráp.
Truyền thông địa phương đưa tin, trong nỗ lực phát triển hệ sinh thái bán dẫn của đất nước và thu hút đầu tư, vào tháng 1, Malaysia đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm chiến lược bán dẫn quốc gia.
Căng thẳng Mỹ-Trung
Các quốc gia như Ấn Độ và Nhật Bản đã và đang thu hút các công ty nước ngoài thiết lập hoạt động trên đất địa phương với mục tiêu trở thành trung tâm chip lớn cùng với Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc.
Trong năm 2023, Ấn Độ vào tháng 2 đã phê duyệt xây dựng ba nhà máy bán dẫn với khoản đầu tư hơn 15 tỷ USD và vào tháng 6 đã phê duyệt tập đoàn chip nhớ Micron của Mỹ thành lập một đơn vị bán dẫn.
Mỹ đưa ra các quy định sâu rộng vào tháng 10/2022 nhằm hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip tiên tiến trong bối cảnh lo ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng chúng cho mục đích quân sự. Năm ngoái, Mỹ đã công bố các quy định mới ngăn cản nhà thiết kế chip Nvidia bán chip AI tiên tiến cho Trung Quốc.
“Malaysia và châu Á nói chung sẵn sàng hưởng lợi từ cuộc chiến công nghệ Trung-Mỹ, khi khả năng tiếp cận các chip bán dẫn tiên tiến đang được vũ khí hóa như một công cụ để thiết lập ưu thế công nghệ toàn cầu”, May-Ann Lim, Giám đốc thực hành quản trị dữ liệu tại công ty tư vấn chính sách công Access Partnership cho biết.
Chảy máu chất xám
Trong khi Malaysia được hưởng lợi từ cuộc chiến chip Mỹ-Trung, tình trạng chảy máu chất xám của nước này đặt ra thách thức khi người lao động rời khỏi đất nước để có triển vọng việc làm tốt hơn và mức lương cao hơn.
“Điều này có thể xảy ra nếu các công ty đầu tư vào việc nâng cao tay nghề cho lực lượng lao động ở Malaysia, nhưng lại để mất họ vào tay các đối thủ khác trong khu vực khi họ có đủ kỹ năng”, ông May-Ann Lim cho biết.
Một nghiên cứu chính thức được thực hiện vào năm 2022 cho thấy, có 3 trong số 4 công nhân Malaysia ở Singapore là người lành nghề hoặc được đào tạo đặc biệt, điều này đã nêu bật vấn đề chảy máu chất xám của đất nước này.
“Liệu nhu cầu do đa dạng hóa chuỗi cung ứng tạo ra có được đáp ứng với đủ nguồn cung nhân tài lành nghề trong nước hay không vẫn là một thách thức hoạt động đang diễn ra”, ông Yinglan Tan cho biết.
Thủ tướng Malaysia, Anwar Ibrahim hồi tháng 9 cho biết, chính phủ đang tìm cách thu hút những người Malaysia có tay nghề cao quay trở lại và đóng góp cho đất nước.
