Lưu ký chứng khoán
Theo quy định, chứng khoán của công ty đại chúng và các loại chứng khoán khác niêm yết trên Sở GDCK TP. HCM, Sở GDCK Hà Nội phải được lưu ký tập trung tại TTLK trước khi thực hiện giao dịch. Việc lưu ký chứng khoán của khách hàng tại TTLK được quản lý theo hai cấp: khách hàng mở tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký (TVLK) để lưu ký chứng khoán và TVLK chứng khoán mở tài khoản tại TTLK để tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại TTLK. TTLK quản lý chứng khoán lưu ký dưới hình thức lưu ký tổng hợp. Theo đó, người sở hữu chứng khoán là người đồng sở hữu chứng khoán tổng hợp theo tỷ lệ chứng khoán lưu ký tại TTLK. Chứng khoán lưu ký tại TTLK là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng, được quản lý tách biệt với tài sản của TTLK.
Tại TVLK, để đảm bảo quyền lợi của khách hàng lưu ký chứng khoán, TVLK phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán chi tiết cho từng khách hàng và quản lý tách biệt tài sản cho từng khách hàng. Chứng khoán lưu ký của khách hàng tại TVLK là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng và được quản lý tách biệt với tài sản của TVLK.
TTLK cung cấp các dịch vụ về lưu ký chứng khoán cho khách hàng như: ký gửi chứng khoán; rút chứng khoán; chuyển khoản chứng khoán; cầm cố và giải toả cầm cố chứng khoán.
Khi có các yêu cầu về ký gửi, rút, chuyển khoản và cầm cố chứng khoán tại TTLK, khách hàng phải thực hiện thông qua các TVLK nơi mình mở tài khoản.
TTLK, TVLK quản lý thông tin sở hữu chứng khoán của người sở hữu trên hệ thống tài khoản lưu ký ghi sổ. Việc chuyển quyền sở hữu đối với chứng khoán lưu ký tại TTLK được thực hiện thông qua hình thức chuyển giao ghi sổ tài khoản mà không phải chuyển giao chứng chỉ vật chất.
Thực hiện quyền
Người sở hữu chứng khoán đăng ký tại TTLK đảm bảo được thực hiện đầy đủ các quyền đối với chứng khoán mà họ sở hữu, bao gồm quyền bỏ phiếu, quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu và cổ tức cổ phiếu bằng tiền, quyền nhận cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng, quyền mua cổ phiếu phát hành thêm, quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi, quyền thay đổi tên và tách/gộp cổ phiếu, các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Hệ thống thực hiện quyền tập trung của TTLK đem lại lợi ích thiết thực cho người sở hữu chứng khoán nhờ đảm bảo tính chính xác và thuận lợi trong việc tổ chức phân bổ quyền cho người sở hữu chứng khoán.
Đối với người sở hữu chứng khoán lưu ký, quyền của người sở hữu chứng khoán được theo dõi trên hệ thống tài khoản lưu ký của TVLK và TTLK. Khi thực hiện quyền, TTLK và TVLK sẽ tự động phân bổ quyền cho người sở hữu chứng khoán thông qua hệ thống tài khoản của người sở hữu mở tại TVLK.
Đối với người sở hữu chứng khoán chưa lưu ký, thông tin thực hiện quyền mà họ được nhận được theo dõi thông qua hệ thống sổ đăng ký chứng khoán của TTLK. Khi thực hiện quyền, người sở hữu chứng khoán phải đến tổ chức phát hành hoặc TTLK để nhận quyền.
