Có mặt tại Trung tâm giới thiệu việc làm TP.HCM hôm 13/2, tôi khá bất ngờ khi gặp Kh - một người quen, làm trưởng phòng tại một công ty phần mềm nước ngoài ở quận 1, mức lương cả “ngàn đô” mỗi tháng. Với vẻ mặt hơi lén lút, có lẽ sợ ai đó bắt gặp, Kh cho biết mới vừa nghỉ việc tại công ty. “Mình đã có việc mới tại một công ty khác, tuy nhiên ngồi nhẩm tính đi đăng ký thất nghiệp một tháng nhận gần 10 triệu đồng, vậy thì tội gì không chịu khó “mất mặt” một chút” - Kh chia sẻ.
Tại điểm đăng ký thất nghiệp Bình Thạnh, trong số rất nhiều công nhân lao động thấy có cả những vị 40 - 50 tuổi, đầu hói kính cận cắp cặp đen hối hả chen lấn nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đem chuyện này hỏi ông Nguyễn Cao Thắng – Trưởng phòng BHTN TP.HCM, ông cho hay: “Không phải đến bây giờ mà từ năm ngoái chúng tôi đã “vinh dự” làm thủ tục cho khá đông đối tượng loại này rồi. Thống kê cho thấy năm 2011 số lượng người có thu nhập cao (nhận trợ cấp thất nghiệp từ 4 triệu đến gần 10 triệu đồng/tháng) cũng chiếm khoảng 7%”. Con số này đã góp phần làm nên khoản chi trên 124 tỉ đồng từ quỹ BHTN thành phố trong năm vừa qua.
Chỉ nhận tối đa gần 10 triệu
Trong danh sách gần mấy trăm trường hợp “đại gia” có mức nhận trợ cấp thất nghiệp từ 4 đến 10 triệu đồng/tháng đổ xô đi đăng ký thất nghiệp dịp đầu năm 2012 này. Chúng tôi thấy có Nguyễn Văn L, giám đốc nhãn hàng của một công ty mỹ phẩm ở quận 3, lương 20 triệu đồng/tháng. Trịnh Quốc T, phó giám đốc sản xuất của một công ty ở Thủ Đức, lương gần 18 triệu đồng. Vũ Thị L, giám đốc maketting của một doanh nghiệp nước ngoài đóng tại quận 1 với mức lương hàng tháng hơn 2.000 USD…
Một chuyên gia ngành bảo hiểm xã hội phân tích: Lâu nay nhiều người vẫn hiểu lầm rằng, một người có mức lương “khủng” tới 40 triệu đồng thì khi nhận trợ cấp thất nghiệp 60% anh ta cũng phải có 24 triệu đồng/ tháng. Tuy nhiên thực tế không phải vậy, khi xây dựng pháp luật về BHTN phục vụ an sinh xã hội, các nhà làm luật đã tiên liệu trước và quy định mức đóng BHTN được khống chế ở con số 20 tháng lương tối thiểu chung (hiện tại lương tối thiểu chung là 830.000/tháng, vậy quyền đóng BHTN dừng ở con số 16,6 triệu đồng), suy ra mức hưởng kịch trần trong một tháng tối đa chỉ khoảng 9,96 triệu đồng.
Dù vậy, theo ông Nguyễn Cao Thắng số “đại gia” đến các điểm đăng ký thất nghiệp ở TP.HCM trong thời gian đầu năm 2012 đã tăng kỷ lục (chiếm khoảng từ 7 – 8% trong tổng số gần 10.000 người đăng ký tháng 1/2011). Có nhiều nguyên nhân, do người lao động “nhảy việc”, do DN giải thể, phá sản, và một nguyên nhân thú vị nữa là do những đối tượng có thu nhập cao không cảm thấy… mắc cỡ khi đi đăng ký thất nghiệp nữa.
Ông Trần Anh Tuấn – Phó giám đốc Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực TP.HCM nhận xét, trong năm 2012 các DN sẽ tinh lọc hơn trong tuyển dụng nhận lực trình độ cao, vì vậy có sự biến động, dịch chuyển trong nhóm đối tượng này cũng là điều dễ hiểu.