Khi căng thẳng chính trị dâng cao tại Washington, một thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh có thể sẽ cho phép Tổng thống Trump giành được một chiến thắng mà ông chờ đợi từ lâu, đồng thời chuyển hướng sự chú ý của dư luận ra khỏi cuộc điều tra luận tội ồn ào liên quan tới cuộc điện đàm của hai nhà lãnh đạo Mỹ - Ukraine.
Giới phân tích nhận định, cuộc chiến thương mại giữa Tổng thống Trump với Trung Quốc, vốn gây chấn động thị trường tài chính và phủ bóng đen lên triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu, có thể sẽ tìm được hướng giải quyết trong vài tháng tới. Hai nước dự kiến sẽ nối lại các cuộc đàm phán thương mại trong tháng 10.
“Vụ lùm xùm chính trị hiện tại có thể khuyến khích Tổng tống Trump chấp thuận một thỏa thuận dù không hoàn hảo với Trung Quốc. Suy cho cùng, ông Trump muốn chứng minh rằng ông ấy là bậc thầy về đàm phán và bây giờ là thời điểm thích hợp để ông ấy gia tăng tỷ lệ ủng hộ”, AP dẫn nhận định của Hussein Sayed, chuyên gia tại hãng môi giới tài chính FXTM, cho biết.
Quy trình luận tội tổng thống dự kiến sẽ kéo dài nhiều tháng, khiến Washington mất nhiều thời gian và công sức.
Điều này sẽ đòi hỏi sự vào cuộc của Quốc hội Mỹ trong khi mối quan hệ giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa không mấy hòa hợp.
Mặc dù vậy, việc Tổng thống Trump tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến thương mại với Trung Quốc không cần tới sự phê chuẩn của Quốc hội.
Đây là một trong những lý do khiến nhiều người lạc quan về tương lai của một thỏa thuận thương mại.
Theo Willy Lam, chuyên gia chính trị tại Đại học Hong Kong Trung Quốc, từ trước khi các nghị sĩ Mỹ bắt đầu tiến trình điều tra luận tội tổng thống, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã dự đoán rằng ông Trump muốn đạt được một thỏa thuận với Bắc Kinh để củng cố vị thế chính trị của mình.
“Mặc dù khả năng tổng thống bị luận tội rất thấp, song Trung Quốc vẫn cho rằng họ đang nắm một số lợi thế trước Mỹ và ông Trump sẽ có xu hướng ôn hòa hơn trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều rắc rối trong nước. Ông ấy cần một chiến thắng về đối ngoại để đánh bóng vị thế của mình”, chuyên gia Lam nhận định.
Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng muốn ít nhất có một thỏa thuận tạm thời với Mỹ để củng cố vị thế chính trị của ông trong bối cảnh Ủy ban Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc chuẩn bị có cuộc họp quan trọng vào tháng 10.
“Ông Tập Cận Bình nóng lòng muốn có kết quả gì đó về mặt trận Mỹ - Trung để thể hiện trước các thành viên của ủy ban trung ương”, chuyên gia Lam dự đoán.
Mong muốn từ hai phía
Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại lớn nhất kể từ thập niên 1930.
Chính quyền Trump cáo buộc Trung Quốc thực thi các chiến thuật thương mại “bắt nạt”, bao gồm đánh cắp công nghệ, cưỡng ép các công ty bên ngoài chuyển giao bí mật thương mại cho Bắc kinh, từ đó chiếm thế thượng phong của Washington về công nghệ.
Tổng thống Trump đã áp thuế đối với hơn 360 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và dự kiến sẽ nâng thuế đối với hầu hết số hàng hóa này vào tháng tới.
Ông Trump cũng lên kế hoạch áp thuế bổ sung đối với 160 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc từ ngày 15/12. Điều này đồng nghĩa với việc ông chủ Nhà Trắng đã mở rộng lệnh áp thuế đối với mọi hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu vào thị trường Mỹ.
Trong khi đó, Bắc Kinh cũng đáp trả bằng cách áp thuế với 120 tỷ USD hàng hóa Mỹ.
Giới doanh nghiệp Mỹ mong muốn hai nước chấm dứt cuộc chiến thuế quan, vì điều này khiến giá cả tăng cao, đồng thời tạo ra sự bất ổn trong việc xây dựng các nhà máy, thuê nhà cung cấp và bán sản phẩm.
Theo chuyên gia Lam, hiện vẫn chưa rõ liệu Trung Quốc có sẵn sàng thỏa hiệp với Mỹ hay không.
Tuy nhiên, một khả năng được dự đoán xảy ra là Trung Quốc sẽ cải thiện việc bảo vệ bằng sáng chế và bản quyền của các công ty nước ngoài, mặc dù trước đây Bắc Kinh từng phản đối đề xuất của Washington về việc đưa các cam kết này thành luật.
Tổng thống Trump tuần này cho biết một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc có thể sẽ đạt được “sớm hơn” so với mọi người nghĩ. Ông chủ Nhà Trắng cũng khẳng định các nhà lãnh đạo Trung Quốc “rất muốn” đạt được thỏa thuận này.
Theo một số chuyên gia, Tổng thống Trump có thể đã nhận ra những lợi ích của việc đạt được một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan gây thiệt hại không chỉ cho các công ty và người tiêu dùng Mỹ mà còn cho thị trường toàn cầu.
Ngoài ra, bê bối luận tội có thể khiến ông Trump “hạ nhiệt” hơn và sớm đi đến thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh.
“Ông Trump hiểu rằng việc ông giải quyết cuộc chiến thương mại kéo dài, một cuộc chiến tốn kém đối với người Mỹ, sẽ có hiệu quả không chỉ với thị trường chứng khoán mà còn với các cử tri tại Mỹ”, Brett Bruen, chủ tịch hãng tư vấn Global Situation Room và là cựu giám đốc các vấn đề toàn cầu Nhà Trắng, nói.
