Chỉ có hai siêu tàu chở dầu mới sẽ gia nhập đội tàu vào năm 2024 - số lượng bổ sung ít nhất trong gần bốn thập kỷ và thấp hơn khoảng 90% so với mức trung bình hàng năm trong thiên niên kỷ này. Trong khi đó, các hãng vận chuyển tránh xa khu vực phía nam Biển Đỏ, khiến việc thiếu năng lực vận chuyển mới bắt đầu ảnh hưởng, vì giá cước tăng đột biến và thời gian hành trình cũng tăng lên.
Giá cước vận chuyển đã được kiểm soát vào năm ngoái khi OPEC+ cắt giảm sản lượng. Đồng thời, quá trình chuyển đổi năng lượng rộng hơn có nghĩa là việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch đã làm mờ đi triển vọng của ngành tàu chở dầu trong dài hạn. Tuy nhiên, xu hướng tránh vận chuyển phía nam Biển Đỏ đang làm tăng thêm thời gian vận chuyển vốn đã bị kéo dài do xung đột Nga-Ukraine.
Alexander Saverys, Giám đốc điều hành của Euronav - một trong những công ty vận tải dầu lớn nhất thế giới - cho biết: “Tác động của việc chuyển hướng có thể được nhìn thấy hàng ngày trong hoạt động vận chuyển nói chung và tôi muốn nói cụ thể là vận chuyển dầu thô và sản phẩm bằng tàu chở dầu…Kết hợp với ít tàu mới được bổ sung và đội tàu cũ, triển vọng đối với ngành tàu chở dầu là rất tích cực”.
 |
Số lượng tàu VLCC và Suezmax đóng mới gia nhập thị trường qua các năm |
Trong khi các tàu thương mại khác - đặc biệt là tàu container - bắt đầu tránh Biển Đỏ ngay sau khi các cuộc tấn công bắt đầu vào tháng 11, thì các tàu chở dầu và nhiên liệu lại chậm hơn trong việc thay đổi tuyến đường.
Trong khi đó, căng thẳng ở Biển Đỏ có dấu hiệu lắng xuống vào tháng trước sau khi lực lượng Mỹ và Anh đáp trả lực lượng Houthi trong nỗ lực dập tắt các vụ việc. Tuy nhiên, các biện pháp can thiệp quân sự đã không ngăn được lực lượng Houthi mà thay vào đó khiến nhiều tàu chở dầu hàng đầu thế giới phải tránh xa khu vực này.
Enrico Paglia, Giám đốc nghiên cứu tại công ty dịch vụ vận tải biển Banchero Costa cho biết: “Tình hình trên thị trường tàu chở dầu đang rất căng thẳng, đặc biệt là đối với tàu chở dầu thô…nó sẽ còn thắt chặt hơn trong tương lai”.
Sự thiếu hụt tàu chở dầu xảy ra khi hiệu quả của đội tàu toàn cầu đang suy giảm. Ngoài nhiều tàu đi vòng quanh miền Nam châu Phi thay vì qua Biển Đỏ và Kênh đào Suez, “hạm đội bóng tối” đang phát triển đồng nghĩa với việc nhiều tàu chỉ được cung cấp cho một số khách hàng nhất định.
Ngành vận tải nói chung nổi tiếng với chu kỳ bùng nổ và phá sản. Vào năm 2020, khi các nhà kinh doanh dầu mỏ tích trữ dầu trên biển trên bất kỳ con tàu nào mà họ có thể tìm thấy, lợi nhuận mà các hãng tàu chở dầu kiếm được trung bình đã tăng lên khoảng 100.000 USD một ngày, trước khi việc cắt giảm sản lượng tiếp theo từ OPEC+ dẫn đến sự sụt giảm lợi nhuận trong nhiều năm.
Nhưng hành trình vận chuyển dầu nói chung đã trở nên xa hơn kể từ khi dòng chảy dầu toàn cầu thay đổi sau xung đột Nga-Ukraine. Các chuyến hàng đến châu Âu trước đây phải mất vài ngày qua Biển Baltic thì hiện phải mất hàng tuần để đến các nơi khác trên thế giới. Sự gián đoạn ở Biển Đỏ thậm chí còn làm tăng thêm thời gian di chuyển.
Đơn hàng ít
Theo Fotios Katsoulas, nhà phân tích về vận chuyển tàu chở dầu tại S&P Global Commodity Insights, tỷ lệ tuyển dụng tàu - chỉ số đo lường mức độ sử dụng đội tàu chở dầu tại bất kỳ thời điểm nào - đã tăng tới 5% kể từ khi căng thẳng ở Biển Đỏ diễn ra.
“Tình hình ở Biển Đỏ đang thay đổi các nguyên tắc cơ bản trên thị trường và nó đang có lợi cho các nhà khai thác tàu…Bây giờ tâm lý đã tốt hơn nhiều”, nhà phân tích Fotios Katsoulas cho biết.
Ngoài ra, mức độ đặt hàng tàu mới ở mức thấp trong lịch sử đang làm tăng thêm sự tích cực về ngành này. Theo dữ liệu từ Banchero Costa, sau 2 siêu tàu chở dầu gia nhập đội tàu trong năm nay, sẽ chỉ còn 5 chiếc vào năm 2025. Trong khi có tới 42 tàu được giao vào năm 2022.
Mặc dù gần đây số lượng đơn đặt tàu mới đã tăng lên nhưng phải mất nhiều năm để những con tàu này chính thức gia nhập thị trường, trong khi các nhà máy đóng tàu hiện chứa đầy các tàu container được đặt hàng trong thời kỳ đại dịch, cũng như các yêu cầu về tàu chở khí đốt tự nhiên hóa lỏng.
Tuy nhiên, vẫn có một số lý do để thận trọng. OPEC+ đang tiếp tục cắt giảm sản lượng để hỗ trợ giá dầu, tạo ra lực cản đối với lượng dầu được vận chuyển trên biển. Và giá cước vận tải cao có thể tự điều chỉnh một cách tự nhiên bằng cách khiến cho việc vận chuyển dầu trên những khoảng cách xa hơn trở nên quá đắt đỏ, cuối cùng làm giảm nhu cầu chở dầu.
