Tại sao tăng điện mùa nắng nóng?
Tại tọa đàm trực tuyến về giá điện do Báo Thanh niên tổ chức sáng ngày 16/5, giải đáp thắc mắc của bạn đọc về việc tại sao tăng giá điện đúng mùa nắng nóng thay vì chờ đến mùa mưa, ông Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng ban kinh doanh EVN cho biết, việc điều chỉnh giá bán điện bình quân EVN thực hiện trên cơ sở các hướng dẫn, quy định tại Quyết định số 24/2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Hàng năm, sau khi kiểm tra giá thành sản xuất kinh doanh điện của EVN, giá bán điện bình quân được xem xét, điều chỉnh theo biến động khách quan thông số đầu vào của tất cả các khâu: phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều hành - quản lý ngành và dịch vụ phụ trợ hệ thống điện so với thông số được sử dụng để xác định giá bán điện bình quân hiện hành.
EVN điều chỉnh giá điện lần gần đây nhất vào ngày 2/3/2019 - tức trong 4 năm qua giá bản lẻ điện không điều chỉnh như Quyết định 24. Vì thế, EVN đã gặp nhiều khó khăn trong công tác đảm bảo sản xuất kinh doanh cung ứng đủ điện cho nền kinh tế quốc dân, phải đối mặt với xu thế giá nhiên liệu thế giới liên tục tăng.
Tuy nhiên, ông Dũng cũng cho biết, EVN đã rất cố gắng nỗ lực trong việc điều hành tối ưu hệ thống, khai thác tối đa nguồn thủy điện theo tình hình thủy văn, giảm tổn thất, tiết kiệm chi phí tại tất cả các đơn vị thuộc EVN và nhiều giải pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động.
Vừa qua, ngành điện đã mất cân bằng về tài chính, dù cắt giảm chi phí rất lớn. Khi có kết quả kinh doanh được kiểm toán của năm 2022, đến thời điểm năm 2023, sau khi kiểm tra giá thành sản xuất kinh doanh điện của EVN được công bố, EVN đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương và các Bộ ngành đề nghị cho phép điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân hiện hành.
 |
Toạ đàm trực tuyến về giá điện ngày 16/5. |
Giá điện 6 bậc đã có tính toán kỹ lưỡng
Độc giả cũng quan tâm đến vấn đề giá điện tính theo 6 bậc là quá nhiều, việc ngành điện chỉnh giá tăng đồng loạt sẽ gây khó khăn hơn cho người nghèo. Ông Nguyễn Quốc Dũng làm rõ, trước khi điều chỉnh tăng giá điện, EVN đã có tính toán kỹ lưỡng về mức ảnh hưởng tới từng nhóm hộ dân.
Cụ thể, tiền điện tăng thêm của hộ tiêu thụ 50 kWh/tháng là 3,33 triệu hộ, chiếm 11,98% trong tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt, tiền tăng thêm 2.500 đồng/hộ. Tiền điện tăng thêm của hộ tiêu thụ 100 kWh/tháng là 4,7 triệu hộ, chiếm 16,85% trong tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt, tiền điện tăng thêm 5.100 đồng/hộ. Tiền điện tăng thêm của hộ tiêu thụ 200 kWh/tháng là 10,04 triệu hộ, chiếm 36,01% trong tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt, tiền điện tăng thêm 11.100 đồng/hộ, đây là nhóm khách hàng đang chiếm tỷ trọng lớn nhất.
Tiền điện tăng thêm của hộ tiêu thụ 300 kWh/tháng là 4,96 triệu hộ, chiếm 17,81% trong tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt, tiền tăng thêm 18.700 đồng/hộ. Tiền điện tăng thêm của hộ tiêu thụ 400 kWh/tháng là 2,21 triệu hộ, chiếm 7,95% trong tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt, số tiền tăng thêm 27.200 đồng/hộ.
Như vậy, đợt tăng giá 3% tác động đến những hộ gia đình là nhỏ.
Chia sẻ thêm vấn đề này, ông Võ Quang Lâm, Phó tổng giám đốc EVN cho biết, giá điện Việt Nam phải đảm bảo 3 nguyên tắc cơ bản.
Nguyên tắc thứ nhất là giá thành phải liên quan đến chi phí. Hiện nay, cơ cấu nguồn điện nước ta có thủy điện, điện than, điện khí… Khi huy động điện, nguồn điện rẻ thì sử dụng trước, cao huy động sau và huy động đến khi đủ nhu cầu và phải đảm bảo cung cầu tính tức thì. Khi nào nhu cầu điện tăng cao, ngành điện huy động nhiều hơn kể cả giá thành cao nhất.
Cụ thể, trong những lúc nhu cầu điện tăng cao, ngành điện phải huy động điện bằng dầu với giá thành hơn 5.000 đồng/kWh, trong khi giá bán bình quân hiện nay là 1.920 đồng/kWh. Biên độ chênh lệch giữa mua và bán điện rất cao.
Trong tổng số cơ cấu nguồn, EVN đang nắm giữ 40% công suất nguồn trong 78.000 MW, 60% còn lại qua các chủ đầu tư ngoài tập đoàn. Nhìn vào cơ cấu chi phí giá thành có thể thấy, chi phí mua điện đang bán cho người dân là 1.920 đồng/kWh, chiếm 82%. Do đó, vào giờ cao điểm, nhu cầu sử dụng điện của người dân và doanh nghiệp cao hơn thì chi phí mua điện cũng cao hơn.
Nguyên tắc thứ hai là đảm bảo công ích. Trong tổng số 30 triệu khách hàng sử dụng điện, có đến 25 triệu khách hàng sử dụng điện sinh hoạt, còn lại 5 triệu là khách hàng doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ. Nhìn vào số bậc mà hộ gia đình sử dụng cho thấy số hộ sử dụng từ 1 - 200 kWh/tháng chiếm tỷ trọng 64,84%. Trong biểu giá 6 bậc, bậc 1 và 2 thiên về những hộ sử dụng ít thì đã được thiết kế có giá thành thấp hơn.
Nguyên tắc thứ ba là sử dụng điện tiết kiệm. Giá điện là một trong các biện pháp điều chỉnh sử dụng điện. Hiện nay các chuyên gia đã có ý kiến để điều chỉnh số bậc giảm xuống. Trong thời gian sắp tới, khi được Chính phủ cho phép thì số bậc cũng sẽ được tinh giản thêm.
Ngoài ra, một độc giả đặt câu hỏi, giá điện có gánh các an sinh xã hội? Đại diện EVN phân tích, hiện nay, các hộ nghèo và chính sách là đối tượng được hưởng chế độ theo quy định của nhà nước theo hai tiêu chí: một là các hộ thuộc diện chính sách xã hội theo quy định - hai là lượng điện sử dụng trong tháng dưới 50kWh. Mức hỗ trợ được quy định sản lượng dưới 30kWh, tính giá theo bậc 1. Do đó, tiền hỗ trợ được cho những đối tượng này được trích từ ngân sách nhà nước nên không ảnh hưởng để doanh thu của ngành điện.
