Trong 14 công ty quản lý quỹ (QLQ) đã công bố kết quả kinh doanh quý I/2014, 6 công ty có doanh thu hoạt động tài chính tăng gấp nhiều lần so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu được hưởng lợi từ hoạt động đầu tư tài chính.
Cụ thể, trong quý I/2014, QLQ MB đạt doanh thu hoạt động tài chính 8,6 tỷ đồng, bằng gần một nửa năm 2013. Công ty ghi nhận một khoản lãi đầu tư tài chính 5,5 tỷ đồng và một khoản nhỏ lỗ do thanh lý các khoản đầu tư. Lãi tiền gửi tăng lên 2,4 tỷ đồng.
Tương tự, QLQ Bản Việt ghi nhận doanh thu hoạt động tài chính tăng lên 7,1 tỷ đồng trong quý I/2014, gần gấp đôi cùng kỳ năm trước và bằng gần 1/3 cả năm 2013. Trong đó, hơn 5 tỷ đồng là lãi đầu tư chứng khoán.
QLQ VFM ghi nhận doanh thu tài chính tăng lên 2,1 tỷ đồng trong quý I/2014, bằng 2/3 cả năm 2013, chủ yếu nhờ lãi tiền gửi.
Một công ty nhỏ là QLQ Hùng Việt ghi nhận gần 900 triệu đồng lãi đầu tư tài chính, giúp tổng doanh thu tài chính tăng lên 1 tỷ đồng, bằng một nửa năm 2013.
Một số công ty gần như ngừng trệ hoạt động như QLQ An Phúc, QLQ An Phát, thì trong quý I vừa qua, mỗi công ty cũng có thêm hơn trăm triệu đồng doanh thu từ hoạt động tài chính, bằng hoặc gấp nhiều lần cả năm 2013.
Hoạt động tài chính dường như đã khôi phục trở lại trong khối các công ty QLQ trong khoảng 1 năm trở lại đây. Trước đó, các công ty QLQ - vốn dĩ sống nhờ rất nhiều vào các hoạt động tài chính, bao gồm hoạt động đầu tư liên quan đến các công ty mẹ hoặc các tổ chức liên kết - đã chịu cảnh suy giảm mạnh trong giai đoạn thị trường tài chính và ngành ngân hàng đi xuống từ đầu năm 2011. Một loạt công ty QLQ thua lỗ kéo dài sau khi công ty mẹ thu hẹp hoạt động. Nhiều công ty đã đi đến kết cục giải thể, tạm ngừng hoạt động, hoặc bị đình chỉ hoạt động. Gần đây nhất, QLQ Đông Á cho biết, Công ty đang làm các thủ tục để ngừng hoạt động theo chủ trương tái cấu trúc của Ngân hàng Đông Á.
Thực ra, dấu hiệu hồi phục hoạt động tài chính trong khối công ty QLQ đã trở nên rõ rệt từ năm 2013, mặc dù xu hướng chung vẫn là suy giảm, đặc biệt trong khối các công ty nhỏ. Có ít nhất 10 công ty trên tổng số 41 công ty QLQ đang hoạt động đã được hỗ trợ nhiều bởi lãi đầu tư chứng khoán trong năm 2013, trong đó có cả những công ty lớn như QLQ Bản Việt, QLQ Đầu tư tài chính dầu khí, cho đến những công ty nhỏ như QLQ An Bình, QLQ SGI.
Năm 2013, QLQ Bản Việt tăng hơn 10 lần doanh thu từ việc thanh lý các khoản đầu tư, trong khi lỗ do thanh lý các khoản đầu tư giảm hàng chục lần. QLQ Đầu tư tài chính dầu khí giảm 4 lần số lỗ do đầu tư chứng khoán, đồng thời hoàn nhập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư giúp cho chi phí hoạt động tài chính âm. QLQ An Bình mặc dù suy giảm 15 lần doanh thu nghiệp vụ, nhưng nhờ một khoản hoàn nhập dự phòng giảm giá đầu tư nên vẫn báo lãi nhẹ trong năm 2013. QLQ SGI báo lãi nhẹ trở lại sau khi hoàn nhập dự phòng giảm giá các khoản đầu tư hàng chục tỷ đồng.
Các công ty có thể đã cải thiện nhờ việc tái cấu trúc, cụ thể là thanh lý các khoản đầu tư, giảm lỗ đầu tư chứng khoán. Bên cạnh đó, các công ty rõ ràng đã hưởng lợi nhờ xu hướng đi lên của TTCK. Chỉ số VN-Index đã tăng hơn 20% trong năm 2013 và tăng gần 18% trong quý I/2014.
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, hoạt động kinh doanh chính là quản lý tài sản vẫn suy giảm ở đa phần các công ty QLQ. Đặc biệt, một bộ phận không nhỏ các công ty QLQ vẫn đang sống nhờ hoạt động đầu tư tài chính - chủ yếu là các hoạt động đầu tư có liên quan đến các công ty mẹ, công ty liên kết. Tính bền vững tiếp tục là một vấn đề kéo dài.
Trong 14 công ty đã công bố kết quả kinh doanh quý I/2014, có 5 công ty ghi nhận doanh thu nghiệp vụ giảm đáng kể, 4 công ty khác tiếp tục ghi nhận không có doanh thu kinh doanh. Doanh thu nghiệp vụ của các công ty này là 36,8 tỷ đồng, giảm 24% so với cùng kỳ năm 2013, trong khi doanh thu hoạt động tài chính tăng 127%, đạt 21,6 tỷ đồng.
