Ông có cho rằng, phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) đang là vấn đề cấp bách đối với Việt Nam lúc này?
Các tập đoàn đa quốc gia cho biết, họ sẽ rời khỏi Việt Nam, nếu chúng ta không đáp ứng được linh phụ kiện sản xuất, bởi nếu phải nhập khẩu từ nước thứ ba sẽ rất đắt đỏ. Đây chính là áp lực buộc chúng ta phải phát triển ngành CNHT.
Để giải quyết vấn đề này, chúng ta cần hợp tác với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) để liên doanh, liên kết, sản xuất các sản phẩm CNHT, từ đó tiến tới làm chủ ngành CNHT.
Năm 2011, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 12/2011/QĐ-TTg về chính sách phát triển một số ngành CNHT, song đến nay, ngành này vẫn rất khó phát triển. Tại sao vậy?
Mặc dù đã có Quyết định 12/2011/QĐ-TTg và thông tư hướng dẫn, song đến nay, hầu như tất cả doanh nghiệp CNHT đều chưa được hỗ trợ về vốn cũng như chưa được hưởng các chính sách ưu đãi theo Quyết định 12/2011/QĐ-TTg. Tôi cho rằng, các chính sách cần quy định cụ thể hơn và phải sửa đổi cho phù hợp với tình hình hiện nay.
Do chưa được hỗ trợ, nên ngành CNHT Việt Nam đang thiếu và yếu cả về vốn, cơ sở hạ tầng, quản lý lẫn đầu ra.
Trong các yếu tố vốn, hạ tầng, đầu ra… thì đâu là khó khăn lớn nhất đối với doanh nghiệp CNHT Việt Nam, thưa ông?
Ba yếu tố này luôn song hành với nhau. Có đầu ra mà không có vốn, không có hạ tầng, thì cũng không sản xuất được. Nếu hạ tầng không bảo đảm, nhà xưởng, cụm công nghiệp chuyên sâu không có, thì có vốn cũng không thể sản xuất. Còn nếu đầu ra nhỏ, thị trường ít, thì lượng sản phẩm sản xuất ra không đủ để thu hồi vốn. Với năng lực hiện nay, tôi tin rằng, các doanh nghiệp CNHT có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường, cái mà doanh nghiệp đang rất cần là vốn và cơ sở hạ tầng.
Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đang chủ trương bơm vốn cho lĩnh vực CNHT. Vậy lãi suất mà các doanh nghiệp đang phải trả là bao nhiêu và theo ông, mức lãi suất nào là phù hợp?
Vốn là một trong những rào cản đặc biệt lớn hiện nay với ngành CNHT, không chỉ khó tiếp cận vốn ngân hàng, mà với lãi suất hiện nay, doanh nghiệp CNHT cũng không thể phát triển được.
Theo phương án sản xuất - kinh doanh của các doanh nghiệp, thì lãi vay phải dưới 3%/năm và thời gian vay phải 8 - 12 năm mới đủ quay vòng vốn, có lợi nhuận. Hiện tại, chúng tôi đang vay của VDB với lãi suất hơn 10%/năm, còn tại các ngân hàng thương mại, nếu đàm phán “khéo”, thì lãi suất là 12%/năm. Đặc biệt, vay tín chấp đối với doanh nghiệp CNHT hầu như không vay được.
Trước mắt, khi chính sách hỗ trợ của Chính phủ chưa được cụ thể hóa, theo ông trước mắt cần có giải pháp gì?
Để giải bài toán vốn, doanh nghiệp và ngân hàng phải ngồi với nhau để làm việc cụ thể xem đầu tư cái gì, lợi nhuận ra sao để yên tâm rót vốn. Tuy nhiên, khi thiết kế gói vay cho doanh nghiệp CNHT, ngân hàng cần cho vay với thời hạn đủ dài để doanh nghiệp thu hồi vốn, đồng thời cần hỗ trợ doanh nghiệp về giấy tờ, thủ tục, vì hiện nay, nhiều doanh nghiệp CNHT không đáp ứng đủ giấy tờ để hoàn thành hồ sơ vay vốn ngân hàng.
Về phía Hiệp hội, chúng tôi đang quy tụ nhiều đối tượng tham gia và phân công nhiệm vụ rất rõ ràng. Ví dụ, phía ngân hàng nghiên cứu giải pháp hỗ trợ tài chính, có nguồn vốn đủ dài, đủ mạnh hỗ trợ doanh nghiệp. Nhà đầu tư phải có hạ tầng chuyên sâu, đảm bảo cho doanh nghiệp sản xuất. Còn phía doanh nghiệp sản xuất CNHT thì phải đảm bảo sản phẩm của mình đáp ứng được nhu cầu thị trường.
Hiện nay, các doanh nghiệp CNHT vẫn đang bám sát tình hình thị trường. Hy vọng, từ những sản phẩm nội địa hóa, cùng hợp tác với các doanh nghiệp FDI, nhất là doanh nghiệp Nhật Bản, chúng ta sẽ tham gia được chuỗi sản xuất toàn cầu.
