Tỷ giá USD/VND giao dịch trên thị trường tự do trong tuần có biến động lớn, đặc biệt tăng mạnh trong ngày 27/5/2008. Nguyên nhân chính do nhu cầu mua USD từ một bộ phận dân cư, xuất phát từ tâm lý trong dân khi công bố CPI tháng 5/2008, những người đầu cơ, thao túng đôla tiền mặt. Biến động tỷ giá mặc dù không gây những xáo trộn đối với hoạt động của hệ thống ngân hàng, nhưng có nguy cơ rủi ro đối với người dân khi mua USD ở mức cao. NHNN đã kịp thời có thông tin chính thức và cảnh báo về vấn đề này, trong đó khẳng định tỷ giá trên thị trường tự do tăng mạnh chủ yếu là do yếu tố tâm lý, chênh lệch cung - cầu USD không quá lớn và NHNN đủ khả năng can thiệp để ổn định tỷ giá ở mức Chính phủ chỉ đạo. Đồng thời, NHNN đã điều hành linh hoạt tỷ giá giao dịch bình quân liên ngân hàng, kết hợp với can thiệp bán ngoại tệ cho các nhu cầu nhập khẩu hàng hoá thiết yếu; Thống đốc NHNN cũng đang chỉ đạo các đơn vị chức năng theo dõi sát diễn biến thị trường ngoại hối để xử lý kịp thời trước các động thái của thị trường.
Sau hai tuần thực hiện cơ chế điều hành và mức lãi suất cơ bản bằng VND, lãi suất tái cấp vốn, chiết khấu của NHNN, hầu hết các TCTD điều chỉnh tăng lãi suất huy động VND, lãi suất thị trường liên ngân hàng biến động theo chiều hướng ổn định; lãi suất huy động và cho vay bằng VND của các TCTD đang dần đi vào ổn định. Cụ thể, lãi suất huy động của các NHTM Nhà nước, lãi suất không kỳ hạn là 3,6%/năm, kỳ hạn 3 tháng là 12,71%/năm, kỳ hạn 6 tháng là 12,97%/năm, kỳ hạn 12 tháng là 13,39%/năm. Còn đối với NHTM cổ phần, lãi suất không kỳ hạn là 4,38%/năm, kỳ hạn 3 tháng là 14,16%/năm, kỳ hạn 6 tháng là 14,23%/năm, kỳ hạn 12 tháng là 14,19%/năm. Một số NHTMCP hiện đã tăng lãi suất huy động VND lên trên 15%/năm đối với kỳ hạn trên 12 tháng.
Hàng loạt NHTMCP đã tăng lãi suất huy động USD để thu hút tiền gửi USD, với lãi suất phổ biến ở mức 6,5-7%/năm (kỳ hạn dưới 12 tháng), 7-7,5%/năm (kỳ hạn trên 12 tháng).
Lãi suất cho vay của NHTM đối với khách hàng không quá 18%/năm: Khối NHTM Nhà nước cho vay ngắn hạn ở mức 15,6-18%/năm, loại trung và dài hạn ở mức 17-18%/năm; NHTM Cổ phần, loại ngắn hạn ở mức 14,8-18%/năm, loại trung và dài hạn ở mức 16,8-18%/năm.
Theo báo cáo nhanh của NHNN chi nhánh TPHCM, lãi suất liên ngân hàng trong tuần tương đối ổn định ở mức 12 - 18%/năm.
Bên cạnh nỗ lực của các NHTM trong việc huy động vốn và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh để đảm bảo khả năng thanh khoản, NHNN tiếp tục hỗ trợ vốn thanh toán cho các NHTM thông qua nghiệp vụ thị trường mở, cho vay có bảo đảm bằng giấy tờ có giá hoặc cho vay theo hồ sơ tín dụng đối với các NHTM cổ phần nắm giữ ít hoặc không có giấy tờ có giá đủ điều kiện tham gia nghiệp vụ thị trường mở. Để hỗ trợ vốn cho một số NHTM Cổ phần có thiếu hụt tạm thời và ổn định thị trường, trong tuần NHNN tiếp tục chào mua giấy tờ có giá với kỳ hạn 7 ngày, lãi suất 12%/năm. Khối lượng hỗ trợ mỗi phiên giảm dần từ 7.000-3.000 tỷ đồng do số dư tiền gửi của hệ thống TCTD tại NHNN trong 27 ngày đầu tháng đã gần đáp ứng đủ DTBB tháng 5/2008. Đến nay, khối NHTM nhà nước, NHTM nước ngoài có mức dư thừa vốn tương đối cao, khối NHTM Cổ phần dư thừa nhẹ.
Trên cơ sở các nhóm giải pháp chủ yếu của Chính phủ, trong những tháng tới, hệ thống ngân hàng tập trung thực hiện các giải pháp đảm bảo an toàn thanh toán, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tín dụng ở mức hợp lý. NHNN chỉ đạo các cơ quan chức năng tiếp tục thực hiện các biện pháp để ổn định thị trường tiền tệ, đảm bảo khả năng an toàn thanh toán của các NHTM: Hỗ trợ vốn thanh toán cho các NHTM thông qua nghiệp vụ thị trường mở hoặc tái cấp vốn dưới hình thức cho vay có bảo đảm. Tiếp tục công bố và điều hành lãi suất cơ bản, lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn phù hợp với tín hiệu của thị trường và mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ. Nghiên cứu áp dụng cơ chế kiểm soát tăng trưởng tín dụng và đảm bảo an toàn thanh khoản cho các TCTD theo hướng quy định tỷ lệ sử dụng nguồn vốn huy động để cho vay ở mức hợp lý. Tăng cường kiểm soát thị trường ngoại hối và điều hành linh hoạt tỷ giá biến động với mức độ ± 2%. Rà soát, sửa đổi cơ chế cấp phép, thành lập và hoạt động của các NHTM; tăng cường thanh tra, giám sát và quản lý hoạt động của NHTM theo các chuẩn mực, thông lệ quốc tế, rõ ràng, công khai. Phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng trong việc triển khai các biện pháp về điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng. Chỉ đạo các TCTD điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, tín dụng năm 2008 cho phù hợp với các biện pháp kiềm chế lạm phát của Chính phủ; tập trung đáp ứng tốt nhu cầu vay vốn cho các dự án có hiệu quả cao và có khả năng trả nợ đúng hạn; chú trọng cho vay đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp vừa và nhỏ, hộ sản xuất; chấp hành đúng quy định về các tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động kinh doanh; rà soát, chỉnh sửa và hoàn thiện các quy trình nội bộ để triển khai ngay các biện pháp phòng ngừa, xử lý rủi ro.
