Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày tờ trình dự án luật.
Khi đề xuất chính sách xây dựng Luật Thanh tra (sửa đổi), cơ quan chủ trì soạn thảo đề xuất không tổ chức thanh tra huyện, song tờ trình dự thảo luật trình Quốc hội sáng 26/5 lại đề nghị giữ nguyên quy định về thanh tra cấp này.
Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án Luật nhiều ý kiến cho rằng, huyện là một cấp chính quyền quan trọng, cơ quan thanh tra hiện nay không chỉ thực hiện chức năng thanh tra, mà còn có trách nhiệm giúp UBND thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Mặt khác, nếu không tổ chức thanh tra huyện thì thanh tra tỉnh cũng phải tăng thêm biên chế và tổ chức thêm các phòng chuyên môn phụ trách thanh tra địa bàn các huyện khi có yêu cầu, nên thực tế việc tinh giản bộ máy cũng không đáng kể.
Vì vậy, dự thảo Luật đã giữ nguyên quy định về thanh tra huyện trong dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi). Để khắc phục những bất cập hiện nay trong tổ chức và hoạt động của thanh tra huyện cần tăng cường về tổ chức, biên chế cho các cơ quan thanh tra huyện nhằm đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ được giao.
Thẩm tra dự án Luật, đa số ý kiến tại Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tán thành tiếp tục duy trì mô hình tổ chức thanh tra huyện.
Nhưng, loại ý kiến thứ hai tại cơ quan thẩm tra cho rằng, cần nghiên cứu, có giải pháp đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của các cơ quan thanh tra, theo đó, không tổ chức cơ quan thanh tra cấp huyện. Vì, báo cáo tổng kết thi hành Luật Thanh tra chỉ rõ, ở cấp huyện không có nhiều nhu cầu thanh tra; biên chế rất ít nên không phát huy được hiệu quả, vì vậy, khi đề nghị đưa dự án Luật vào Chương trình, Chính phủ đã đề xuất không duy trì thanh tra huyện.
Lần sửa đổi này, dự thảo Luật quy định ở các bộ, ngoài thanh tra bộ, thì còn có thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ được thành lập theo yêu cầu quản lý, theo quy định của pháp luật chuyên ngành và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với quy định này. Tuy nhiên, để có cơ sở kiểm soát chặt chẽ việc thành lập cơ quan thanh tra tại tổng cục, cục thuộc bộ chỉ trong trường hợp thực sự cần thiết, cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu bổ sung, quy định rõ trong Luật các tiêu chí, điều kiện thành lập cơ quan thanh tra tại tổng cục, cục thuộc Bộ.
Đáng chú ý, cơ quan thẩm tra còn đề nghị bổ sung quy định về việc thành lập cơ quan thanh tra tại đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Về các nội dung khác, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành với quy định của dự thảo Luật về việc không tiếp tục quy định hình thức thanh tra thường xuyên nhằm phân định rõ giữa hoạt động thanh tra với hoạt động kiểm tra, góp phần khắc phục hạn chế đã được chỉ ra qua tổng kết về tình trạng “chồng chéo, trùng lặp” dẫn đến lạm dụng, khó phân biệt giữa thanh tra và kiểm tra.
Lần sửa đổi này, trên cơ sở nhận thức rõ thực trạng “hoạt động thanh tra, kiểm tra của các ngành dày đặc, gây bức xúc cho đối tượng thanh tra, kiểm tra”, dự thảo Luật đã bổ sung nhiều quy định nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, giữa hoạt động thanh tra với kiểm tra, kiểm toán.
Ủy ban Pháp luật đề nghị tiếp tục rà soát, bổ sung, quy định rõ trách nhiệm phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, kiểm toán với cơ quan thanh tra trong quá trình xây dựng định hướng chương trình, kế hoạch thanh tra; chỉnh lý quy định của dự thảo Luật về xử lý chồng chéo với hoạt động kiểm toán để thống nhất với quy định của Luật Kiểm toán nhà nước.
Theo nghị trình, ngay chiều nay (26/5), Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).
