Các nhà khoa học từ Copernicus cho biết, năm 2023 đánh dấu năm đầu tiên kể từ khi các hồ sơ theo dõi cho thấy nhiệt độ mỗi ngày ấm hơn ít nhất 1 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, trước khi biến đổi khí hậu do con người gây ra bắt đầu có hiệu lực. Gần một nửa số ngày trong năm 2023 ấm hơn 1,5 độ C, trong khi có hai ngày trong tháng 11 nóng hơn 2 độ C.
Copernicus cho biết, nhiệt độ toàn cầu ở mức “chưa từng có” từ tháng 6/2023, có nghĩa là nhiệt độ trung bình hàng ngày là 14,98 độ C, cao hơn 0,17 độ C so với năm nóng nhất trước đó là năm 2016.
Nick Dunstone, nhà khoa học khí hậu tại Văn phòng Khí tượng của Anh cho biết, năm 2024 sẽ là “một năm phá kỷ lục nữa”, do sức mạnh liên tục của hiệu ứng El Nino xảy ra tự nhiên, làm nóng bề mặt Thái Bình Dương và làm trầm trọng thêm hiện tượng nóng lên trên toàn cầu.
 |
Năm 2023 là năm nóng nhất được ghi nhận kể từ năm 1970 |
Tuy nhiên, sự gia tăng liên tục của khí nhà kính “cho đến nay là nguyên nhân lớn nhất gây ra nhiệt độ nóng lên trên toàn cầu… và El Nino chỉ là một phần của câu chuyện”, Phó giám đốc Copernicus, Samantha Burgess cho biết.
Bà cho biết thêm, hiện tượng thời tiết diễn ra tự nhiên này thường gây ra sự nóng lên khoảng 0,1 độ C, với hiệu ứng mạnh nhất được cảm nhận vào năm thứ hai kể từ khi nó xuất hiện.
Theo thỏa thuận Paris năm 2015, các quốc gia cam kết hạn chế mức tăng nhiệt độ trong thời gian dài ở mức dưới 2 độ C và lý tưởng nhất là ở mức 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp.
Copernicus chỉ ra rằng, mặc dù Trái đất đã nhiều lần đạt đến nhiệt độ này vào năm ngoái, nhưng đó chỉ là những vi phạm ngắn hạn và không có nghĩa là các quốc gia đã không duy trì thỏa thuận về nhiệt độ trung bình toàn cầu dài hạn. Nhưng các nhà khoa học cảnh báo rằng nhiệt độ cao sẽ tạo ra “một tiền lệ nghiêm trọng”.
Carlo Buontempo, Giám đốc cơ quan biến đổi khí hậu Copernicus cho biết: “Theo quỹ đạo hiện tại, trong một vài năm nữa, năm phá kỷ lục 2023 có thể sẽ được ghi nhớ là một năm mát mẻ”.
Mauro Facchini, người đứng đầu bộ phận Quan sát Trái đất tại Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng và Không gian tại Ủy ban Châu Âu cho biết, dữ liệu cho thấy “có thêm bằng chứng về tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu”.
Các nhà khoa học đã cảnh báo rằng các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt sẽ trở nên thường xuyên và dữ dội hơn khi hiện tượng nóng lên toàn cầu tiếp tục diễn ra và cần phải thực hiện hành động khẩn cấp để cắt giảm gần 45% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030 nhằm hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C.
Friederike Otto, giảng viên cao cấp về khoa học khí hậu tại Viện Grantham của Đại học Hoàng gia London cho biết: “Mục tiêu duy trì nhiệt độ không tăng quá 1,5 độ C là quan trọng hơn bao giờ hết. Nhưng ngay cả khi chúng ta kết thúc ở mức 1,6 độ C, điều đó sẽ tốt hơn rất nhiều so với việc từ bỏ và không cố gắng và kết thúc ở mức gần 3 độ C, đó là mức mà các chính sách hiện tại sẽ đưa chúng ta đến”.
Trái đất đã trải qua mùa hè nóng nhất từ trước đến nay vào năm ngoái, với các đợt nắng nóng, cháy rừng và lũ lụt tàn phá nhiều nơi trên thế giới, cho thấy các chính phủ chưa chuẩn bị cho hậu quả của biến đổi khí hậu.
Tháng trước cũng được xếp hạng là tháng 12 ấm nhất trong lịch sử, trở thành tháng thứ bảy liên tiếp phá kỷ lục. Nhiệt độ trung bình tháng 12 là 13,51 độ C, cao hơn 1,78 độ C so với mức trong tháng 12 giai đoạn 1850-1900.
Bản chất lịch sử và lâu dài của biến đổi khí hậu được phản ánh trong dữ liệu đã được Copernicus nhấn mạnh. “Nhiệt độ trong năm 2023 có thể vượt quá nhiệt độ của bất kỳ thời kỳ nào trong ít nhất 100.000 năm qua”, bà Samantha Burgess cho biết.
Trong khi đó, việc vi phạm giới hạn 1,5 độ C dài hạn ngày càng có nhiều khả năng xảy ra. “Chúng ta có khả năng vượt quá 1,5 độ C... Đó là tính chất vật lý cơ bản của hệ thống và lượng nhiệt độ bị khóa trong hệ thống”, bà cho biết.
Các nhà khoa học cho biết, nhiệt độ mặt nước biển trung bình toàn cầu đã cao bất thường vào năm 2023, đạt mức kỷ lục vào thời điểm trong năm từ tháng 4 đến tháng 12.
Hiện tượng El Nino đã khiến nhiệt độ tăng cao trong sáu tháng qua, nhưng Copernicus cho biết hiện tượng tự nhiên này không giải thích được tất cả sự gia tăng nhiệt độ bề mặt đại dương, khi nhiệt độ bề mặt nước biển cao kỷ lục bên ngoài xích đạo Thái Bình Dương.
Vụ phun trào núi lửa Hunga Tonga Hunga Ha'apai vào năm 2022 cũng góp phần vào sự nóng lên của năm ngoái, vì nó giải phóng một luồng hơi nước giúp giữ nhiệt trong khí quyển.
Các nhà khoa học của Copernicus quan sát thấy nồng độ khí nhà kính đã đạt mức cao nhất từng được ghi nhận trong khí quyển, ở mức 422 ppm so với mức trung bình hàng năm là 280 ppm trước kỷ nguyên công nghiệp.
