3 trụ cột chính: minh bạch, chủ động và giám sát
Trả lời câu hỏi của báo giới về việc cùng với những quy định mới tại Luật Kinh doanh bảo hiểm, Nghị định 46/2023/NĐ-CP, liệu các quy định tại Thông tư 67/2023/TT-BTC về kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng đã đảm bảo chặt chẽ về mặt pháp lý để ngăn chặn tình trạng nhân viên ngân hàng “ép” khách hàng mua bảo hiểm, ông Ngô Việt Trung cho rằng, cơ sở pháp lý điều chỉnh hoạt động về bán bảo hiểm qua ngân hàng đã khá toàn diện và phù hợp với tình hình thị trường bảo hiểm trong thời gian vừa qua, cũng như đảm bảo phát triển ổn định trong thời gian tới. Để đảm bảo sự phát triển theo hướng bền vững của kênh bán bảo hiểm qua ngân hàng, quy định tại Nghị định 46 và Thông tư 67 đã tập trung vào 3 trụ cột chính gồm: tăng cường tính minh bạch trong cung cấp bảo hiểm qua ngân hàng; đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia của khách hàng; tăng cường giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng.
Cụ thể, Điều 62 Nghị định 46 bổ sung các yêu cầu đối với đại lý bảo hiểm là tổ chức tín dụng. Theo đó, tại mỗi chi nhánh, phòng giao dịch của tổ chức tín dụng sẽ phải thiết lập một quầy giao dịch riêng để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, tách biệt với khu vực hoạt động nghiệp vụ khác của tổ chức tín dụng.
Điều 52 và Điều 53 Thông tư 67 bổ sung các quy định trong quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm, đại lý bảo hiểm, hoặc nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm phải cung cấp đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm các thông tin về sản phẩm bảo hiểm thông qua các tài liệu do doanh nghiệp bảo hiểm xây dựng và cung cấp.
“Đối với các sản phẩm bảo hiểm phức tạp như sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, quá trình tư vấn của đại lý phải được ghi âm, yêu cầu đại lý thông tin cho khách hàng về công cụ tính toán giúp bên mua bảo hiểm có thể tự xây dựng được kế hoạch bảo hiểm và quy tắc, điều khoản của sản phẩm bảo hiểm khách hàng dự kiến tham gia trên trang thông tin điện tử (website) của doanh nghiệp bảo hiểm”, ông Trung cho biết.
Bên cạnh đó, Thông tư 67 yêu cầu các ngân hàng hoạt động đại lý phải thông tin rõ cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua tổ chức tín dụng không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng và việc tham gia sản phẩm bảo hiểm không phải là điều kiện bắt buộc để sử dụng các dịch vụ, sản phẩm khác của tổ chức tín dụng.
Thông tư 67 còn quy định những tài liệu và nội dung mới về bản yêu cầu bảo hiểm, bảng câu hỏi liên quan đến rủi ro được bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm, tài liệu tóm tắt quy tắc điều khoản, tài liệu giới thiệu sản phẩm, tài liệu minh họa bán hàng, quy định về thông tin quảng cáo về sản phẩm bảo hiểm, nhằm đảm bảo các tài liệu được cung cấp cho khách hàng phải rõ ràng, minh bạch.
Để đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia bảo hiểm của khách hàng, Điều 97 Nghị định 46 bổ sung yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải thiết lập công cụ tính toán trên website của doanh nghiệp và hướng dẫn để khách hàng có thể chủ động, tự xây dựng kế hoạch bảo hiểm phù hợp với bản thân trước khi lựa chọn giao kết hợp đồng bảo hiểm.
Ngoài ra, Nghị định 46 và Thông tư 67 cũng đã bổ sung quy định về việc tổ chức tín dụng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho các khách hàng trong thời hạn trước 60 ngày và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay. Điều này nhằm hạn chế tối đa hiện tượng “ép” khách hàng tham gia các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ khi đến vay vốn tại ngân hàng như báo chí và dư luận xã hội đã nêu trong thời gian qua.
Thị trường cần có thời gian để tăng chiều sâu, tăng chất lượng
Để thị trường bảo hiểm hoạt động lành mạnh, bền vững, cần sự chung tay phối hợp của các cơ quan nhà nước, cơ quan chức năng, tổ chức chính trị - xã hội, sự nỗ lực thay đổi của doanh nghiệp bảo hiểm và ngân hàng, sự ủng hộ, tin tưởng cũng như trách nhiệm của người tham gia trước khi giao kết hợp đồng.
Nhằm tăng cường chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng, Điều 62 Nghị định 46 đã bổ sung yêu cầu đối với các tổ chức tín dụng hoạt động đại lý bảo hiểm như: thiết lập bộ phận chuyên trách để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm; có quy trình giám sát và kiểm soát chất lượng việc thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm của các nhân viên trong tổ chức đại lý. Quy trình này phải đảm bảo các nhân viên trong tổ chức đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý tuân thủ đúng các nguyên tắc hoạt động đại lý, các nội dung được ủy quyền tại hợp đồng đại lý và quy định của pháp luật có liên quan.
Về phía doanh nghiệp bảo hiểm, Nghị định 46 bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp tham gia vào quá trình kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với chất lượng hoạt động đại lý của nhân viên trong tổ chức đại lý. Đồng thời, Nghị định 46 bổ sung một số quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong việc giám sát và kiểm soát chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng như: doanh nghiệp phải thực hiện việc giám sát và kiểm tra định kỳ nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động giới thiệu, tư vấn sản phẩm bảo hiểm của các nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý; kịp thời phối hợp với tổ chức hoạt động đại lý để kiểm tra, rà soát, xử lý các khiếu nại của bên mua bảo hiểm liên quan đến việc tư vấn của nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý và xử lý vi phạm (nếu có).
Theo ông Ngô Việt Trung, thị trường bảo hiểm Việt Nam vừa trải qua giai đoạn đặc biệt khó khăn, thách thức khi niềm tin của khách hàng đối với các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ suy giảm do chất lượng tư vấn, cung cấp dịch vụ của các đại lý bảo hiểm có nhiều tồn tại.
Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Tài chính đã có các giải pháp đồng bộ, vừa hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp lý, vừa tăng cường quản lý, giám sát và đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về bảo hiểm. Hệ thống các quy định mới được ban hành nhằm khắc phục các tồn tại của thị trường, đồng thời phát triển thị trường bảo hiểm theo hướng tăng cường về chất lượng. Cùng sự chủ động điều chỉnh của các doanh nghiệp, điều này sẽ bước đầu hỗ trợ thị trường hoạt động quy củ và chất lượng hơn. Tuy nhiên, thị trường bảo hiểm cần có thời gian để chuyển biến theo hướng tăng chiều sâu, tăng chất lượng.
“Tôi kỳ vọng, với các giải pháp mà các cơ quan quản lý nhà nước đã và đang tích cực triển khai, sự nỗ lực thay đổi của doanh nghiệp bảo hiểm, niềm tin của khách hàng được củng cố, thì trong thời gian tới, thị trường bảo hiểm sẽ phục hồi theo hướng phát triển chất lượng hơn, bền vững hơn”, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm chia sẻ.
