Biến động phù hợp
Cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào ngày 31/1 đã kết thúc với quyết định giữ nguyên lãi suất điều hành ở mức 5,25 - 5,5%/năm. Đồng thời, Fed phát tín hiệu đã hoàn tất việc tăng lãi suất nhưng chưa sẵn sàng bắt đầu cắt giảm lãi suất trong tương lai. Kết quả này không nằm ngoài dự đoán của giới chuyên gia.
Đầu tuần trước (29/1), tỷ giá trung tâm VND/USD được Ngân hàng Nhà nước công bố điều chỉnh ở mức 24.036 VND/USD, tăng nhẹ 5 đồng/USD. Tỷ giá trên thị trường tự do trong nước có xu hướng tăng mạnh trong thời gian qua, trong khi chỉ số USD (DXY) trên thế giới nối đà hồi phục, lên mức 103,47 điểm.
Nhìn nhận về diễn biến tỷ giá, ông Đinh Đức Quang, Giám đốc điều hành Khối Kinh doanh tiền tệ, Ngân hàng UOB Việt Nam, tỷ giá USD/VND kết thúc năm 2023 ở quanh mức 24.300, với mức giảm giá của VND chưa đến 3% so với USD trong một năm xảy ra nhiều biến động lớn về chính sách lãi suất từ các ngân hàng trung ương lớn cùng các xung đột địa chính trị tại nhiều khu vực trên thế giới. Điều này một lần nữa cho thấy sự ổn định của VND so với USD trong định hướng điều hành nhất quán của cơ quan quản lý.
“Các cân đối lớn từ tăng trưởng, lạm phát, thặng dư thương mại, thu hút vốn đầu tư trực tiếp, kiều hối là các yếu tố cốt lõi cho sự ổn định này trong năm 2023. Bước vào năm 2024, báo cáo gần đây của chúng tôi một lần nữa tiếp tục có các đánh giá tích cực về các yếu tố vĩ mô và các cân đối lớn của Việt Nam, trong đó có sự ổn định của tỷ giá USD/VND”, ông Quang nói.
Cũng theo ông Quang, trong những tuần đầu tiên của năm 2024, tỷ giá USD/VND giao dịch tại các ngân hàng thương mại nhích nhẹ lên mức 24.700, với mức biến động khoảng 1,5% so với USD và hoàn toàn phù hợp trong diễn biến chung với sự lên giá của USD so với các đồng tiền chủ chốt trên thế giới và các đồng tiền tại các thị trường mới nổi khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng vượt trội. Các đồng tiền của các thị trường mới nổi như Bạt (Thái Lan), Ringit (Malaysia), Rupia (Indonesia)… giảm giá 2 - 3% trong những tuần vừa qua.
“Trên thị trường tự do, tỷ giá USD/VND, theo thông tin từ báo chí trong nước, có mức biến động lớn hơn tại hệ thống ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch tại thị trường này là rất nhỏ trong tổng thể hoạt động của thị trường ngoại hối trong nước, với gần như toàn bộ các giao dịch phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu, vay trả nợ nước ngoài, đầu tư nước ngoài của các doanh nghiệp và các giao dịch hợp pháp của cá nhân (du học, du lịch, kiều hối…) đã luôn được các ngân hàng phục vụ đầy đủ trong định hướng quản lý sự ổn định nhất quán từ cơ quan quản lý. Do vậy, các biến động lớn hơn (nếu có) từ thị trường tự do không phải là yếu tố trọng yếu có thể gây áp lực lên sự ổn định của thị trường”, ông Quang nêu quan điểm.
Chuyên gia cho rằng, với mặt bằng lãi suất VND thấp kỷ lục (trên cả lãi suất tiền gửi và lãi suất liên ngân hàng) hiện nay và có thể tiếp tục trong thời gian tới khi nhu cầu vốn trong nền kinh tế chưa phục hồi ở mức cao, sẽ là một yếu tố tác động đến các kế hoạch kinh doanh vốn và ngoại hối tại các ngân hàng thương mại trong ngắn hạn. Đi cùng đó là các nhu cầu ngoại tệ của khách hàng sẽ có thể tạo ra các biến động cung - cầu trên thị trường mang tính thời điểm.
“Hiện nay, các khách hàng có thể sử dụng các công cụ bảo hiểm để quản lý biến động tỷ giá trong tương lai với chi phí rất hợp lý, ví dụ hiện tại các doanh nghiệp mua kỳ hạn tỷ giá USD/VND với giá thấp hơn khá nhiều so với tỷ giá giao ngay”, ông Quang nhấn mạnh.
Kỳ vọng tăng nhẹ trong năm 2024
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, một lãnh đạo cao cấp BIDV nhận định, thị trường ngoại hối trong nước đang dần trở nên khó dự báo hơn trước, khi tính liên thông với thị trường quốc tế ngày càng lớn. Tuy vậy, vị lãnh đạo kỳ vọng, tỷ giá USD/VND có thể duy trì xu hướng tăng nhẹ, khoảng dưới 2% trong năm 2024 xét trên tổng thể và hình thái vẫn có sự giằng co, tăng giảm đan xen thành nhiều sóng.
Có hai căn cứ chính cho nhận định này của vị lãnh đạo BIDV. Thứ nhất, môi trường quốc tế có thể tạo áp lực vừa phải khi chỉ số DXY dự kiến giằng co, đi ngang. Trong lịch sử, các giai đoạn Fed chuyển giao chính sách tiền tệ từ thắt chặt sang nới lỏng thường rất khó lường đối với đồng USD quốc tế, bởi nhiều yếu tố bất định như quan điểm điều hành của Fed, thời điểm và mức độ Fed hạ lãi suất, hay trạng thái của kinh tế Mỹ xung quanh thời điểm nới lỏng. Chẳng hạn, giai đoạn khủng hoảng tài chính 2007, hay khủng hoảng kinh tế do dịch Covid-19 năm 2020, quá trình Fed hạ lãi suất đã khiến sức mạnh của USD suy giảm rõ nét với mức giảm của chỉ số DXY từ 7 - 8%/năm.
“Tuy nhiên, những giai đoạn nền kinh tế Mỹ hạ cánh mềm như những năm 1995 hay 1998, đồng USD lại có xu hướng giằng co tăng nhẹ trong giai đoạn Fed chuyển giao chính sách. Tôi cho rằng, bối cảnh hiện tại có thể giống với giai đoạn 1995 hay 1998 nhiều hơn, khi xác suất hạ cánh mềm của kinh tế Mỹ đang cao hơn. Theo đó, xu hướng của chỉ số DXY có thể là giằng co trong biên độ 99 - 106 điểm. Một mặt, sức mạnh của đồng USD bị hạn chế khi Fed thay đổi chính sách tiền tệ từ thắt chặt sang nới lỏng. Mặt khác, đồng USD cũng khó giảm sâu khi triển vọng kinh tế Mỹ vẫn khá tích cực so với một số nền kinh tế đối trọng như Trung Quốc, đặc biệt là EU”, ông này phân tích.
Căn cứ thứ hai là ở trong nước, cân đối cung - cầu ngoại tệ dự báo khá tích cực, với mức thặng dư ước tính từ 8 - 10 tỷ USD. Vị lãnh đạo BIDV cho rằng, các hiệp định đối tác chiến lược với Mỹ, Nhật Bản gần đây có thể là cú huých cho dòng vốn FDI và hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam trong năm tới, mặc dù triển vọng cơ bản cũng không hoàn toàn thuận lợi trong giai đoạn tăng trưởng toàn cầu chậm lại. Dự báo cán cân thương mại trong năm 2024 có thể duy trì thặng dư vào khoảng 13 - 14 tỷ USD, trong khi giải ngân FDI có thể tăng trưởng 8 - 10%, lên mức 23 - 24 tỷ USD.
“Với kinh nghiệm điều hành trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ tiếp tục điều hành tỷ giá linh hoạt với biên độ phù hợp trong năm 2024, sẵn sàng can thiệp bình ổn trong những thời điểm chịu áp lực lớn”, vị lãnh đạo BIDV nói.
Ông Quang chia sẻ, báo cáo gần đây của UOB đang đưa ra dự báo lãi suất điều hành VND sẽ tiếp tục được giữ nguyên. Về tỷ giá USD/VND, UOB dự báo VND sẽ tăng nhẹ trong năm 2024 với kỳ vọng các yếu tố vĩ mô trong nước được cải thiện tích cực và lãi suất USD có thể được cắt giảm từ giữa năm 2024. Tỷ giá USD/VND được dự báo ổn định trong khoảng 23.500 - 24.500 trong năm 2024.
Trong khi đó, ông James Cheo, Trưởng bộ phận Đầu tư khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ, Khối Dịch vụ ngân hàng tư nhân toàn cầu của HSBC dự báo: “Tỷ giá USD/VND sẽ tiến tới mức 24.400 vào cuối năm 2024”.
Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc Khối ngoại hối, thị trường vốn và dịch vụ chứng khoán, HSBC Việt Nam
Tỷ giá USD/VND chịu áp lực tăng trong quý I/2024 vì 4 lý do chính:
Thứ nhất, sự khác biệt về chính sách tiền tệ giữa Fed và Ngân hàng Nhà nước vẫn rộng. Ưu tiên chính sách của Việt Nam hiện nay tập trung vào việc hỗ trợ tăng trưởng, trong khi tại Mỹ, số liệu tăng trưởng vẫn cao hơn kỳ vọng và lạm phát cơ bản hạ nhiệt chậm đã khiến Fed duy trì chính sách thắt chặt tiền tệ kéo dài.
Thứ hai, thanh khoản VND trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục duy trì ở mức tốt do chưa có nhiều chuyển biến đáng kể về tăng trưởng tín dụng cũng như tốc độ giải ngân đầu tư công, ít nhất là trong quý I năm nay.
Thứ ba, trong khi thặng dư thương mại và vốn đầu tư FDI của Việt Nam duy trì ở mức cao, một số biến động địa chính trị toàn cầu và trong khu vực có thể tạo nhiều tác động tương đối tiêu cực lên VND.
Thứ tư, USD nói chung được kỳ vọng vẫn duy trì được sức mạnh trong những tháng đầu năm 2024, trong khi đồng CNY tiếp tục suy yếu trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc hồi phục chậm hơn dự kiến.
Tuy nhiên, triển vọng tỷ giá USD/VND cho cả năm 2024, đặc biệt trong nửa sau của năm sẽ cải thiện hơn khi những yếu tố kể trên đảo ngược, đặc biệt khi đồng USD đạt đỉnh, kinh tế - tín dụng trong nước dần hồi phục. Chúng tôi hiện dự báo tỷ giá USD/VND sẽ kết thúc năm ở vùng 24.400.
