Sáng 7/6, lực lượng chức năng tới nhà riêng Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long làm nhiệm vụ. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)
Chiều 7/6, mở rộng vụ án công ty Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với: ông Chu Ngọc Anh (nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ), ông Phạm Công Tạc (nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”; khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét đối với đối với ông Nguyễn Thanh Long (nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế) về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ."
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định ông Chu Ngọc Anh, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ có hành vi vi phạm quy định của pháp luật trong việc giao, quản lý, sử dụng Đề tài khoa học và công nghệ cấp Quốc gia nghiên cứu, chế tạo kit xét nghiệm COVID-19, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước, đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí,” quy định tại khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Ông Phạm Công Tạc, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ có hành vi vi phạm quy định của pháp luật trong việc quản lý, sử dụng Đề tài khoa học và công nghệ cấp Quốc gia nghiên cứu, chế tạo Kit xét nghiệm COVID-19, gây thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước, đã phạm vào tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí," quy định tại Khoản 3, Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Ông Nguyễn Thanh Long, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái các quy định của pháp luật trong việc cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương Kit xét nghiệm COVID-19, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước, đã phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại Khoản 3, Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.
Bị khai trừ khỏi Đảng
Trước đó, Bộ Chính trị triệu tập Hội nghị Trung ương bất thường, quyết định hình thức kỷ luật Khai trừ khỏi Đảng đối với Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long và Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh (nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ).
Ngày 7/6, sau buổi bỏ phiếu kín, đa số đại biểu Quốc hội đã tán thành bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV, phê chuẩn cách chức Bộ trưởng Bộ Y tế đối với ông Nguyễn Thanh Long.
Ông Nguyễn Thanh Long bị xác định thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý. Ông cũng thiếu kiểm tra, giám sát, can thiệp, tác động, hỗ trợ công ty Việt Á trong quá trình cấp sổ đăng ký lưu hành tạm thời và chính thức, hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương đối với kit xét nghiệm để việc ban hành thông báo giá, các sinh phẩm trang thiết bị y tế chẩn đoán nCoV trái quy định.
Những sai phạm của ông Long gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách Nhà nước; ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch Covid-19; gây bức xúc trong xã hội; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, Bộ Y tế.
Ngày 10/12/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an mở đầu điều tra vụ án ở Việt Á bằng việc khám xét 16 địa điểm tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Dương, Bình Dương, Long An... Một tuần sau đó, nhà chức trách khởi tố nhóm bị can đầu tiên của vụ án, trong đó có ông Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á).
Đến nay, Bộ Công an đã khởi tố hơn 30 bị can về các tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng," "Đưa hối lộ," "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ."
Tại Bộ Y tế, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố các ông Nguyễn Minh Tuấn (nguyên Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình y tế) và Nguyễn Nam Liên (nguyên Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính) về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ."
Mới đây nhất, ngày 25/5, ông Nguyễn Huỳnh (Phó Trưởng phòng Quản lý giá, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế) đã có hành vi lợi dụng vai trò là Thư ký ông Nguyễn Thanh Long, thời kỳ làm Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế giới thiệu, tác động, can thiệp thực hiện một số hành vi sai phạm liên quan vụ Việt Á, nên bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra.
Ngoài những cá nhân trên, trong nửa năm qua, Công an nhiều địa phương trên cả nước cũng khởi tố, bắt giam hơn 35 bị can gồm các cựu lãnh đạo, cán bộ Sở Y tế, CDC và bệnh viện tại một số tỉnh, thành phố và đơn vị do liên quan đến việc mua kit của Việt Á.
Hiện nay, vụ án Công ty Việt Á câu kết thổi giá kit xét nghiệm COVID-19 trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp tại Việt Nam đã được đưa vào diện Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi và chỉ đạo.
Chiều 7/6, tại kỳ họp chuyên đề (kỳ họp thứ 6), Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội đã biểu quyết bãi nhiệm chức vụ Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Chu Ngọc Anh.
Cụ thể hơn về sai phạm của ông Ngọc Anh, theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban cán sự đảng, lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thiếu kiểm tra, để một số cán bộ là lãnh đạo bộ và đơn vị vi phạm quy định của Đảng, pháp luật nhà nước trong việc phê duyệt, giao tổ chức thực hiện, ký hợp đồng, đánh giá, nghiệm thu, chuyển giao, quản lý, kiểm tra, giám sát, thanh quyết toán kinh phí thực hiện đề tài khoa học nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 của Học viện Quân y; trong truyền thông, xác nhận và đề nghị khen thưởng đối với Học viện Quân y, Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á và một số cá nhân.
Đề tài nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 do Học viện Quân y chủ trì, có sự tham gia của bốn thành viên của Công ty Việt Á, trong đó có Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc, đã bị khởi tố và bắt giam). Đề tài này là nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia, thực hiện từ tháng 2/2020, với tổng kinh phí chi từ ngân sách gần 19 tỷ đồng.
Tháng 3/2020, Hội đồng đánh giá, nghiệm thu kết quả giai đoạn 1 đề tài (thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) họp và đề nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng cho hai bộ sinh phẩm Kit xét nghiệm COVID-19. Xuất phát từ đề nghị trên, cùng với một số căn cứ khác, Bộ Y tế lần lượt cấp phép tạm thời rồi cấp phép lưu hành cho sản phẩm.
Đáng chú ý, website của Bộ Khoa học và Công nghệ từng đăng tải thông tin về việc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận bộ kit test do Công ty Việt Á sản xuất. Tuy nhiên, sau khi Bộ Công an khởi tố vụ án, thông tin này đã bị gỡ bỏ vì “có sai sót”.
