Các nhà phân tích cho biết, thặng dư thương mại ở mức cao với Mỹ trong năm ngoái khiến Việt Nam nằm trong nhóm những quốc gia có nguy cơ chịu rủi ro về thuế quan của Mỹ khi Tổng thống Donald Trump có động thái thiết lập lại tình trạng mất cân bằng thương mại, khi Mỹ có thể sắp tuyên bố mức thuế quan đối ứng với nhiều quốc gia.
Dựa trên ước tính của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), tính đến năm 2023, hầu hết các nền kinh tế ở châu Á áp dụng mức thuế trung bình cao hơn đối với hàng nhập khẩu so với Mỹ. Ấn Độ dẫn đầu với mức thuế trung bình đơn giản là 17% đối với các quốc gia có nguyên tắc tối huệ quốc (MFN), so với thuế suất 3,3% của Mỹ. Mức thuế quan trung bình đơn giản của Việt Nam đối với các đối tác MFN là 9,4%.
Michael Wan, nhà phân tích tiền tệ cấp cao tại MUFG Bank kỳ vọng lập trường của Mỹ đối với Việt Nam sẽ bớt cực đoan hơn so với các quốc gia khác, việc áp dụng một số mức thuế cụ thể cho từng ngành có khả năng xảy ra hơn.
Tháng 1/2025, khối ngoại đã bán ròng hơn 6.400 tỷ đồng, tăng gần gấp ba lần so với tháng 12/2024. Dòng tiền bị bán ròng lớn hơn nhiều so với thị trường Indonesia, nhưng thấp hơn so với các thị trường châu Á lớn khác như Ấn Độ hoặc Hàn Quốc. Trong khi đó, xu hướng bán ròng lại tăng tốc vào tháng 2/2025, khi bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài lên tới 4.200 tỷ đồng chỉ trong tuần đầu tiên của tháng.
Động thái bán ròng mạnh của khối ngoại diễn ra bất chấp triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam được FTSE Russell phân loại lại từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, điều mà các nhà phân tích cho rằng có khả năng xảy ra vào cuối năm nay.
FTSE đã thêm Việt Nam vào danh sách các thị trường được theo dõi để nâng hạng vào năm 2018 và các cơ quan quản lý đã áp dụng các cải cách quan trọng trong những tháng gần đây, bao gồm cả việc xóa bỏ các yêu cầu về ký quỹ trước khi giao dịch đối với các nhà đầu tư nước ngoài vào tháng 11/2024, đây là điều kiện tiên quyết quan trọng để nâng hạng theo cơ chế của FTSE.
Trong khi đó, FTSE dự kiến sẽ công bố báo cáo tạm thời vào tháng 3 về các thị trường được theo dõi và quyết định vào tháng 9 về khả năng nâng hạng của Việt Nam.
Ngân hàng Thế giới (WB) ước tính rằng, việc FTSE và MSCI nâng hạng Việt Nam lên thị trường mới nổi sẽ thu hút thêm 5 tỷ USD vào thị trường chứng khoán, trong đó dự kiến sẽ có dòng tiền đổ vào đáng kể trước khi nâng hạng, vì các nhà đầu tư tích cực sẽ đặt cược vào việc định giá tăng cao.
FTSE ước tính việc nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ mang lại 1 tỷ USD đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thông qua các quỹ đầu tư thụ động và 5 tỷ USD khác thông qua các quỹ chủ động.
Tuy nhiên, giai đoạn quan trọng này lại trùng với việc Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng đi kèm với các rủi ro về thuế quan và dòng vốn nước ngoài đang có xu hướng chảy ra khỏi các thị trường mới nổi và cận biên trên toàn cầu.
