Trái phiếu doanh nghiệp vẫn là kênh dẫn vốn quan trọng.
Đóng góp của kênh trái phiếu đối với nguồn lực tài chính phát triển nền kinh tế
Thời gian qua, thị trường vốn của Việt Nam, trong đó có thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát triển nhanh về quy mô, sản phẩm; thanh khoản nhanh, góp phần huy động được nguồn lực tài chính rất quan trọng cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, quy mô của thị trường TPDN của Việt Nam còn khá khiêm tốn. Hiện dư nợ của thị trường TPDN ở mức khoảng 15% GDP. Trong khi đó, Chiến lược Tài chính đặt ra mục tiêu quy mô thị trường TPDN đến năm 2025 là 20% GDP và đến năm 2030 đạt tối thiểu 25% GDP.
Quy mô của thị trường vốn, bao gồm thị trường trái phiếu và cổ phiếu thời điểm cuối quý I/2022, có giá trị vốn hóa đạt 134,5% GDP trong năm 2021. Riêng cổ phiếu đạt đến 94%, còn thị trường trái phiếu doanh nghiệp là 16,4% GDP và thị trường trái phiếu Chính phủ là 23%. Như vậy, thị trường vốn đang có tỷ trọng ngang ngửa với dư nợ tín dụng ngân hàng (11,6 triệu tỷ đồng, tương đương 132% GDP).
Tại thời điểm đạt đến mức 16,4% GDP, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được rất nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là giới chuyên gia kỳ vọng sẽ dần thay thế và đỡ được gánh nặng cho thị trường tín dụng ngân hàng – vốn vẫn đang là nguồn tài trợ lớn nhất của quốc gia.
Tuy nhiên, thời gian qua, thị trường trái phiếu chùn xuống, chịu tác động và áp lực lớn bởi một số biến động của thị trường, bị ảnh hưởng bởi niềm tin của nhà đầu tư do các sai phạm của một số doanh nghiệp vừa bị xử lý và việc một số phương tiện đưa tin không chính thống, tin thất thiệt về một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Đồng thời, việc kiểm tra, giám sát tập trung vào giám sát mục đích phát hành trái phiếu cũng dẫn đến tâm lý quan ngại của cả doanh nghiệp phát hành và tổ chức cung cấp dịch vụ.
Điều này mang đến những ảnh hưởng không nhỏ đến tính tích cực, thậm chí khiến các nhà đầu tư mất niềm tin đối với cả những trái phiếu doanh nghiệp vốn dĩ minh bạch và an toàn. Nói nôm na như dân gian là “một con sâu làm rầu nồi canh”. Và vấn đề này nếu tiếp tục kéo dài, sẽ mang đến hệ lụy gánh nặng cho nguồn lực tài chính nâng đỡ nền kinh tế. Sự suy giảm huy động vốn qua thị trường TPDN đang làm tăng áp lực thiếu hụt vốn đầu tư và thanh khoản của nhiều doanh nghiệp.
 |
| Nghị định số 082023NĐ-CP sửa đổi, bổ sung nhiều điểm mới về trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái phiếu. |
Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5 do Ban Kinh tế Trung ương và Chính phủ đồng chủ trì tổ chức, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch đơn vị xếp hạng tín nhiệm nội địa FiinRatings cho rằng cải thiện mình bạch thông tin về các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp là yếu tố then chốt để khôi phục niềm tin và từng bước khai thông kênh dẫn vốn quan trọng này.
“Kênh trái phiếu doanh nghiệp cần được khôi phục để đáp ứng nhu cầu vốn của doanh nghiệp, từ đó hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao trong năm 2023 và những năm tới”, ông Thuân nhận định.
TPDN an toàn, được phát hành minh bạch, đúng luật từ các doanh nghiệp tiềm năng và nắm giữ tiềm lực tài chính bền vững luôn được nhà đầu tư tin tưởng
Khi đánh giá uy tín của trái phiếu doanh nghiệp, không thể không xét đến uy tín của doanh nghiệp phát hành, được các tổ chức tài chính quốc tế kiểm định và đánh giá cao. Đơn cử như gần đây, Tập đoàn Masan đã huy động thành công khoản vay hợp vốn trị giá 600 triệu USD, bất chấp các biến động của thị trường. Khoản vay hợp vốn được bảo lãnh phát hành và thu hút 37 tổ chức tài chính quốc tế đăng ký vượt mức.
 |
| Masan là doanh nghiệp hiếm hoi phát hành thành công trái phiếu doanh nghiệp trong hai tháng đầu năm 2023. |
Khẳng định uy tín và vị thế của tập đoàn tiêu dùng bán lẻ hàng đầu Việt Nam, Masan không ngừng thu hút được rất nhiều vốn đầu tư từ các Quỹ và tổ chức tín dụng uy tín của thế giới như TPG, Quỹ đầu tư Quốc gia Abu Dhabi và SeaTown Holdings (350 triệu USD); SK Group liên tiếp nhiều lần rót vốn vào mảng bán lẻ của Masan (750 triệu USD) để hiện thực hóa chiến lược tích hợp online - offline (O2O) với nền tảng Point-of-life; nhóm nhà đầu tư từ tập đoàn Alibaba và Baring Private Equity Asia – BPEA, một trong những quỹ đầu tư thay thế lớn nhất ở châu Á (400 triệu USD)…
Với năng lực tài chính vững chắc và dòng tiền mạnh, tính đến tháng 12/2022, tổng gốc và lãi mà Masan đã thanh toán trong năm 2022 là 11.237 tỷ đồng, trong đó tổng giá trị nợ vay dài hạn đã thanh toán sớm trước hạn là 4.752 tỷ đồng. Trong tháng 11/2022, Masan đã phát hành thành công 1.700 tỷ trái phiếu cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp để mua lại trước hạn các trái phiếu đáo hạn tháng 8/2023.
