Bàn kế sách chỉ trong một bữa trưa
Như đã nêu ở bài trước, khi dây chuyền lũng đoạn thị trường tài chính dần hoàn thiện, năm 2018, Trương Mỹ Lan được Nguyễn Phương Hồng, trợ lý Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và từng giữ các chức vụ Phó giám đốc, Giám đốc SCB chi nhánh Sài Gòn (hiện đã qua đời) báo cáo rằng, SCB đang phải chịu áp lực trả lãi cho dân, trả nợ nhiều khoản tài chính còn tồn tại từ khoản nợ 133.000 tỷ đồng khi hợp nhất 3 ngân hàng; bị Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng xem xét hạn chế về hạn mức tín dụng và nhiều hoạt động, có thể dẫn tới việc SCB lâm vào bế tắc.
Nguyễn Phương Hồng đề xuất Trương Mỹ Lan cho sử dụng Công ty An Đông và các công ty khác thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát phát hành trái phiếu để có nguồn xử lý các khoản nợ, giúp SCB vượt qua giai đoạn khó khăn.
“Bà trùm” lập tức cho làm bữa cơm trưa tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, rồi triệu tập “tay chân” tới bàn chuyện, gồm: Đinh Văn Thành, Chủ tịch Hội đồng Quản trị SCB (hiện đã qua đời); Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc SCB; Nguyễn Phương Hồng; Nguyễn Tiến Thành, Tổng giám đốc TVSI (hiện đã qua đời) và Hồ Bửu Phương, Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Tại bữa cơm này, Trương Mỹ Lan cho hay, đã đồng ý chủ trương cho sử dụng Công ty An Đông để phát hành trái phiếu huy động nguồn tiền cho hoạt động của SCB.
Theo kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03), hơn 30.000 tỷ đồng thu được từ việc bán trái phiếu nói trên bị trộn lẫn với nhiều khoản khác, tạo thành nguồn tiền hơn 61.750 tỷ đồng. Trong đó, cơ quan chức năng bóc tách được trên 11.171 tỷ đồng có riêng từ nguồn tiền bán trái phiếu, còn lại trên 50.579 tỷ đồng là dòng tiền trộn lẫn, không thể bóc tách rõ.
Võ Tấn Hoàng Văn báo cáo, do SCB chưa tham gia phát hành hay giới thiệu sản phẩm trái phiếu lần nào, nên cần lấy ý kiến chuyên môn của TVSI về phương án thực hiện, sau đó sẽ phân chia công việc cho từng cá nhân phụ trách. Trương Mỹ Lan nhất trí, yêu cầu các cá nhân nói trên chủ động nghiên cứu thực hiện.
Sau đó, Võ Tấn Hoàng Văn, Hồ Bửu Phương, Nguyễn Phương Hồng họp với Nguyễn Tiến Thành ở ngay “tổng hành dinh” Vạn Thịnh Phát để thảo luận. Với các tiêu chí chuyên môn, điều kiện để pháp nhân phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ mà Nguyễn Tiến Thành đưa ra, các “ông trùm nhỏ” thống nhất cho rằng, Công ty An Đông đủ điều kiện phát hành trái phiếu và báo cáo Trương Mỹ Lan.
“Bà trùm” bèn chỉ đạo lựa chọn các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát làm trái chủ sơ cấp để mua trái phiếu An Đông, rồi cấu trúc thành sản phẩm trái phiếu thứ cấp có kỳ hạn linh hoạt để giới thiệu, bán cho khách hàng SCB.
Còn việc chạy dòng tiền “khống” để tạo lập trái phiếu, thì Trương Mỹ Lan chỉ đạo Nguyễn Phương Hồng làm đầu mối phối hợp với phía Tập đoàn để thực hiện.
Tại “tổng hành dinh” Vạn Thịnh Phát sau đó, Nguyễn Tiến Thành, Hồ Bửu Phương, Võ Tấn Hoàng Văn cùng họp với đại diện, nhân viên Khối bán lẻ SCB, đại diện Công ty An Đông và một số chuyên viên của TVSI.
Cuộc họp thống nhất giao TVSI là đơn vị lưu ký trái phiếu và chịu trách nhiệm thiết kế hệ thống chương trình để theo dõi việc bán trái phiếu thứ cấp cho khách hàng; Võ Tấn Hoàng Văn và Khối bán lẻ SCB chịu trách nhiệm triển khai tổ chức bán hàng, tổ chức đào tạo sản phẩm mới cho giám đốc các chi nhánh và 239 điểm giao dịch của SCB trên cả nước. Sau đó, các giám đốc này sẽ tổ chức đào tạo cho lực lượng bán hàng tại các chi nhánh và phòng giao dịch của SCB (hơn 2.000 cán bộ, nhân viên).
Từ phi vụ trái phiếu An Đông…
Ở giai đoạn năm 2018, để lách quy định về phát hành trái phiếu riêng phải “phát hành trái phiếu cho dưới 100 nhà đầu tư cá nhân”, Trương Mỹ Lan đã chọn trong 1.470 công ty ra 5 công ty giả làm nhóm trái chủ sơ cấp để mua trái phiếu An Đông.
Năm công ty này gồm: Công ty cổ phần Phát triển hạ tầng và bất động sản Việt Nam (VIPD), do Nguyễn Ngọc Dương làm Tổng giám đốc; Công ty cổ phần Tập đoàn Việt Nam (VN Group), do Nguyễn Vũ Anh làm Tổng giám đốc; Công ty cổ phần Tập đoàn Quản lý bất động sản WINDSOR (WMC), do Trương Huệ Vân (cháu của Trương Mỹ Lan) làm Tổng giám đốc; Công ty cổ phần Dimension Universe (DUC), do Trần Thị Thu Yên (được thuê) làm Tổng giám đốc.
Để hợp thức hóa mục đích phát hành trái phiếu, Trương Mỹ Lan giao Công ty cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula, do Trương Vicent Kinh (cháu của Trương Mỹ Lan) là Chủ tịch HĐQT làm đối tác… giả.
Sau đó, Công ty An Đông ký kết với Sài Gòn Peninsula giả đầu tư Dự án Khu công viên Mũi Đèn Đỏ và Khu nhà ở đô thị tại phường Phú Thuận (quận 7, TP.HCM) với tổng chi phí đầu tư 119.600 tỷ đồng cùng điều khoản ràng buộc: “Công ty An Đông chịu trách nhiệm huy động vốn bằng các hình thức vay của các tổ chức tín dụng, phát hành trái phiếu hoặc hình thức hợp pháp khác”.
Băng nhóm ký kết 5 hợp đồng khống về việc Công ty An Đông cho Công ty Sài Gòn Peninsula vay 29.206 tỷ đồng để thực hiện dự án trên nhằm hợp pháp hóa mục đích sử dụng vốn trái phiếu trên hồ sơ phát hành của An Đông.
Cùng với đó, nhóm trái chủ sơ cấp “ảo” và nhóm đối tác giả cùng ký khống để hợp thức hóa mục đích phát hành trái phiếu là dùng tiền vốn trái phiếu đầu tư các dự án sinh lời; lập, ký khống các chứng từ giao dịch (nộp/rút tiền mặt, chuyển khoản) và hạch toán khống giao dịch trên hệ thống SCB chi nhánh Sài Gòn, Bến Thành trong cùng một ngày để cân đối sổ quỹ tiền mặt. Mục đích nhằm tạo nguồn tiền cho các trái chủ sơ cấp giả chuyển tiền ảo cho An Đông để mua toàn bộ trái phiếu, hợp pháp hóa tư cách trái chủ sơ cấp, từ đó hoàn thành việc tạo lập 3 gói trái phiếu khống.
Theo đó, ở mã ADC-2018.09, nhóm trái chủ sơ cấp đã mua và trả tiền ảo gồm: Công ty VIPD mua sơ cấp 20 triệu trái phiếu, trị giá 2.000 tỷ đồng; Công ty VN Group mua sơ cấp 50 triệu trái phiếu, trị giá 5.006 tỷ đồng; Công ty WMC mua sơ cấp 30 triệu trái phiếu, trị giá 3.000 tỷ đồng tiền “ảo”; Công ty Tập đoàn Đầu tư Vạn Thịnh Phát mua sơ cấp 4.691.388 trái phiếu, trị giá hơn 470 tỷ đồng và cũng trả tiền… khống; Công ty DUC mua sơ cấp 15 triệu trái phiếu, trị giá 1.500 tỷ đồng, 4 lần thanh toán… giả.
Tương tự, với mã ADC-2018.09.1 không có tài sản đảm bảo, phát hành ngày 10/9/2018, đáo hạn ngày 10/9/2023, Công ty VIPD mua sơ cấp 30 triệu trái phiếu, trị giá 3.000 tỷ đồng “ảo”.
Với mã ADC-2019.01, Công ty WMC mua sơ cấp 100 triệu trái phiếu và thực hiện 25 giao dịch chuyển 10.000 tỷ đồng “ảo”.
Sau khi mua sơ cấp, các trái chủ sơ cấp mua - bán trái phiếu qua lại với nhau, rồi mới chuyển nhượng cho TVSI để công ty chứng khoán này phối hợp với SCB bán và thu “tiền tươi, thóc thật” tổng cộng hơn 25.000 tỷ đồng từ các nhà đầu tư thứ cấp, tức của hơn 35.000 “khổ chủ” hiện nay.
Đến phát hành ồ ạt vì… thành công và “áp lực tài chính”
Lúc đầu, Nguyễn Phương Hồng đề xuất phát hành trái phiếu An Đông với tổng giá trị 10.000 - 15.000 tỷ đồng, nhưng sau đó, do phát sinh nhiều “áp lực tài chính”, nên Trương Mỹ Lan đã lệnh cho phát hành 3 gói trái phiếu với tổng giá trị lên tới 25.000 tỷ đồng.
Sau khi Công ty An Đông phát hành “thành công vang dội” 2 gói trái phiếu, tháng 10/2018, Trương Mỹ Lan chỉ đạo “làm tới”, cho phát hành trái phiếu của Công ty Quang Thuận và Công ty Sunny World, tiếp đó là trái phiếu của Công ty Setra và yêu cầu các bên phối hợp thực hiện tương tự như đã làm đối với trái phiếu An Đông.
Công ty Quang Thuận phát hành mã QT-2018.12.1, trái chủ sơ cấp “ảo” là Công ty Minh Trường Phát mua toàn bộ, rồi bán “ảo” cho các công ty khác thuộc Vạn Thịnh Phát. Sau đó, trái phiếu được chuyển cho TVSI để bán và thu tiền từ các nhà đầu tư thứ cấp với tổng giá trị thu về hơn 1.563 tỷ đồng, trong khi giá trị lúc phát hành là 1.500 tỷ đồng. Kết cục, có hơn 2.649 người mua thứ cấp trở thành bị hại.
Với mã trái phiếu SNW-2018.10 của Công ty Sunny World, nhà đầu tư sơ cấp “dỏm” là Công ty Khang Thành Phú mua toàn bộ 24 triệu trái phiếu rồi bán lại cho Ngân hàng SHB để bán cho các nhà đầu tư thứ cấp.
Sau khi nhận được hơn 2.400 tỷ đồng chuyển từ SHB, Công ty Khang Thành Phú thực hiện 8 giao dịch trong tài khoản chuyển nội bộ số tiền trên rồi giao cho nhân viên ký chứng từ khống, giả vờ rút tiền mặt để sử dụng. Kết cục, có 24 trái chủ thứ cấp trở thành người bị hại với số tiền hơn 1.600 tỷ đồng mua trái phiếu này.
Còn 20 mã của Công ty Setra (từ SET.H2025.01 đến SET.H2025.20), trái chủ sơ cấp là Công ty Điền Gia Cát. Sau đó, Công ty Điền Gia Cát bán cho TVSI toàn bộ 20 triệu trái phiếu này để TVSI bán cho các trái chủ cá nhân, thu về tổng cộng hơn 2.000 tỷ đồng.
Sau khi tiền từ TVSI chuyển về, Công ty Điền Gia Cát tiếp tục chuyển tiền đến tài khoản các cá nhân được Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thuê đứng tên ký khống chứng từ rút tiền mặt để sử dụng không đúng với mục đích phát hành. Có tới 2.431 trái chủ thứ cấp thành “khổ chủ” của trái phiếu này.
(Còn tiếp)
