Phát biểu giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội nêu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã nhắc đến các dự án bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2.
Cân đối vốn để tiếp tục thực hiện dự án bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2
Bộ trưởng báo cáo, ngày 21/2/2023, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập tổ công tác rà soát khó khăn, với sự tham gia của Bộ Y tế, Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp.
Đến nay, Tổ công tác đã có 3 báo cáo với Thủ tướng Chính phủ về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án và đề xuất các phương án đề nghị cho phép kéo dài thời gian bố trí thực hiện dự án đến hết ngày 31/12/2025. Rà soát, điều chỉnh các hợp đồng đã ký theo đúng quy định của pháp luật về đấu thầu, xây dựng và pháp luật liên quan.
Đồng thời, Bộ trưởng cho biết, Tổ công tác cũng đề nghị bổ sung cân đối vốn để tiếp tục thực hiện dự án, sớm đưa dự án vào phục vụ nhân dân.
“Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ, hiện nay, Bộ Y tế đang phối hợp cùng với các bộ, ngành thực hiện thương thảo với nhà thầu, thống nhất các nội dung điều chỉnh hợp đồng và triển khai thực hiện các giải pháp theo quy định, để sớm đưa các dự án này vào triển khai”, Bộ trưởng báo cáo Quốc hội.
Trước đó, trong phiên thảo luận chiều 31/10 tại Hội trường, đại biểu Phạm Hùng Thắng, đoàn Hà Nam đã đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành, các cơ quan, địa phương có liên quan đẩy nhanh tiến độ xử lý hai vấn đề mà đại đa số cử tri và nhân dân Hà Nam rất quan tâm và đã có kiến nghị lâu nay, đó là tập trung giải quyết những tồn đọng, vướng mắc của Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 để sớm đưa hai bệnh viện này đi vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân.
Vào cuối năm 2014, Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 được khởi công xây dựng tại tại TP. Phủ Lý (tỉnh Hà Nam), được kỳ vọng sẽ là 2 bệnh viện hiện đại, lớn nhất cả nước theo tiêu chuẩn quốc tế. Ngày 21/10/2018, khu khám bệnh của cả 2 cơ sở này chính thức khánh thành. Tuy nhiên, chỉ có khu khám bệnh của Bệnh viện Bạch Mai được đưa vào sử dụng từ tháng 3/2019 đến tháng 3/2020, sau đó thông báo tạm thời dừng hoạt động. Còn Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 đến nay chưa từng tiếp nhận bệnh nhân.
Cùng một chính sách, có nơi làm tốt, có nơi còn vướng mắc
Cũng trong phần giải trình, Bộ trưởng cũng đã báo cáo về tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, đặc biệt đối với tình trạng thiếu máu tại Cần Thơ và các tỉnh miền Đông Nam Bộ, đã được báo chí và đại biểu Quốc hội phản ánh gần đây.
Bộ trưởng cho biết, từ tháng 6/2003, Bệnh viện Huyết học truyền máu Cần Thơ thông báo khó khăn trong việc cung cấp máu, chế phẩm máu cho các bệnh viện trong khu vực. Để giải quyết vấn đề này, Bộ đã có 5 văn bản chỉ đạo và đã giao nhiệm vụ cho Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, Trung tâm Máu quốc gia, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Truyền máu huyết học TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy và các trung tâm truyền máu khác đảm bảo hỗ trợ cho Cần Thơ và các tỉnh phía Nam.
Đến nay, theo số liệu báo cáo của Bệnh viện Huyết học truyền máu TP. Cần Thơ, đã cung cấp được cho 74 bệnh viện trong khu vực ĐBSCL gần 65.000 đơn vị máu và Bộ cũng đã phối hợp với Ban chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện và Hội chữ thập đỏ để huy động máu đáp ứng cho các địa phương trong vùng.
Tuy nhiên, đến ngày 30/10/2023, Cần Thơ tiếp tục báo cáo tình trạng thiếu máu, với nguyên nhân chủ yếu là do khó khăn vướng mắc liên quan đến đấu thầu tại địa phương.
Bộ Y tế cam kết sẽ cùng với các đơn vị tiếp tục hỗ trợ máu cho khu vực này. Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng này, Bộ đề nghị các tỉnh chỉ đạo quyết liệt các sở, ngành, Sở Y tế thực hiện việc mua sắm, đấu thầu cho người dân đảm bảo đúng quy định.
“Cùng một chính sách, có nơi làm tốt, có nơi còn vướng mắc. Rất mong các địa phương quan tâm chỉ đạo để thực hiện việc mua sắm chủ động, từ việc xây dựng kế hoạch, nhân lực, thực hiện các vấn đề phối hợp đảm bảo nhịp nhàng”, Bộ trưởng báo cáo.
Bộ trưởng Lan cho biết, theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WhO), thiếu thuốc, thiết bị vật tư y tế là một thách thức dai dẳng. Ngày 24/10/2023, Ủy ban châu Âu (EC) đã phải họp bàn và ra thông báo về vấn đề tăng cường các hành động nhằm giải quyết tình trạng thiếu thuốc trầm trọng và tăng cường an ninh nguồn cung.
Vấn đề này xảy ra do nhiều nguyên nhân, trong đó, có những nguyên nhân chủ yếu do nguồn cung nguyên liệu, hoạt chất trên thế giới khan hiếm, giá cả biến động trên quy mô toàn cầu. Vấn đề lạm phát, khủng hoảng năng lượng, ảnh hưởng của xung đột quân sự giữa các quốc gia làm tăng cao, chi phí đầu vào của ngành sản xuất dược phẩm, giá thành sản phẩm tăng cao, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, thiếu động lực, khuyến khích các nhà sản xuất sản xuất các loại thuốc mang lại ích lợi nhuận hơn.
Tại Việt Nam, theo Bộ trưởng Bộ Y tế, tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế tại các cơ sở y tế công lập xuất hiện nhiều hơn sau đại dịch Covid-19.
Bên cạnh các nguyên nhân khách quan, Bộ trưởng thừa nhận còn có nhiều nguyên nhân chủ quan.
“Hệ thống văn bản pháp luật liên quan còn bất cập, việc tổ chức thực hiện mua sắm đấu thầu còn vướng mắc, công tác phối hợp giữa các đơn vị trong quá trình thực hiện mua sắm chưa kịp thời, hiệu quả. Đặc biệt, có tâm lý e ngại, sợ sai của một số cá nhân, đơn vị và địa phương”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Trong thời gian qua, Bộ Y tế, các bộ, ngành đã trình Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhiều giải pháp đồng bộ để tháo gỡ các khó khăn, tồn tại, vướng mắc liên quan tới cơ chế mua sắm đấu thầu, thuốc, vật tư y tế.
Về đảm bảo nguồn cung thuốc và trang thiết bị y tế trên thị trường, Bộ tập trung đẩy nhanh tiến độ cấp, gia hạn thuốc, đăng ký lưu hành thuốc và thiết bị y tế. Tổng số thuốc có đăng ký lưu hành, nguyên liệu làm thuốc còn hiệu lực tại thời điểm hiện nay là khoảng trên 22.000 thuốc và trên 1.000 chủng loại trang thiết bị còn hiệu lực, đã tạo điều kiện cho thị trường đảm bảo cung ứng cho các cơ sở y tế. Bộ cũng đã chỉ đạo các doanh nghiệp tìm nguồn thu, đặc biệt đối với thuốc hiếm.
Bộ cũng đẩy mạnh việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; thực hiện việc phân cấp toàn diện việc phê duyệt thẩm quyền quyết định mua sắm, kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho các đơn vị, cơ sở y tế trực thuộc Bộ.
“Đến nay, việc triển khai đồng bộ các giải pháp đã đạt được kết quả tích cực bước đầu. Mặc dù, vẫn còn tình trạng thiếu thuốc cục bộ tại một số cơ sở y tế địa phương”, Bộ trưởng báo cáo.
Theo báo cáo của 1.078 cơ sở y tế trên toàn quốc với Bộ Y tế trong tháng 10/2023, có 61,41% đơn vị báo cáo đã đủ cung ứng thuốc cho hoạt động khám, chữa bệnh; 38,59% đơn vị báo cáo có tình trạng thiếu cục bộ. Có những đơn vị trước đây khó khăn, nhưng hiện nay đã đấu thầu đảm bảo cơ bản cho công tác khám chữa bệnh. Ví dụ như Bệnh viện Bạch Mai, từ đầu năm đến nay, đã thực hiện được 35 gói thầu vật tư, hóa chất, máy móc.
Đối với các bệnh hiếm gặp, Bộ cũng đã trình cơ chế để tháo gỡ trong vấn đề đảm bảo nguồn cung cho các vấn đề thuốc hiếm, đặc biệt, liên quan đến vấn đề cơ chế tài chính ngân sách để đảm bảo thực hiện cho thuốc hiếm.
