Động lực chính sách
“Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê tan của ngành giao thông-vận tải”, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 876/QĐ-TTg, ngày 22/7/2022, với mục tiêu tổng quát là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh, hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050 đã thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp.
Một trong những nội dung đáng chú ý trong Chương trình hành động chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành giao thông - vận tải là từ năm 2025 - 2040, sẽ dừng sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy sử dụng xăng, dầu.
Đến năm 2050, 100% phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, xe máy thi công tham gia giao thông chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh; toàn bộ các bến xe, trạm dừng nghỉ đạt tiêu chí xanh; chuyển đổi toàn bộ máy móc, trang thiết bị xếp, dỡ sử dụng nhiên liệu hoá thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh.
Việc phát triển ô tô điện còn được hỗ trợ bởi chính sách ưu đãi phí trước bạ. Theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/1/2022, lệ phí trước bạ với ô tô điện chạy pin là 0%. Chính sách này được áp dụng trong vòng 3 năm, áp dụng từ ngày 1/3/2022. Trong hai năm tiếp theo, mức thu này sẽ bằng 50% so với mức thu của các loại xe xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi.
Trong xu hướng phát triển giao thông gắn với bảo vệ môi trường, Vinfast (thành viên Tập đoàn Vingroup), Công ty cổ phần Phát triển năng lượng Sơn Hà (mã chứng khoán SHE) đi tiên phong trong phát triển, sản xuất xe điện ở Việt Nam.
Mới đây, Vinfast đã công bố mẫu xe ô tô điện mới VF 8, VF 9, được mở bán tại thị trường trong nước và quốc tế. Tại triển lãm ô tô Paris Motor Show 2022 diễn ra từ ngày 18/10/2022, Vinfast ra mắt mẫu xe điện VF 6, VF 7 và nhận được sự quan tâm lớn.
Kangaroo - tập đoàn kinh doanh đồ gia dụng, máy lọc nước - cũng chuẩn bị bước chân vào thị trường sản xuất xe máy điện.
Kangaroo - tập đoàn kinh doanh đồ gia dụng, máy lọc nước - cũng chuẩn bị bước chân vào thị trường sản xuất xe máy điện. Chủ tịch Tập đoàn Kangaroo, ông Nguyễn Thành Phương tiết lộ, hiện Tập đoàn đang trong giai đoạn nghiên cứu đầu tư, thông tin phát triển ngành hàng này sẽ được sớm công bố trong thời gian tới.
Thị trường ô tô điện Việt Nam cũng đang thu hút sự quan tâm của các hãng sản xuất xe nước ngoài. Hãng xe sang nổi tiếng toàn cầu Mercedes-Benz đã quyết định đưa ô tô điện vào thị trường Việt Nam. Từ tháng 11/2022, người tiêu dùng tại Việt Nam có thể tìm hiểu về xe ô tô điện Mercedes-Benz tại showroom Haxaco Láng Hạ (Hà Nội)- một trong các đại lý của hãng Mercedes-Benz tại Việt Nam.
Ông Đỗ Tiến Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Dịch vụ ô tô Hàng Xanh (Haxaco, mã chứng khoán HAX) cho biết, Haxaco là đơn vị đầu tiên phân phối ô tô điện Mercedes-Benz tại thị trường miền Bắc.
Theo ông Dũng, thị trường ô tô điện Việt Nam sẽ bùng nổ trong thời gian tới nhờ các chính sách hỗ trợ về thuế như hiện tại và xu hướng sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.
Dư địa tăng trưởng còn lớn
“Xu hướng chuyển từ xe máy chạy bằng xăng sang xe máy điện ngày càng rõ rệt hơn, người tiêu dùng đã thấy rõ lợi ích của việc dùng xe máy điện, nhất là trong thời gian qua, giá xăng dầu biến động mạnh và việc mua xăng gặp khó khăn do mất cân đối cung - cầu”, ông Hoàng Mạnh Tân, Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển năng lượng Sơn Hà nhận xét.
Theo ông Tân, chính xu hướng này tạo động lực tăng trưởng cho Sơn Hà trong thời gian vừa qua. Trong quý III/2022, sản lượng bán xe máy điện của Công ty tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
“Dư địa tăng trưởng của xe máy điện còn rất lớn, có thể nói là mênh mông”, ông Tân nhận xét và phân tích thêm, hiện nay, trên thị trường có 50 triệu xe máy chạy bằng xăng, nếu đến năm 2050 tất cả các phương tiện xe máy đều phải chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh như Quyết định 876 thì nhu cầu chuyển đổi rất lớn. Đây sẽ là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp sản xuất và phân phối xe máy điện.
Tuy nhiên, có cái khó của doanh nghiệp xe máy điện trong nước hiện nay là phải cạnh tranh không sòng phẳng với sản phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc và không đảm bảo an toàn, đồng thời gây tiếng xấu cho xe máy điện nói chung.
Một lãnh đạo doanh nghiệp kinh doanh xe máy điện than thở: “Những người làm tốt phải cạnh tranh về giá với xe nhập lậu, hạ giá kéo dài sẽ lỗ, dẫn đến hiệu quả kinh doanh không tốt, doanh nghiệp khó duy trì được chất lượng”.
Tại nhiều nước trên thế giới hiện có chính sách thúc đẩy sử dụng xe điện rất rõ ràng. Chẳng hạn, tại Thái Lan, người đi xe máy điện sẽ được hỗ trợ tiền mua pin sạc, miễn lệ phí trước bạ. Trong khi đó, nước này cũng có quy định hạn chế sử dụng xe chạy bằng xăng, ví dụ ở thành phố không được đăng ký xe máy chạy bằng xăng, ở ngoại ô mỗi gia đình chỉ được đăng ký một xe máy chạy xăng. Tại một số vùng, người dân phải bốc thăm đăng ký xe xăng. Việc hạn chế đăng ký xe máy xăng và tạo điều kiện đăng ký xe máy điện góp phần khuyến khích người dân đến gần với xe máy điện hơn.
Ông Tân kiến nghị, Nhà nước cần có thêm những chính sách động viên, khích lệ doanh nghiệp phát triển xe máy điện.
