Trong bản cập nhật Cơ sở dữ liệu nợ toàn cầu được công bố hôm thứ Tư (13/9), IMF cho biết tỷ lệ tổng nợ trên GDP của thế giới đã giảm vào năm ngoái xuống 238% từ mức 248% vào năm 2021 và 258% vào năm 2020.
Sau khi tạm dừng chu kỳ thắt chặt vào tháng 6, Fed đã tăng lãi suất chính sách thêm 25 điểm cơ bản vào tháng 7 – lần tăng lãi suất thứ 11 kể từ tháng 3/2022, nhằm mục đích đưa lạm phát xuống phạm vi mục tiêu 2%. Fed hiện đã tăng lãi suất tổng cộng 525 điểm cơ bản kể từ tháng 3/2022.
 |
Tỷ lệ nợ công toàn cầu trên GDP |
Lãi suất tăng khiến việc vay bằng đô la Mỹ trở nên đắt đỏ hơn đối với các chính phủ, tập đoàn và tổ chức tài chính cũng như hộ gia đình. Tuy nhiên, mức tăng lãi suất nhỏ hơn và tốc độ chậm lại đã khuyến khích người đi vay tận dụng cơ hội và đảm bảo nguồn vốn.
Theo IMF, bất chấp tăng trưởng kinh tế phục hồi từ năm 2020 và lạm phát cao hơn nhiều so với dự kiến, nợ công vẫn ở mức cao trong năm ngoái.
Trong đó, thâm hụt tài chính khiến mức nợ công tăng cao, do nhiều chính phủ chi tiêu nhiều hơn để thúc đẩy tăng trưởng và ứng phó với sự tăng vọt của giá lương thực và năng lượng ngay cả khi họ chấm dứt hỗ trợ tài chính liên quan đến đại dịch.
Dữ liệu Giám sát Nợ Toàn cầu của IMF cho thấy, nợ công chỉ giảm 8% GDP trong hai năm qua, chỉ bù đắp khoảng một nửa mức tăng liên quan đến đại dịch.
Trong khi đó, nợ tư nhân, bao gồm nợ hộ gia đình và nợ doanh nghiệp phi tài chính đã giảm với tốc độ nhanh hơn, giảm 12% GDP. Mức giảm vẫn không đủ để xóa bỏ sự gia tăng của đại dịch.
IMF cho biết: “Trước đại dịch, tỷ lệ nợ trên GDP toàn cầu đã tăng trong nhiều thập kỷ. Nợ công toàn cầu đã tăng gấp ba lần kể từ giữa những năm 1970, đạt 92% GDP (trên 91.000 tỷ USD) vào cuối năm 2022. Nợ tư nhân cũng tăng gấp ba lần lên 146% GDP (gần 144.000 tỷ USD), nhưng trong khoảng thời gian dài hơn từ năm 1960 đến năm 2022”.
Theo IMF, Trung Quốc đóng vai trò trung tâm trong việc gia tăng nợ toàn cầu trong những thập kỷ gần đây khi vay nợ vượt xa tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Tỷ lệ nợ của Trung Quốc trên GDP đã tăng lên ngang bằng với Mỹ. Tuy nhiên, tính theo đồng đô la, con số này là 47.500 tỷ USD, vẫn thấp hơn nhiều so với mức 70.000 tỷ USD của Mỹ.
IMF cho biết, nợ ở các nước đang phát triển có thu nhập thấp cũng tăng đáng kể trong hai thập kỷ qua.
“Ngay cả khi mức nợ của các quốc gia, đặc biệt là nợ tư nhân, vẫn ở mức trung bình tương đối thấp so với các nền kinh tế tiên tiến và mới nổi, tốc độ gia tăng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã tạo ra những thách thức và lỗ hổng. Hơn một nửa số quốc gia đang phát triển có thu nhập thấp đang gặp nguy cơ khó khăn nợ nần cao và khoảng 20% các thị trường mới nổi có giao dịch trái phiếu chính phủ ở mức khó khăn”, IMF cho biết.
Thế giới đã rơi vào tình trạng nợ tăng cao trong ba năm qua, nhưng nợ có thể sẽ tăng trở lại trong trung hạn và IMF đã kêu gọi các chính phủ áp dụng các chiến lược giúp giảm thiểu rủi ro nợ - cả về nợ công, nợ hộ gia đình, nợ doanh nghiệp phi tài chính.
IMF cho biết: “Sự phục hồi của tăng trưởng GDP thực tế đang mờ dần. Lạm phát được dự báo sẽ ổn định ở mức thấp trong trung hạn. Nếu nợ toàn cầu tiếp tục xu hướng tăng trong tương lai, thì vòng xoáy nợ nần kể từ đại dịch sẽ chẳng khác gì một sự chệch hướng tạm thời xung quanh xu hướng tăng dài hạn".
