Gita Gopinath, Phó giám đốc điều hành thứ nhất của IMF cho biết, các biện pháp sâu rộng mà các nước phương Tây áp đặt lên Nga, bao gồm các hạn chế đối với ngân hàng trung ương Nga có thể khuyến khích sự xuất hiện của các khối tiền tệ nhỏ dựa trên thương mại giữa các nhóm quốc gia riêng biệt.
Bà cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times rằng: “Đồng đô la sẽ vẫn là tiền tệ toàn cầu chính ngay cả trong bối cảnh đó nhưng sự phân mảnh ở mức độ nhỏ hơn chắc chắn là hoàn toàn có thể xảy ra. Chúng tôi đã thấy điều đó với một số quốc gia đang đàm phán lại đơn vị tiền tệ mà họ được thanh toán cho giao dịch”.
Trong nhiều năm, Nga đã tìm cách giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la, một chiến dịch đã được đẩy mạnh một cách nghiêm túc sau khi Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt để trả đũa việc sáp nhập Crimea vào Nga năm 2014.
Bất chấp những nỗ lực đó, Nga vẫn có khoảng 1/5 dự trữ ngoại hối bằng tài sản tính bằng đô la ngay trước khi xung đột leo thang, với một phần đáng chú ý được giữ ở nước ngoài ở Đức, Pháp, Anh và Nhật Bản. Các quốc gia này hiện đã liên kết với nhau để cô lập Moscow khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.
Bà Gopinath cho biết, việc sử dụng nhiều hơn các loại tiền tệ khác trong thương mại toàn cầu sẽ dẫn đến đa dạng hóa hơn nữa tài sản dự trữ do các ngân hàng trung ương quốc gia nắm giữ.
“Các quốc gia có xu hướng tích lũy dự trữ bằng các loại tiền tệ mà họ giao dịch với phần còn lại của thế giới, và trong đó họ vay từ phần còn lại của thế giới, vì vậy chúng ta có thể thấy một số xu hướng chuyển động chậm đối với các loại tiền tệ khác đóng một vai trò lớn hơn trong tài sản dự trữ”, bà cho biết.
Tuy nhiên, sự thống trị của đồng đô la - được hỗ trợ bởi các tổ chức mạnh mẽ và đáng tin cậy cao, thị trường sâu rộng và thực tế là nó có thể tự do chuyển đổi - khó có thể bị thách thức trong trung hạn.
Bà Gopinath lưu ý rằng, tỷ trọng dự trữ quốc tế của đồng đô la trên toàn cầu đã giảm từ 70% xuống 60% trong hai thập kỷ qua, với sự xuất hiện của các loại tiền tệ giao dịch khác, dẫn đầu là đồng đô la Úc.
Khoảng 25% sự sụt giảm tỷ trọng của đồng đô la có thể được giải thích bằng việc sử dụng nhiều hơn đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc. Nhưng dữ liệu của IMF cho thấy chưa đến 3% dự trữ của ngân hàng trung ương toàn cầu được tính bằng tiền của Bắc Kinh.
Bà Gopinath cho biết, Bắc Kinh đang trong quá trình quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ trước cuộc khủng hoảng hiện tại và đã đi trước các quốc gia khác trong việc áp dụng đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Nhưng đồng nhân dân tệ không có khả năng thay thế đồng đô la làm đồng tiền dự trữ thống trị.
“Điều đó đòi hỏi phải có khả năng chuyển đổi hoàn toàn của tiền tệ, có thị trường vốn mở và các tổ chức có thể hỗ trợ chúng. Đó là quá trình diễn ra chậm chạp cần thời gian và sự thống trị của đồng đô la sẽ duy trì trong một thời gian”, bà cho biết.
Mặt khác, căng thẳng địa chính trị cũng sẽ thúc đẩy việc áp dụng tài chính kỹ thuật số, từ tiền điện tử đến stablecoin và tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương.
