“Châu Âu đã có thể chuyển đổi thị trường năng lượng của mình, giảm tỷ lệ khí đốt của Nga xuống dưới 4% và nền kinh tế của họ vẫn không trải qua suy thoái”, Fatih Birol, Giám đốc điều hành của IEA cho biết.
Phát biểu bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7 ở Hiroshima, Nhật Bản, ông Fatih Birol cho biết: “Lượng khí thải của châu Âu đã giảm… và lượng khí dự trữ ở mức rất tốt”.
Theo truyền thống, Nga đóng vai trò then chốt trong tổ hợp năng lượng thế giới, nhưng sự phụ thuộc của các quốc gia phương Tây vào nguồn năng lượng của nước này đã giảm sút nghiêm trọng khi họ tiếp tục công bố các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Nga.
Người đứng đầu IEA cho biết: “Các nước châu Âu đã làm rất tốt… vào mùa đông năm ngoái”, đồng thời nhấn mạnh rằng khu vực này đã thành công trong việc duy trì hoạt động hiệu quả và ngăn chặn khủng hoảng mùa đông, một phần nhờ vào thời tiết mùa đông ôn hòa hơn dự kiến.
Tuy nhiên, ông Birol cảnh báo rằng, thị trường năng lượng của khu vực vẫn còn ba rào cản chính cần vượt qua trong năm nay.
Nhu cầu gia tăng từ Trung Quốc
Nguồn cung năng lượng của thế giới dồi dào vào năm ngoái khi Trung Quốc vẫn đang bị phong tỏa và mua ít dầu và khí đốt hơn do hoạt động kinh tế chậm lại. Tuy nhiên, điều tương tự khó xảy bây giờ và châu Âu có thể phải đối mặt với một mùa đông khó khăn hơn trong năm nay.
Ông Birol cho biết, nhu cầu LNG (khí tự nhiên hóa lỏng) từ Trung Quốc dự kiến sẽ tăng trong nửa cuối năm nay, đồng thời cho biết thêm rằng nhập khẩu khí đốt vào nước này là “yếu tố quyết định chính” nhu cầu đối với thị trường khí đốt tự nhiên.
Nhưng ông Birol tin rằng, có thể có một tia hy vọng - giá cả có thể thấp hơn so với dự đoán và ông không mong đợi sẽ thấy một "sự bùng nổ lớn" của hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, có một câu chuyện khác đang diễn ra đối với câu chuyện dầu mỏ của nước này.
Việc Trung Quốc rút khỏi chính sách Zero Covid vào tháng 12 đã khiến nhu cầu năng lượng tăng lên, với việc IEA dự báo nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tăng hơn 2 triệu thùng mỗi ngày trong năm nay.
Theo ông, không có gì ngạc nhiên khi Trung Quốc, nhà nhập khẩu dầu lớn thứ hai thế giới sau Mỹ, sẽ chiếm gần 60% nhu cầu gia tăng.
Lo ngại Mỹ vỡ nợ
Những người tham gia thị trường năng lượng toàn cầu cũng đang theo dõi chặt chẽ các cuộc đàm phán khó khăn giữa Nhà Trắng và Đảng Cộng hòa về trần nợ của Mỹ. Nếu không có thỏa thuận, Mỹ có thể phải đối mặt với tình trạng vỡ nợ vào đầu tháng 6 mặc dù điều này được xem là khó xảy ra.
Ông Birol cho biết, việc Mỹ vỡ nợ sẽ khiến nhu cầu và giá dầu giảm, nhưng đồng ý rằng kịch bản như vậy khó xảy ra.
“Tôi sẽ tránh cung cấp cho bạn một con số chính xác, nhưng chúng ta có thể dự đoán giá dầu sẽ giảm đáng kể nếu chúng ta thấy một sự vỡ nợ như vậy. Vấn đề này ở Mỹ sẽ được giải quyết và lẽ thường sẽ thắng thế. Và tôi không thấy rủi ro lớn đối với thị trường dầu mỏ toàn cầu. Nhưng tất nhiên, thị trường dầu mỏ luôn tiềm ẩn rủi ro”, ông cho biết.
Sự phụ thuộc vào Nga vẫn còn
Một thách thức quan trọng khác đối với các thị trường năng lượng của châu Âu là sự phụ thuộc của họ vào khí đốt của Nga vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn và triển vọng nguồn cung là không chắc chắn.
Nhiều quốc gia trong khu vực đã bị đẩy vào cuộc khủng hoảng năng lượng vào năm ngoái khi nhập khẩu khí đốt của Nga bị cắt giảm nghiêm trọng.
Xuất khẩu khí đốt từ tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga sang Thụy Sĩ và EU đã giảm 55% vào năm 2022. Ông Birol lưu ý rằng, nếu tiếp tục giảm nhập khẩu khí đốt “vì lý do chính trị”, thì châu Âu có thể lại phải đối mặt với “một số thách thức” trong mùa đông tới.
Ông Birol tin rằng, G7 và các nước châu Âu sẽ không quay trở lại thực hiện bất kỳ thỏa thuận nào với Nga, đồng thời nói thêm rằng câu chuyện khí đốt của Nga đã “kết thúc”.
