Trong báo cáo hàng tháng mới nhất được công bố hôm thứ Năm (12/9), IEA cho biết, mức tiêu thụ dầu trên toàn cầu đã tăng 800.000 thùng/ngày trong nửa đầu năm nay, chỉ bằng 1/3 mức tăng trong cùng kỳ năm 2023. Đây là mức thấp nhất kể từ khi nhu cầu dầu giảm mạnh trong đại dịch Covid-19 năm 2020.
"Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đang chậm lại và sự thâm nhập của ô tô điện vào hệ thống giao thông đang diễn ra với tốc độ rất nhanh", Fatih Birol, Giám đốc điều hành của IEA cho biết.
Giá dầu đã giảm xuống dưới 70 USD/thùng lần đầu tiên kể từ cuối năm 2021 do lo ngại về dữ liệu kinh tế từ hai quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới là Trung Quốc và Mỹ. Trong khi đó, sự gián đoạn lớn đối với sản lượng của Libya và việc liên minh OPEC+ kéo dài thời gian hạn chế nguồn cung đã không giúp ích nhiều để ngăn chặn sự trượt dốc của giá dầu.
Triển vọng thậm chí còn yếu hơn cho năm tới, khi thị trường dầu mỏ sẽ thặng dư mỗi quý ngay cả khi OPEC+ trì hoãn kế hoạch khôi phục dần nguồn cung.
Nhu cầu của Trung Quốc đã giảm vào tháng 7 trong tháng thứ tư liên tiếp và việc sử dụng nhiên liệu ở những nơi khác đã ở mức tốt nhất. Lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần hai năm trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái do lòng tin của người tiêu dùng suy yếu.
Vào tháng 7, mức tiêu thụ dầu của Trung Quốc đã giảm 280.000 thùng/ngày so với mức tăng khoảng 1 triệu thùng/ngày trong 12 tháng trước đó và trong cả năm nay sẽ chỉ tăng 180.000 thùng/ngày.
IEA cũng giữ nguyên dự báo về nhu cầu dầu toàn cầu, dự báo mức tăng trưởng 900.000 thùng/ngày trong năm nay và 950.000 thùng/ngày vào năm 2025. Dự báo này thấp hơn nhiều cơ quan dự báo khác, chẳng hạn như JPMorgan và Citigroup dự kiến mức tăng trưởng vào năm 2024 lần lượt là 1,3 triệu và 1,5 triệu.
“Do nhu cầu yếu hiện nay và lượng dầu lớn đến từ các quốc gia ngoài OPEC, chủ yếu là từ Mỹ và các nước khác, chúng ta có thể thấy áp lực giảm giá”, ông Fatih Birol cho biết.
Những đánh giá ảm đạm của IEA về mức tiêu thụ của Trung Quốc được nhiều người đồng tình. Russell Hardy, giám đốc điều hành của Vitol Group cho biết trong tuần này rằng mức tiêu thụ xăng của nước này có thể ngừng tăng trong năm nay hoặc năm sau vì xu hướng đang "dần chuyển sang xe điện".
Nhu cầu dầu giảm sút cũng đặt ra thách thức cho OPEC+. Cơ quan này đã có kế hoạch bắt đầu khôi phục dần 2,2 triệu thùng sản lượng nhàn rỗi mỗi ngày với đợt tăng đầu tiên vào tháng tới, nhưng đã quyết định tạm dừng đợt tăng đầu tiên cho đến tháng 12.
Trong khi đó, các nhà sản xuất đối thủ - những người đã hưởng lợi từ những nỗ lực hỗ trợ giá của OPEC+ - có thể gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với liên minh này. Theo IEA, sản lượng của các nước ngoài OPEC+ sẽ tăng 1,5 triệu thùng/ngày trong năm nay và năm sau, vượt quá mức tăng trưởng nhu cầu dầu thế giới hơn 50%. Sự gia tăng này sẽ được thúc đẩy bởi Mỹ, Brazil, Canada và Guyana.
Theo IEA, ngay cả khi OPEC+ hủy bỏ hoàn toàn kế hoạch khôi phục 2,2 triệu thùng/ngày vào năm tới, thì điều đó cũng sẽ không ngăn chặn được tình trạng dư cung.
IEA cho biết: "Với nguồn cung ngoài OPEC+ tăng nhanh hơn so với nhu cầu chung - trừ khi có sự bế tắc kéo dài ở Libya - OPEC+ có thể đang phải đối mặt với tình trạng thặng dư đáng kể, ngay cả khi các biện pháp hạn chế bổ sung vẫn được áp dụng".
Dự báo về việc liệu OPEC+ có thể bắt đầu tăng hạn ngạch sản xuất như dự kiến sẽ thực hiện từ tháng 12 hay không, ông Fatih Birol cho biết: “Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào họ. Nhưng có một điều rõ ràng. Hiện tại, với 6 triệu thùng/ngày công suất sản xuất dự phòng, đây là một trong những mức cao nhất trong lịch sử và là vấn đề mà các chính sách của OPEC+ cần cân nhắc”.
