Phát biểu với CNA hôm thứ Ba (25/10) bên lề Tuần lễ Năng lượng Quốc tế Singapore, Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol đã kêu gọi khu vực Đông Nam Á rút kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở châu Âu do lạm dụng năng lượng của Nga đã khiến các quốc gia có chi phí cao và đối mặt với các vấn đề về nguồn cung.
Ông nói thêm rằng, Đông Nam Á nên đầu tư nhiều hơn vào năng lượng sạch để giảm sự phụ thuộc lâu dài vào nhiên liệu hóa thạch vì chúng rất dễ biến động về giá và có thể có tác động tiêu cực đến nền kinh tế của các nước.
Các bước tiếp theo của Đông Nam Á
Ông Fatih Birol nhấn mạnh rằng, Đông Nam Á nên học hỏi kinh nghiệm của châu Âu và đa dạng hóa các nguồn nhập khẩu năng lượng, bao gồm cả dầu, khí đốt và than đá.
“Châu Âu đã mắc sai lầm, mặc dù IEA đã nhấn mạnh nhiều năm và cảnh báo rằng bạn không nên dựa vào một nhà cung cấp chính duy nhất cho bất cứ điều gì. Phần lớn khí đốt, và một phần đáng kể dầu đều đến từ một quốc gia duy nhất, đó là Nga”, ông cho biết.
Do ảnh hưởng từ xung đột ở Ukraine, nguồn cung cấp năng lượng của Nga đã cạn kiệt và các nước châu Âu đang phải vật lộn để tìm ra các giải pháp thay thế.
Đức đã kích hoạt lại một nhà máy than vào tháng 8 và đang tăng cường nhập khẩu than để duy trì hoạt động của các nhà máy điện.
Ông Fatih Birol nói thêm rằng, việc phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch sẽ khiến các quốc gia dễ đối mặt với biến động giá ngoài tầm kiểm soát của họ.
“Giá năng lượng được kiểm soát bởi một số nhà xuất khẩu năng lượng lớn và vì lý do chính trị hoặc lý do khác, họ có thể thay đổi quyết định và họ có thể đẩy giá lên. Và nền kinh tế của bạn hoàn toàn dễ bị ảnh hưởng bởi giá cao hơn”, ông cho biết.
Ông cho biết, giải pháp tốt nhất trong những trường hợp như vậy là chuyển sang các lựa chọn năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, thủy điện và năng lượng sinh học và sử dụng các phương tiện như ô tô điện.
Lạc quan giữa khủng hoảng
IEA vẫn tin rằng, các hệ thống năng lượng bền vững và an toàn hơn có thể giúp các quốc gia thoát khỏi cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra.
Ông nói rằng, các quốc gia khác nhau xoay trục sang nhiên liệu hóa thạch truyền thống chỉ là những phản ứng tạm thời và tức thời đối với cuộc khủng hoảng, nhưng không làm thay đổi con đường dẫn đến năng lượng sạch hơn về lâu dài.
“Ví dụ, ở châu Âu nơi tôi sinh sống, các quốc gia hiện đang thay đổi chính sách trong một thời gian ngắn và sử dụng loại nhiên liệu bẩn nhất là than. Nhưng đây là những giải pháp ngắn hạn”, ông nói và cho biết thêm, nhìn chung vẫn có một sự thúc đẩy lớn trong việc áp dụng năng lượng sạch trên toàn cầu.
Ông cho biết, điều này được thúc đẩy bởi ba yếu tố chính là an ninh năng lượng, cam kết khí hậu và các quốc gia thúc đẩy các giải pháp năng lượng sạch vì lý do chính sách công nghiệp.
Ông chỉ ra Mỹ, Nhật Bản, châu Âu, Ấn Độ và Trung Quốc là những ví dụ mà các chính phủ đang đưa ra các ưu đãi về thuế, trợ cấp và các hình thức hỗ trợ khác nhau để khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo.
“Khi tôi nhìn vào những con số mà chúng tôi theo dõi tại IEA hàng ngày, tôi thấy rằng năm nay chúng ta sẽ chứng kiến sự tăng trưởng chưa từng có trong năng lượng tái tạo với hơn 20%, đây là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử”, ông cho biết.
Bên cạnh đó, sự gia tăng mạnh mẽ trong việc áp dụng ô tô điện đang diễn ra trên toàn cầu và ông cho rằng, chẳng bao lâu nữa, mỗi chiếc xe thứ hai được bán ở Trung Quốc, châu Âu và Mỹ sẽ là xe điện.
“Những gì chúng ta có là bước ngoặt cho một tương lai năng lượng tốt hơn, sạch hơn và an toàn hơn”, ông Fatih Birol cho biết.
