Nhận định trên được đưa ra trong Báo cáo Vietnam at a glance với chủ đề “Kết thúc có hậu cho một năm khó khăn” vừa được HSBC công bố.
Một “cú quay xe” đầy bất ngờ
Cuối năm 2021, Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng quý IV đạt 5,2% so với cùng kỳ năm trước, bỏ xa các mức dự báo của thị trường. Đặc biệt, các hoạt động sản xuất nhanh chóng khởi sắc trong khi xuất khẩu đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ nhu cầu sản phẩm công nghệ và máy móc trên thế giới tăng mạnh.
 |
Trong khi đó, ngành dịch vụ cũng bắt đầu phục hồi mặc dù không đồng đều trong các lĩnh vực. Trong khi các ngành dịch vụ phục vụ trực tiếp khách hàng hưởng lợi từ việc mở cửa trở lại nền kinh tế, thì các ngành liên quan đến du lịch vẫn khá ảm đạm.
 |
Cụ thể, lượng khách du lịch đạt trên 15.000 trong tháng 12, chủ yếu là khách đến từ Trung Quốc đại lục và Hàn Quốc, hai thị trường chính của Việt Nam. Tuy nhiên, mức tăng vẫn còn khiêm tốn so với thời điểm trước đại dịch. Dịch vụ vận tải hầu như không tăng trưởng trong quý IV, trong khi dịch vụ lưu trú tiếp tục sụt giảm hơn 15% so với cùng kỳ năm trước.
Theo HSBC, phải mất thêm một thời gian nữa mới trở lại được như thời trước đại dịch là vận tải và dịch vụ lưu trú sụt giảm 7% và 30% so với năm 2019, trở thành hai nhóm ngành làm chậm tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Mặc dù vậy, năm 2022 có thể mang đến niềm hy vọng mới cho hai ngành này khi Việt Nam mở lại đường bay thương mại đến 8 thị trường chính từ 1/1/2022 sau hai năm tạm ngưng.
Khép lại năm 2021, Việt Nam phục hồi vững vàng sau giai đoạn “chạm đáy” tồi tệ nhất. HSBC tin rằng, Việt Nam sẽ sớm lấy lại đà tăng trưởng vững vàng trên mọi mặt. Một mặt, sản xuất và xuất khẩu kỳ vọng sẽ tiếp tục vị thế dẫn đầu, một phần là nhờ những cam kết FDI ổn định. Mặt khác, nhu cầu trong nước nhiều khả năng sẽ phục hồi thêm khi các biện pháp hạn chế hiện tại dần được gỡ bỏ và thị trường lao động phục hồi.
“Sau hai năm tăng trưởng chậm lại, chúng tôi kỳ vọng Việt Nam sẽ tăng tốc tăng trưởng lên 6,5% trong năm 2022. Chính phủ cũng đã đặt mục tiêu GDP năm 2022 tăng 6,5 - 7%, tương đương với tốc độ tăng trưởng trước đại dịch”, Báo cáo của HSBC kỳ vọng.
Cẩn trọng với các rủi ro
Mặc dù vậy, trở ngại lớn nhất cần lưu tâm chính là đợt bùng dịch COVID-19 thứ năm đang diễn ra, nhất là với sự xuất hiện của biến chủng Omicron có tốc độ lây lan mạnh.
Sau khi giảm xuống còn 4.000 ca trong tháng 11, số ca nhiễm mới lại tăng trở lại, gần đây lên tới trên 20.000 ca. Các ca nhiễm mới chủ yếu là do biến chủng Delta đã lây lan rộng khắp, từ Hà Nội và Hải Phòng ở miền Bắc tới miền Trung và các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long.
Theo HSBC, điều đáng mừng là tình hình triển khai vắc-xin của Việt Nam đã tốt hơn trước rất nhiều, đủ để tránh phải áp dụng biện pháp giãn cách diện rộng như trước đây. Tính đến cuối năm 2021, Việt Nam đã tiêm đủ liều cơ bản cho 70% dân số và bắt đầu tập trung triển khai tiêm mũi bổ sung cho người dân. Các cơ quan chức năng ngành y tế đã rút ngắn thời gian cho phép tiêm mũi bổ sung từ sáu tháng xuống còn ba tháng.
Chương trình tiêm chủng của Việt Nam đã bắt đầu tăng tốc từ tháng 10 năm ngoái, nghĩa là quý I/2022 sẽ là giai đoạn trọng điểm phấn đấu hoàn thành tiêm mũi bổ sung. TP. Hồ Chí Minh đã dẫn đầu cả nước trong việc triển khai tiêm bổ sung cho đối tượng ưu tiên từ đầu tháng 12, còn Chính phủ đặt mục tiêu hết quý I/2022 cả nước phải hoàn thành chiến dịch tiêm mũi bổ sung. Vì vậy, thời điểm có thể gỡ bỏ các quy định hạn chế và mở rộng hoạt động đi lại quốc tế sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khả năng ứng phó với đại dịch của Việt Nam.
 |
Trong khi nền kinh tế từng bước mở cửa trở lại, tác động do áp lực về giá lại diễn ra chậm hơn kỳ vọng khá nhiều. Lạm phát tháng 12/2021 giảm 1,8% so với cùng kỳ năm trước, lũy kế cả năm 2021 đạt mức 1,8%. Trong khi chi phí vận tải leo thang (tăng 11% so với cùng kỳ năm trước) là nguyên nhân chính dẫn đến lạm phát, giá lương thực giảm một phần do hiệu ứng cơ sở thấp cộng thêm lạm phát do nhu cầu yếu đã cùng làm chậm tốc độ gia tăng lạm phát từ năm 2015 tới nay.
“Khi các hoạt động kinh tế trở lại bình thường trong năm 2022, chúng tôi kỳ vọng áp lực về giá sẽ bắt đầu có tác động nhưng mức độ phải trong tầm kiểm soát. Chúng tôi dự báo lạm phát của Việt Nam sẽ tăng 2,7% vào năm 2022, thấp hơn mức trần 4% của NHNN. Trong bối cảnh lạm phát ít khả năng là một mối bận tâm lớn của NHNN trong năm 2022, tình hình thị trường bất động sản có thể thu hút nhiều sự quan tâm hơn”, Báo cáo của HSBC dự báo.
