HSBC: Không cẩn thận, Việt Nam sẽ rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp

(ĐTCK) Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC (HSBC Global Research) vừa công bố Báo cáo Kinh tế vĩ mô - Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam số tháng 7/2015 với chủ đề “Thương mại và đầu tư: mở cửa cho các doanh nghiệp”.
Ảnh Internet

Ảnh Internet

GDP có thể sẽ tăng nhanh trong vài năm tới

Theo Báo cáo, ngày 29/6/2015 vừa qua, Tổng thống Obama đã ký ban hành luật về Quyền xúc tiến thương mại (Trade Promotion Authority - TPA), tạo điều kiện  cho cuộc đàm phán Hiệp định kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (Trans-Pacific Partnership - TPP) có thể sẽ kết thúc trong những tháng tới.

Đối với Việt Nam, đây là một tín hiệu tích cực khi trước giờ vẫn chưa ký kết hiệp định thương mại tự do với Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của mình.

Một thông tin tích cực khác với kinh tế Việt Nam nói chung và tài chính Việt Nam nói riêng là Chính phủ Việt Nam cũng vừa ban hành Nghị định 60 về việc nới room cho nhà đầu tư nước ngoài. Theo đó, ngoài một số ngành nghề mở cửa theo cam kết hội nhập, hoặc ngành nghề cấm, kinh doanh có điều kiện, còn lại, Chính phủ sẽ trao quyền cho doanh nghiệp tự quyết chuyện mở room.

“Việc Mỹ thông qua TPA để đi đến kết thúc đàm phán TPP tạo cơ hội cho hoạt động đầu tư nước ngoài vào Việt Nam nhiều hơn để tận dụng lợi thế cạnh tranh chi phí nhân công rẻ và hưởng mức thuế suất ưu đãi. Điều này là tích cực đối với tình hình kinh tế nói chung và tăng trưởng năng suất lao động của Việt Nam nói riêng. Việt Nam có nguồn lao động chi phí thấp dồi dào và xu hướng này sẽ còn tiếp tục trong 2 thập kỷ tới. Năng suất lao động của Việt Nam dù đang ở mức thấp, nhưng đang có tốc độc tăng trưởng nhanh. Chúng tôi kỳ vọng, GDP của Việt Nam sẽ tăng nhanh trong vài năm tới”, Trinh Nguyễn, chuyên gia kinh tế của HSBC nhận định.

Tuy nhiên, Hiệp định TPP cũng có các điều khoản về đầu tư và dịch vụ, có thể buộc Việt Nam phải tự do hoá các lĩnh vực đang được bảo hộ. Đây cũng là một thách thức với một số ngành nghệ trong nước.

Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam có tận dụng được cơ hội này để tiến xa hơn hay không đang là câu hỏi lớn?

Kể từ khi gia nhập vào WTO vào tháng 1/2007, các doanh nghiệp trong nước đã nỗ lực tăng trưởng thị phần của mình trên thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, việc phân bổ nguồn lực thiếu hiệu quả, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước và nguồn cung dư thừa trên toàn cầu đã làm ảnh hưởng xấu đến các doanh nghiệp nội địa. Trong đó đó, các doanh nghiệp nước ngoài do phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn, có sự hỗ trợ về kỹ thuật tốt hơn và được hưởng ưu đãi thuế đã có kết quả hoạt động tốt hơn hẳn.

Các cải cách kinh tế cần diễn ra nhanh hơn

Dù kỳ vọng GDP của Việt Nam sẽ tăng trưởng nhanh hơn trong vài năm tới, nhưng các chuyên gia của HSBC cho rằng, mô hình tăng trưởng hiện tại của Việt Nam không có tính bền vững, đặc biệt là trong trung hạn, khi lợi thế nguồn cung lao động giá rẻ sẽ sớm không còn.

Nguyên nhân theo HSBC nằm ở việc quản trị nguồn lực, đặc biệt là phân bổ nguồn vốn. Mặc dù khối doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả, nhưng vẫn được phân bổ nguồn vốn khá lớn.

Đánh giá và Nghị định 60, bà Trinh Nguyễn nói: “Bản thân nghị định này là một bước đi đúng hướng, nhưng việc vẫn còn thiếu các chi tiết cụ thể, cũng như việc duy trì trần sở hữu đối với lĩnh vực ngân hàng cho thấy tiến độ cải cách vẫn còn diễn ra khá chậm”.

Báo cáo cho rằng, Việt Nam đang dần hội nhập sâu với kinh tế toàn cầu, nhưng cũng không thể mở cửa tự do hoàn toàn nền kinh tế trong một sớm một chiều, mà phải có lộ trình và thực hiện tốt từng khâu. Dù nỗ lực thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, hay mở room cho nhà đầu tư nước ngoài, nhưng điều quan trọng là Nhà nước cần lưu ý đến các chi tiết luật, cũng như việc thi hành các sắc luật này.

“Chúng tôi tin rằng, các yếu tố đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng của Việt Nam trong những năm tới sẽ là thương mại, nhờ vào các Hiệp định thương mại quan trọng, như FTA, TPP và nguồn lao động dồi dào. Nhưng nếu không phân bổ các nguồn lực hiệu quả, sẽ khiến cho năng suất suy yếu dần và khiến Việt Nam rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp. Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình thaapsp là rất khó và đòi hỏi những nỗ lực tích cực để thúc đẩy đầu tư hiệu quả”, Trinh Nguyễn nhấn mạnh.

Tin bài liên quan