8 bị cáo trong vụ án này bị truy tố vì 4 tội “Kinh doanh trái phép”, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Trốn thuế và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Nguyễn Đức Kiên, bị cáo chính của vụ án, sinh năm 1964 tại Hà Nội, đăng ký hộ khẩu thường trú tại phường Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội nhưng ở tại Biệt thự khu 13 héc-ta, ngõ 27, Xuân Diệu, phường Quảng An, Tây Hồ, Hà Nội.
Nguyễn Đức Kiên bị bắt ngày 20/8/2012 và sau đó bị truy tố, xét xử với cả 4 tội danh nêu trên.
Nguyễn Đức Kiên, cổ đông của Ngân hàng ACB từ năm 1993 cùng với gia đình sở hữu gần 937,6 triệu CP (tương đương 9%) của ACB, trong đó cá nhân Kiên sở hữu 31,5 triệu CP (tương đương 3,37%).
Từ cuối năm 2007, Nguyễn Đức Kiên không còn tham gia HĐQT Ngân hàng ACB, nhưng lại tham gia Hội đồng sáng lập Ngân hàng ACB, cơ quan này có chức năng tư vấn cho HĐQT và tham gia và cho ý kiến tại tất cả các cuộc họp của HĐQT, được cung cấp đầy đủ tài liệu về hoạt động kinh doanh của ngân hàng.
Ngoài ra, Nguyễn Đức Kiên còn được biết đến với vai trò ông bầu của đội bóng Hà Nội ACB và nhiều hoạt động liên quan đến V-League.
Đánh giá chung về mức độ nghiêm trọng của vụ án, Tòa cấp sơ thẩm cho rằng hành vi phạm tội của các bị cáo là nghiêm trọng gây ảnh hưởng rất xấu đến sự phát triển của nền kinh tế trong nước và tạo dư luận không tốt trong nhân dân.
Bằng thủ đoạn tinh vi, lợi dụng kẽ hở của pháp luật, các bị cáo đã thực hiện hành vi kinh doanh không đúng với pháp luật về cạnh tranh lành mạnh.
Tạo ra dòng tiền và tài sản ảo, tiền chạy từ ngân hàng này sang ngân hàng khác, làm tăng trưởng tín dụng ảo, lợi nhuận ảo và tăng trưởng giá trị cổ phiếu ảo.
Tiền mặt được Ngân hàng huy động từ người dân lại được giao cho nhân viên gửi vào ngân hàng khác hưởng lãi suất chênh lệch.
Sự cạnh tranh không lành mạnh và không dựa trên một quy luật thông thường, quy luật thị trường đã bị bóp méo nhằm phục vụ lợi ích nhóm và cá nhân.
Trong hành vi đầu tư cổ phiếu, các bị cáo tự nâng giá trị cổ phiếu bằng việc tự đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu của mình. Với vị thế là cổ đông lớn, các bị cáo đặc biệt là Nguyễn Đức Kiên đã rút tiền dễ dàng từ ACB để đầu tư vào các công ty sân sau.
Hành vi của các bị cáo gây chao đảo, lũng đoạn thị trường tài chính, tiền tệ, ảnh hưởng xấu đến chính sách tài chính, chính sách quản lý thị trường tiền tệ.
Tòa cấp sơ thẩm đã tuyên phạt Nguyễn Đức Kiên tổng hợp là 30 năm tù giam, các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 2 – 8 năm tù giam.
Kết thúc giai đoạn xét xử sơ thẩm, có 6 bị cáo đệ đơn kháng cáo. Nguyễn Đức Kiên kháng cáo toàn bộ bản án, cho rằng không phạm 4 tội (Kinh doanh trái phép, Trốn thuế, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng) như quy kết và đề nghị cấp phúc thẩm xem xét toàn diện các chứng cứ buộc tội và gỡ tội.
Bị cáo Lý Xuân Hải, nguyên Tổng giám đốc ACB, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, nguyên Phó chủ tịch HĐQT ACB và Huỳnh Quang Tuấn, nguyên thành viên HĐQT ACB đều làm đơn kháng cáo cho rằng không phạm tội "Cố ý làm trái".
Bị cáo Lê Vũ Kỳ, nguyên Phó chủ tịch HĐQT ACB xin giảm nhẹ hình phạt; mong cấp phúc thẩm chiếu cố hoàn cảnh tuổi cao, sức khoẻ yếu, bệnh tật để mở lượng khoan hồng. Ông Kỳ nêu trong đơn, qua phiên sơ thẩm, ông đã nhận thức rõ các sai phạm xảy ra tại Ngân hàng ACB. Song ông cho rằng, mình hoàn toàn thụ động trong việc ban hành các Nghị quyết của Thường trực HĐQT.
Riêng Trần Ngọc Thanh (nguyên giám đốc ACBI, án 5 năm 6 tháng), Nguyễn Thị Hải Yến (nguyên kế toán trưởng ACBI, án 5 năm) không chống án.
