Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, ông Trần Văn Phu
Trước thực trạng chuyển giá diễn biến phức tạp, gây thất thu cho ngân sách nhà nước, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu năm 2015, ngành thuế tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá.
Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, ông Trần Văn Phu cho biết, năm 2014, toàn ngành thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá tại 2.866 doanh nghiệp khai báo kinh doanh thua lỗ, doanh nghiệp nghi ngờ có dấu hiệu chuyển giá và doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết, tăng 80% so với năm 2013.
Kết quả là, cơ quan thuế đã, giảm lỗ hơn 5.830 tỷ đồng, truy thu, truy hoàn và phạt gần 1.701 tỷ đồng, so với năm 2013 tăng tương ứng gần 82% và 112%.
“Trong đó, qua thanh tra, kiểm tra đối với 30 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có giao dịch liên kết, rủi ro cao về chuyển giá, cơ quan thuế đã giảm lỗ trên 1.600 tỷ đồng, sau khi miễn giảm thuế do ưu đãi đầu tư, đã truy thu thuế thu nhập doanh nghiệp và xử phạt vi phạm trên 600 tỷ đồng”, ông Phu cho biết thêm.
Có được kết quả này, theo ông Phu, bên cạnh việc tập trung vào công tác thanh tra, kiểm tra chống chuyển giá theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính, ngành thuế đã đẩy mạnh công tác quản lý thuế đối với hoạt động chuyển giá và thương mại điện tử thông qua việc nghiên cứu, triển khai thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá (APA) trong quản lý thuế.
Bên cạnh đó, ngành thuế đã từng bước xây dựng và cập nhật dữ liệu năm tài chính 2013 đối với cơ sở dữ liệu phục vụ công tác thanh tra giá chuyển nhượng các ngành nghề có rủi ro cao về thuế thu nhập doanh nghiệp như sản xuất sợi, dệt vải; may mặc; giày, dép; đồ uống; linh kiện điện tử; dụng cụ thể thao; thức ăn chăn nuôi... tăng cường quản lý kê khai thuế đối với các doanh nghiệp có hoạt động giao dịch liên kết.
“Kết quả là đến nay đã quản lý được 4.098 doanh nghiệp có giao dịch liên kết thực hiện kê khai thông tin giao dịch liên kết”, ông Phu cho biết.
Cùng với Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thái Nguyên… Lâm Đồng là một trong những địa phương được đánh giá là công tác chống chuyển giá đạt hiệu quả khá cao.
Những biến thái chuyển giá
Từ thực tế chống chuyển giá tại địa phương mình, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Nguyễn Văn Yên cho biết, hiện tại hoạt động chuyển giá nhằm giảm thiểu số thuế phải nộp đã “biến thái” sang nhiều hình thức mới, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không chỉ chuyển giá bằng cách kê khai giá thấp hơn so với thị trường, so với giá bán thực tế; chuyển giá thông qua góp vốn đầu tư; chuyển giao công nghệ; chuyển giao vật liệu, hàng hóa, cung cấp dịch vụ; thông qua chi phí trả lãi vay vốn cho hoạt động sản xuất - kinh doanh… mà còn thực hiện chuyển giá bằng cách tính khấu hao thiết bị máy móc rất lớn khiến giá thành sản phẩm cao dẫn đến thua lỗ triền miên...
“Ngoài ra, lợi dụng chính sách thuế mới ban hành thường có nhiều ưu tiên, ưu đãi hơn so với chính sách thuế cũ, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sau khi hết thời gian được hưởng ưu đãi đã thành lập công ty con do công ty mẹ nắm giữ 100% vốn để được hưởng chính sách ưu đãi thuế theo diện mở rộng sản xuất theo quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp”, ông Yên cho biết.
Nhìn vào kết quả giảm lỗ, truy thu, truy hoàn vào ngân sách nhà nước số thuế bị phát hiện qua chống chuyển giá, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh không khỏi “giật mình” vì số tiền gian lận còn lớn hơn gấp nhiều lần số thu ngân sách bình quân của một tỉnh cỡ trung bình trong năm 2014.
“Nhiều năm nay ý kiến của các đại biểu Quốc hội, dư luận xã hội thường đánh giá công tác chống chuyển giá chưa thực sự hiệu quả khiến môi trường sản xuất, kinh doanh bị méo mó, ngân sách bị thất thu. Kết quả thanh tra, kiểm tra hoạt động chuyển giá năm 2014 có thể coi là tích cực, vì vậy, năm 2015 và các năm tiếp theo, ngành thuế phải đẩy mạnh công tác này”, Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh chỉ đạo.
Theo ông Trần Văn Phu, để giảm thiểu thất thu thuế, gian lận thuế qua hoạt động chuyển giá, năm 2015, bên cạnh việc đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp lỗ, có dấu hiệu chuyển giá, kiểm soát thông tin giao dịch liên kết, ngành thuế sẽ tập trung quản lý lĩnh vực thương mại điện tử.
“Thương mại điện tử là lĩnh vực mới nhưng sẽ là một trong những hình thức kinh doanh rất phát triển trong tương lai theo xu hướng vận động tất của của kỷ nguyên số, của thời đại công nghệ thôn tin và toàn cầu hoá. Do đó, Tổng cục Thuế từng bước nghiên cứu và có những bước đi quan trọng nhằm tìm ra phương thức quản lý thuế và tăng cường thanh tra, kiểm tra hiệu quả đối với loại hình kinh doanh này”, ông Phu nhấn mạnh.
