Đặc biệt là giải pháp lắp đặt các trạm bơm dã chiến để có thể bơm lấy nước từ sông Hồng không phụ thuộc vào việc xả nước từ các hồ chứa thủy điện cũng như giảm ngày số ngày xả lấy nước đợt 2 và trong đợt 3 chỉ duy trì mực nước tại Hà Nội như điều kiện vận hành bình thường theo quy định của Quy trình là 1,2 m.
Trước đó, Bộ NN&PTNT đã thông báo lịch lấy nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2019-2020 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ gồm 03 đợt, tổng cộng 18 ngày cụ thể như sau:
Đặc biệt Bộ NN&PTNT cũng yêu cầu, trong thời gian lấy nước, mức nước tại Trạm thủy văn Hà Nội phải duy trì từ 1,6 m trở lên tỏng đợt 1, từ 2 mét trở lên trong đợt 2 và từ 1,4 mét trở lên trong đợt 3.
Theo EVN, hiện các hồ chứa trên lưu vực sông Hồng đang thiết hụt 7,2 tỷ m3, trong đó 03 hồ chứa trực tiếp tham gia xả nước thiếu hụt 3,7 tỷ m3, cùng với dự báo tình trạng khô hạn tiếp tục xảy ra ở các tháng cuối năm 2019 đầu năm 2020 và hồ Hòa Bình đang phải duy trì vận hành xả nước xuống hạ du với lưu lượng trung bình ngày không nhỏ hơn 400 m3/s để đáp ứng nguồn nước cho nhà máy nước sạch sông Đà theo chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Văn bản số 5798/BTNMT-TNN ngày 06/11/2019, thì đến thời điểm trước khi xả nước hồ Hòa Bình sẽ thiếu hụt thêm khoảng 300 triệu m3 nước.
Dự kiến mức mực hồ Hòa Bình trước thời điểm xả đợt 1 khoảng 102,5m; hồ Thác Bà là 53,6m; hồ Tuyên Quang là 116,5m; do đó, việc đảm bảo cấp nước cho gieo cấy vụ Đông Xuân và những tháng còn lại của mùa khô sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Theo tính toán, nếu xả nước như yêu cầu nêu trên thì tổng lượng nước xả từ các hồ thủy điện trong 03 đợt khoảng 4,3 tỷ m3.
Với công suất 1.920 MW, Nhà máy điện Hòa Bình đóng vai trò rất quan trọng trong vận hành Hệ thống điện Quốc gia cũng như đảm bảo yêu cầu về an sinh xã hội như cấp nước sạch cho thành phố Hà Nội.
Hiện Nhà máy điện Hòa Bình phải đảm bảo các nhiệm vụ:
- Đáp ứng được nhu cầu phụ tải tăng cao trong cao điểm mùa khô (T5-T6) và chống quá tải trong một số trường hợp. Theo đó, Nhà máy phải có công suất tối thiểu từ 1.700 - 1.920 MW tương ứng với mức nước giữ trong hồ là 91,5 - 101 m (phụ thuộc nhiều vào cột áp từ mức nước trong hồ).
- Đảm bảo cấp nước cho nhà máy nước sạch sông Đà. Theo ước tính của EVN để đảm bảo việc này, sản lượng phải huy động từ NMĐ Hòa Bình dao động từ 11 - 13 triệu kWh/ngày, tương đương khoảng 55 - 65 triệu m3 nước/ngày.
Căn cứ trên hai nhiệm vụ này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã có các tính toán kiểm tra khả năng điều tiết đáp ứng các yêu cầu trên. Cụ thể, sau đổ ải, mức nước hồ Hòa Bình sụt giảm xuống 84,5 m, việc nâng mức nước hồ Hòa Bình phụ thuộc vào vận hành hồ Sơn La. Do phải đáp ứng việc nâng nước cho hồ Hòa Bình và cung cấp nước cho hạ du nên dự kiến hồ Sơn La sẽ điều tiết xuống mức nước chết vào thời điểm giữa tháng 5 và khi đó hồ Hòa Bình sẽ không còn đảm bảo được cả 2 nhiệm vụ trên.
Sản lượng điện thiếu hụt trong tháng 5 dự kiến so với nhu cầu là 100 triệu kWh, tương đương 0,5 tỷ m3 nước. Tình hình này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn trong tháng 6 do hồ Sơn La đã về mức nước chết và không thể hỗ trợ điều tiết cho hồ Hòa Bình.
Lượng điện dự kiến thiếu hụt trong tháng 6 là 300 triệu kWh, tương đương 1,5 tỷ m3.
Nhà máy nước sạch Sông Đà đang cấp nước cho khoảng 250.000 hộ dân, trong tổng số 2,2 triệu hộ dân của Hà Nội
Để chủ động khắc phục các khó khăn nêu trên, đảm bảo cân đối đủ nguồn nước phục vụ công tác gieo cấy lúa vụ Đông Xuân, cấp nước hạ du những tháng còn lại của mùa khô và cung cấp điện trong mùa nắng nóng, EVN đã đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cho phép hồ Hòa Bình, Sơn La, Thác Bà, Tuyên Quang vận hành đáp ứng các ràng buộc kỹ thuật của lưới điện miền Bắc, lưu lượng xả xuống hạ lưu nhỏ hơn qui trình, trong đó hồ Hòa Bình vận hành đảm bảo lưu lượng xả xuống hạ du trung bình ngày không nhỏ hơn 400 m3/s.
Đồng thời cho phép mức nước các hồ Hòa Bình, Tuyên Quang, Thác Bà duy trì ở mức thấp hơn so với quy định tại Phụ lục III của Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 740/QĐ-TTg ngày 17/6/2019.
EVN cũng đề nghị Bộ Công thương, sớm báo cáo, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị về tiết kiệm điện trong tình huống đặc biệt trong mùa khô 2019-2020.
