Theo Nghị định 42/2015/NĐ-CP, thành viên trên TTCK phái sinh gồm 4 loại: thành viên giao dịch (các công ty chứng khoán - CTCK), thành viên giao dịch đặc biệt (các ngân hàng thương mại), thành viên tạo lập thị trường và thành viên bù trừ.
Vừa qua, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã ban hành Quy chế thành viên TTCK phái sinh tại HNX. Theo đó, các CTCK, ngân hàng thương mại cần có hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng quy định về hạ tầng công nghệ thông tin kết nối đến Sở Giao dịch chứng khoán và đảm bảo yêu cầu kết nối với hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh của Sở; có phần mềm phục vụ giao dịch, thanh toán đáp ứng yêu cầu kỹ thuật; đáp ứng các quy định về quy trình nghiệp vụ và hoàn thiện các bước về hồ sơ, thủ tục đăng ký. Các CTCK phải có trang thông tin điện tử đảm bảo thực hiện việc công bố thông tin giao dịch chứng khoán phái sinh và thông tin công bố của CTCK.
Bên cạnh đó, Quy chế quy định về quyền và nghĩa vụ của CTCK, ngân hàng thương mại. Cụ thể, CTCK có quyền nhận các thông tin cung cấp theo hợp đồng ký kết với Sở Giao dịch chứng khoán. Ngân hàng thương mại có quyền kết nối và thực hiện giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh và sử dụng các dịch vụ dành cho thành viên giao dịch đặc biệt do Sở Giao dịch chứng khoán cung cấp. Các CTCK, ngân hàng thương mại có nghĩa vụ phải duy trì điều kiện làm thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt theo quy định của Nghị định 42/2015/NĐ-CP, Thông tư 11/2016/TT-BTC và Quy chế thành viên TTCK phái sinh.
Đối với thành viên tạo lập thị trường, Quy chế đã đưa ra các quy định chi tiết về hồ sơ và thủ tục, trong đó để đăng ký trở thành thành viên tạo lập thị trường, các CTCK, ngân hàng thương mại phải thử nghiệm chức năng yết giá, ký hợp đồng tạo lập thị trường với Sở Giao dịch chứng khoán và đăng ký tài khoản thực hiện nghiệp vụ tạo lập thị trường.
Ngoài ra, Quy chế quy định chế độ báo cáo, chế độ công bố thông tin đối với từng loại thành viên của TTCK phái sinh, các quy định về đại diện giao dịch, cách thức giải quyết tranh chấp, xử lý vi phạm thành viên.
