Khi xây dựng, cách tiếp cận của HNX 30 chú trọng nhiều hơn đến tính thanh khoản và vốn hóa thị trường, tuy nhiên, không vì thế mà yếu tố kết quả kinh doanh bị đặt thành thứ yếu. Thực tế cho thấy, các mã trong HNX 30 không chỉ duy trì được thanh khoản cao, mà còn đang có sự vươn lên mạnh mẽ về hiệu quả hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Bài viết dưới đây cung cấp cho các nhà đầu tư góc nhìn của các chuyên gia phân tích CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) sau một quá trình theo dõi đánh giá sự chuyển biến của các cổ phiếu trong rổ HNX 30, kể từ khi chỉ số HNX 30 được đưa vào vận hành.
HNX 30, chỉ số của thanh khoản
Điểm nhấn thanh khoản luôn được chú trọng ngay từ khi xây dựng, cũng như trong quá trình vận hành chỉ số HNX 30. Tính đến thời điểm cuối tháng 5/2013, giá trị vốn hóa của nhóm HNX 30 chỉ chiếm khoảng 55% tổng giá trị vốn hóa tại sàn HNX, nhưng khối lượng giao dịch của các cổ phiếu trong rổ luôn chiếm tỷ trọng cao tại sàn này. Trong suốt 11 tháng từ thời điểm được đưa vào vận hành, tỷ trọng khối lượng giao dịch của HNX 30 có xu hướng tăng khá rõ nét và đạt kỷ lục xấp xỉ 82% khối lượng giao dịch của HNX trong tháng 5/2013. Xét theo tiêu chí giá trị, tỷ trọng này thậm chí còn lớn hơn, đạt tới 86,3% giá trị giao dịch của HNX trong tháng 5/2013.
Các cổ phiếu trong HNX 30 đã thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài. Kể từ đầu năm 2013 đến nay, khối ngoại đã mua ròng hơn 420 tỷ đồng các mã cổ phiếu thuộc HNX 30, giá trị này chiếm tỷ trọng 69% trên tổng giá trị mua ròng của nhà đầu tư nước ngoài trên sàn. Sự quan tâm của khối ngoại còn được thể hiện qua việc nhiều mã thuộc HNX 30 liên tục được các quỹ ETF đưa vào danh mục và gia tăng tỷ trọng đầu tư.
… và hiệu quả kinh doanh cải thiện nhanh
Mặc dù yếu tố cơ bản của doanh nghiệp niêm yết không phải là tiêu chí chính để lựa chọn cổ phiếu đưa vào rổ HNX 30, nhưng thực tế, các doanh nghiệp trong nhóm này đã có những nỗ lực rất lớn để đạt được kết quả kinh doanh tốt hơn trong những quý gần đây.
Trong quý III/2012, doanh thu của nhóm doanh nghiệp này chiếm 42,2% tổng doanh thu của cả khối doanh nghiệp niêm yết trên HNX thì quý IV/2012, tỷ lệ này nhích lên 42,7%, sang quý I/2013, tỷ lệ này đã tăng lên 44,3%. Các doanh nghiệp trong nhóm cũng đóng góp chủ yếu lợi nhuận cho toàn sàn, với 60,6% trong quý IV/2012 và 71,8% trong quý I/2013.
HNX 30 đã phản ánh được bức tranh chung của thị trường, cả về giá lẫn khối lượng giao dịch
Không chỉ chiếm tỷ trọng lớn về lợi nhuận trên toàn sàn HNX, nhóm doanh nghiệp HNX 30 cũng có những bước tiến vượt bậc về hiệu quả kinh doanh. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) của các doanh nghiệp trong nhóm từ quý IV/2012 đến nay đã vượt lên mức trung bình chung toàn sàn. Nếu như quý III/2012, ROE bình quân của các doanh nghiệp trong nhóm ở mức - 3%, kém hơn nhiều so với mức -1,6% của toàn sàn thì sang quý IV/2012, tình trạng này đã được cải thiện mạnh mẽ, khi đạt mức 1,7%, cao hơn một chút so với tỷ lệ 1,6% của toàn sàn. Quý I/2013, ROE bình quân của nhóm doanh nghiệp này tiếp tục tăng lên mức 2,2% và cao hơn khá nhiều so với mức ROE bình quân toàn sàn là 1,7%.
Những con số trên đây cho thấy, các mã cổ phiếu được lựa chọn vào rổ chỉ số HNX 30 không chỉ có thanh khoản tốt, mà còn là những mã có quy mô lớn về lợi nhuận, hiệu quả trong sử dụng vốn và xứng đáng là những cổ phiếu tiêu biểu trên sàn HNX.
Tiền đề triển khai các sản phẩm phái sinh
Đi vào vận hành được gần 1 năm, dù còn một số hạn chế như thanh khoản chưa thực sự đồng đều, hiệu quả kinh doanh chưa thực sự cao khi so với các blue-chip niêm yết khác, tuy nhiên, HNX 30 đã đáp ứng được nhiều đòi hỏi của thực tiễn.
Giảm sự phụ thuộc vào biến động của một số cổ phiếu. Trước khi chỉ số HNX 30 ra đời, tại sàn HNX, các cổ phiếu như ACB, SQC chiếm tỷ trọng vốn hóa lớn và biến động của các cổ phiếu này có tác động mạnh tới diễn biến của HNX-Index. Kể từ khi đưa chỉ số HNX 30 vào áp dụng, chỉ số này phản ánh được toàn diện hơn biến động của sàn Hà Nội do trong rổ tính, cổ phiếu vốn hóa lớn nhất cũng chỉ chiếm tỷ trọng tối đa 15%.
Chỉ số bám sát thị trường. Kể từ khi ra đời, HNX 30 đã trải qua 4 đợt xem xét định kỳ và những điều chỉnh này nhằm đảm bảo HNX 30 luôn bám sát và phản ánh đúng các tiêu chí và quy tắc đề ra về tính thanh khoản và giá trị vốn hóa thị trường. Thông thường, một chỉ số được coi là hiệu quả khi nó đáp ứng được đồng thời hai đòi hỏi, một mặt chỉ số phải có tính ổn định tương đối, mặt khác nó phải phản ánh được bức tranh chung của thị trường, cả về giá lẫn khối lượng giao dịch. Thực tế đang cho thấy, HNX 30 đáp ứng khá tốt hai tiêu chí này.
Cơ sở để phát triển các sản phẩm phái sinh, đáp ứng quỹ đầu tư chỉ số. Sự ra đời của HNX 30 sẽ đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu thông tin chung về xu hướng thị trường, đồng thời đây là chỉ số có khả năng mô phỏng và đầu tư được. Đây là cơ sở để phát triển các quỹ đầu tư chỉ số, quỹ ETF, kéo theo sự gia tăng thanh khoản trên thị trường. Ngoài ra, HNX 30 cũng được kỳ vọng là chỉ số cơ sở cho các sản phẩm phái sinh mà Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và HNX thực hiện trong thời gian tới.
