Nhiều nhà đầu tư chia sẻ, họ có niềm tin rằng, thị trường sẽ tăng điểm sau Tết, vì không ai muốn bán lỗ đầu năm, trong khi ai cũng muốn “mua may, bán đắt”, nên tự tin giao dịch hơn trong những ngày trước đó.
Tuy nhiên, với nhà đầu tư nhỏ, xu hướng đầu tư gần Tết phụ thuộc vào công việc hiện tại. Chẳng hạn, đối với nhà đầu tư làm công việc tự do, đầu tư chứng khoán là một trong những công cụ để kiếm tiền chính, thì dịp sát Tết có nhu cầu tiêu dùng tăng cao, họ bán một phần cổ phiếu để thu về tiền mặt. Đối với nhà đầu tư có công việc cố định, ngân sách đầu tư chứng khoán sẽ tăng nếu mức thưởng Tết nhận được cao.
Công ty Chứng khoán FPT (FPTS) mới đây đã đưa ra thống kê sự thay đổi trong tỷ suất sinh lợi của VN-Index, HNX-Index trong 5 ngày giao dịch trước và sau Tết Nguyên đán những năm qua. Báo cáo dựa trên thu thập dữ liệu chỉ số VN-Index từ 28/7/2000 đến 28/12/2018, HNX-Index từ 4/1/2006 đến 28/12/2018.
Tỷ suất sinh lợi của VN-Index, HNX-Index trong 5 ngày giao dịch trước và sau Tết Âm lịch (%).
Giai đoạn trước Tết được xác định là 5 ngày giao dịch trước khi thị trường đóng cửa nghỉ ngơi, giai đoạn sau Tết được xác định là 5 ngày giao dịch sau kì nghỉ. Do Tết Nguyên đán thường diễn ra vào cuối tháng 1, đầu tháng 2 dương lịch, nên thống kê sử dụng khoảng quan sát ngắn là 5 ngày, nếu dài hơn có thể bị tác động bởi yếu tố tháng Giêng.
Sự chênh lệch về tỷ suất sinh lời 2 chỉ số VN-Index và HNX-Index vào các giai đoạn xung quanh Tết so với các ngày giao dịch còn lại là cơ sở để kiểm định sự tồn tại của hiệu ứng Tết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Kết quả, trước Tết, chỉ số VN-Index tăng 13/18 lần, HNX-Index tăng 11/13 lần. Sau Tết, chỉ số VN-Index tăng 11/18 lần, HNX-Index tăng 9/13 lần.
FPTS nhận xét, hiệu ứng Tết thể hiện rõ ràng hơn ở giai đoạn trước Tết. Với VN-Index, tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của 5 ngày trước Tết gấp 9,7 lần các ngày giao dịch thông thường (không tính dịp Tết). Mặt khác, độ lệch chuẩn của giai đoạn trước Tết là 1,28%, nhỏ hơn độ lệch chuẩn trung bình trong năm là 1,52%, thể hiện rủi ro biến động thấp hơn mức trung bình.
Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của VN-Index 5 ngày sau Tết tuy nhỏ hơn giai đoạn trước Tết, nhưng vẫn gấp 3,4 lần so với mức trung bình trong năm và gấp 4,2 lần so với các ngày giao dịch bình thường. Tuy nhiên, đi kèm tỷ suất sinh lợi cao hơn là rủi ro lớn hơn mức trung bình, thông qua độ lệch chuẩn là 1,83%.
Tương tự, HNX-Index cũng có hiệu ứng Tết rõ ràng, đặc biệt là giai đoạn trước Tết. Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của HNX-Index 5 ngày trước Tết cao hơn hẳn VN-Index và gấp 82,1 lần so với các ngày giao dịch thông thường. Đồng thời, độ lệch chuẩn của giai đoạn trước Tết là 1,45%, nhỏ hơn mức trung bình trong năm là 1,91%, thể hiện giai đoạn trước Tết đem lại cơ hội sinh lời cao, nhưng không đi cùng một mức rủi ro cao hơn.
Tỷ suất sinh lợi trung bình theo ngày của HNX-Index 5 ngày sau Tết nhỏ hơn giai đoạn trước Tết, nhưng vẫn gấp 5,8 lần so với mức trung bình trong năm và gấp 17,3 lần so với các ngày giao dịch thông thường. Kèm theo lợi nhuận là rủi ro lớn hơn mức trung bình của toàn bộ các ngày thông qua độ lệch chuẩn 2,04%>1,91%.
Như vậy, hiệu ứng của giai đoạn 5 ngày sau Tết là không rõ ràng, không có ý nghĩa thống kê. Còn trong 5 ngày trước Tết, nắm giữ chứng khoán trong rổ VN-Index và HNX-Index trung bình đạt tỷ suất lợi nhuận lần lượt cao hơn 0,25% và 0,3% so với những ngày thường.
Do đó, có thể khẳng định, có sự tồn tại của tác động tích cực trong giai đoạn xung quanh Tết Nguyên đán đến tỷ suất sinh lời các chỉ số chứng khoán trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Việc tỷ suất sinh lời lớn gấp nhiều lần so với mức trung bình các ngày giao dịch thông thường nhưng không đi kèm với sự gia tăng rủi ro khiến Tết Nguyên đán 2019 đang trở thành một cơ hội đầu tư ngắn hạn. Đối với những mã cổ phiếu tốt, nhà đầu tư ngắn hạn có thể áp dụng chiến thuật mua vào trong các phiên điều chỉnh trước Tết và bán vào phiên giao dịch cuối cùng trước kỳ nghỉ.
