Được biết, tại phiên tòa xét xử vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm giai đoạn 2, đại diện Viện Kiểm sát thực hành quyền công tố tại tòa đã kiến nghị thu hồi hơn 6.100 tỷ đồng từ 3 ngân hàng để trả cho Ngân hàng Xây dựng. Kiến nghị này đang gây ra tranh cãi.
Văn bản cho rằng kiến nghị của đại diện Viện Kiểm sát đề nghị thu hồi 6.126 tỷ đồng từ 3 ngân hàng nói trên để trả cho Ngân hàng Xây dựng sẽ “tạo tiền lệ bất lợi, gây khó khăn, cản trở cho hoạt động của các ngân hàng”.
VNBA trích dẫn Kết luận giám định bổ sung số 7405 ngày 30/9/2016 của NHNN ghi nhận: việc VNCB gửi tiền gửi thanh toán và gửi tiền có kỳ hạn tại các tổ chức tín dụng khác là hoạt động được phép thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 101 Luật các tổ chức tín dụng 2010, Khoản 3 Điều 28 Thông tư số 21 ngày 18/6/2012 (đã được sửa đổi bổ sung theo Thông tư số 01/2013).
VNBA cho biết, các tổ chức tín dụng là thành viên của Hiệp hội ngân hàng nói chung và 3 ngân hàng trên đều rất hoang mang, lo ngại về tác động tiêu cực nếu đề nghị được chấp thuận.
Nêu căn cứ phản bác kiến nghị trên, VNBA cho rằng, thứ nhất, theo pháp luật hiện hành, các ngân hàng cho vay không có trách nhiệm và không thể tìm hiểu, xác minh nguồn gốc số tiền trên tài khoản thanh toán của bên vay (con nợ) trước khi thu nợ.
Nếu buộc các ngân hàng phải xác minh về nguồn gốc số tiền thu nợ thì sẽ phát sinh rất nhiều khó khăn, thủ tục hành chính và chi phí cho các ngân hàng và khách hàng. Ngoài ra, các ngân hàng không đủ điều kiện, cơ sở để thực hiện việc xác minh này.
Thứ hai, giao dịch phát sinh từ các hợp đồng tín dụng của các ngân hàng với khách hàng là giao dịch hợp pháp thì việc thu nợ từ tài khoản của bên có nghĩa vụ là ngay tình và được pháp luật bảo vệ (Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015). Việc thực hiện yêu cầu trên sẽ không bảo đảm quyền và lợi ích của các ngân hàng theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, nếu truy thu số tiền nói trên, có thể dẫn đến hàng loạt các giao dịch vay vốn, gửi tiền với giá trị nhiều tỷ đồng có nguy cơ xảy ra tranh chấp, làm xáo trộn các giao dịch dân sự, kinh tế, thương mại hợp pháp, hợp lệ đang vận hành bình thường, không gặp vướng mắc gì.
Cùng đó, số tiền đã thu nợ hợp pháp, hợp lệ và được tất toán từ nhiều năm trước bất cứ khi nào cũng có thể bị bên vay lật lại, đòi lại vì cho rằng nguồn tiền đã trả nợ không hợp pháp hoặc bị thu hồi theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Thứ tư, gia tăng rủi ro pháp lý không dự liệu được cho các tổ chức tín dụng, khách hàng vay và người gửi tiền, làm xáo trộn môi trường kinh doanh, khách hàng mất niềm tin vào các tổ chức tín dụng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định của hệ thống ngân hàng.
Ngoài ra, các tổ chức tín dụng, nhất là các tổ chức tín dụng nước ngoài sẽ không an tâm hoạt động, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và việc thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
Cũng theo VNBA, hiện tại, Quốc hội và Chính phủ chủ trương tiếp tục đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trong đó, rất quan tâm đến sự ổn định của thị trường tiền tệ và việc bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng.
Việc áp dụng đồng bộ và nhất quán các quy định của pháp luật là một trong những điều kiện tiên quyết tạo môi trường pháp lý rõ ràng, an toàn, minh bạch, giúp ngành ngân hàng thực hiện tốt các mục tiêu đề ra.
Trong văn bản kiến nghị, VNBA bày tỏ mong muốn Tòa án, Viện Kiểm sát xem xét, cân nhắc các vấn đề đã nêu.
