Bạn từng nghĩ các ngân hàng Mỹ là lớn nhất thế giới và “quá lớn để có thể bị sụp đổ”? Tuy nhiên, các thể chế tài chính Mỹ lại đang tụt lại khá xa so với các đối thủ cạnh tranh toàn cầu.
Thực tế là 8/10 ngân hàng lớn nhất thế giới có trụ sở bên ngoài nước Mỹ, theo bảng xếp hạng các ngân hàng toàn cầu mới công bố của S&P Global Market Intelligence.
Ngân hàng lớn nhất nước Mỹ là JPMorgan Chase, thậm chí tụt một bậc so với năm 2015 xuống vị trí thứ 7 trong Top 10, còn Bank of America giữ nguyên vị trí thứ 9. Trong Top 20, cũng chỉ có 4 ngân hàng Mỹ là Well Fargo thứ 11, Citigroup thứ 13, Goldman Sachs thứ 28 và Morgan Stanley thứ 38.
Ở chiều ngược lại, 4 ngân hàng Trung Quốc nắm giữ 4 vị trí đầu tiên trong bảng xếp hàng, đồng thời có 11 ngân hàng Trung Quốc lọt vào Top 50, một con số rất ấn tượng.
Chuyên gia phân tích ngân hàng Dick Bove kiêm Phó chủ tịch Công ty Nghiên cứu cổ phiếu tại Rafferty Capital Markets nhận định: “Hệ thống ngân hàng Mỹ đang co lại, trong khi tại Trung Quốc và Pháp đang mở rộng. Hiệu ứng mà giới đầu tư toàn cầu có thể nhận thấy, đó là sự dịch chuyển sức mạnh tài chính toàn cầu từ những quốc gia thu hẹp quy mô tài chính, sang những nền kinh tế đang mở rộng”.
Tuy nhiên, có vẻ như hệ thống ngân hàng Trung Quốc đang phát triển không cân xứng. Các “ngôi sao” lớn tiếp tục tỏa sáng trên thị trường tài chính quốc tế, trong khi tình trạng nợ xấu tăng mạnh trong nhóm các ngân hàng nhỏ. Mức nợ xấu trong hệ thống ngân hàng có quy mô 29.000 tỷ USD của Trung Quốc được một số nhà phân tích mô tả là đang tiến tới mức độ “ủ bệnh”, nhất là khi tăng trưởng kinh tế của nước này có dấu hiệu chậm lại và nhiều doanh nghiệp Trung Quốc đang phải vật lộn với núi nợ khổng lồ.
Theo số liệu thống kê sơ bộ, một số ngân hàng thương mại nhỏ tại Trung Quốc báo cáo mức nợ xấu lên tới 20% hoặc cao hơn trong hồ sơ cho vay của mình.
Trung Quốc hiện có khoảng vài nghìn ngân hàng nông thôn và thành thị. Trên thực tế, các ngân hàng nông thôn và thành thị nhỏ chính là “bộ đệm” của hệ thống tài chính Trung Quốc, khi chiếm gần ¼ tổng số tài sản của toàn bộ hệ thống ngân hàng thương mại. Báo cáo lợi nhuận công bố trên website của nhiều ngân hàng nông thôn và thành thị tại Trung Quốc trong vòng hai tháng vừa qua đã chứng minh chất lượng đi xuống của nhóm ngân hàng này.
Chia sẻ về vấn đề này, Xia Le, nhà kinh tế trưởng thuộc BBVA Research tại Hồng-Kông cho rằng: “Từng là bộ đệm của hệ thống tài chính Trung Quốc, thì nay các ngân hàng thương mại nông thôn và thành thị nhỏ lại là phần yếu nhất của khu vực ngân hàng khổng lồ nước này”. Mức nợ xấu trung bình của các ngân hàng thương mại Trung Quốc đã tăng từ 1,75% cuối tháng Ba vừa qua, lên 5-7% như hiện nay.
Những khó khăn mà các ngân hàng nhỏ của Trung Quốc đang đối mặt đã phơi bày một thực tế rằng, cơ chế giám sát đối với nhóm các ngân hàng thương mại nhỏ của Trung Quốc hiện yếu hơn so với nhóm các ngân hàng cấp quốc gia. Ở một số khía cạnh, các ngân hàng nhỏ thậm chí chưa có sự liên kết chính sách với Bắc Kinh. Đây thực sự là một rủi ro hệ thống đối với toàn bộ khu vực tài chính Trung Quốc, chuyên gia Xia khẳng định.
