Haruhiko Kuroda - Sự lựa chọn của Nhật Bản

Ông Kuroda được kỳ vọng có thể điều hành BOJ hợp tác tích cực hơn với chính phủ trong các kế hoạch kích thích kinh tế.

Ông Kuroda được mong đợi kế nhiệm chức vụ Thống đốc BOJ, một cương vị chủ chốt trong nỗ lực của Tokyo hòng đại tu nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới. Ông Kuroda, 68 tuổi, được đề cử cùng 2 vị phó: Kikuo Iwata - Giáo sư kinh tế Đại học Gakushuin ở Tokyo và Hiroshi Nakaso - Giám đốc điều hành BOJ.

Không lâu trước khi công bố đề cử, nội các Nhật đã tiết lộ với báo giới: “Những ứng viên chúng tôi giới thiệu với quốc hội hôm nay sẽ đóng vai trò quan trọng trong chính sách tiền tệ quyết liệt mà Thủ tướng đang theo đuổi”.

Ông Haruhiko Kuroda

Lời ngỏ này cho thấy các ứng viên sẽ là người đồng lòng với các kế hoạch của Tokyo . BOJ hoạt động độc lập đối với chính phủ nên không tránh khỏi những lúc “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”.

Giữa Thủ tướng Shinzo Abe với Thống đốc BOJ Masaaki Shirakawa từng xảy ra bất đồng quan điểm chính sách. Thủ tướng đã cảnh báo Thống đốc Shirakawa rằng nếu BOJ không tích cực hợp tác với chính sách tăng chi tiêu và nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ do ông khởi xướng, ông có thể tác động thay đổi đạo luật bảo đảm tính độc lập của BOJ.

Thống đốc Shirakawa với các phó thống đốc của mình sẽ mãn nhiệm vào ngày 19/3, sớm hơn 3 tuần so với thời hạn nhiệm kỳ của ông.

Ông Kuroda đã tốt nghiệp Đại học Tokyo và Đại học Oxford , là tay lão luyện trong ngành tài chính - ngân hàng. Ông đã kinh qua nhiều thập niên đảm đương các vị trí trong Bộ Tài chính Nhật Bản, chịu trách nhiệm về chính sách ngoại hối và các vấn đề quốc tế giai đoạn 1999-2003, từng làm cố vấn đặc biệt cho nội các của Thủ tướng Junichiro Koizumi.

Tháng 11/2004, ông được Hội đồng Thống đốc ADB bầu làm Chủ tịch ADB và đã tái đắc cử nhiệm kỳ 3 vào tháng 11/2011. Ông Kuroda được biết đến như một người theo đuổi phương án nới lỏng tiền tệ để vượt qua tình trạng tăng trưởng ì ạch, hứa hẹn một sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý với chủ trương của chính phủ Abe.

Chính quyền Thủ tướng Abe muốn dựa vào ngân hàng trung ương để tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ và hiện thực hóa mục tiêu kích thích tăng trưởng cho nền kinh tế hiện đang mất sức vì giảm phát.

Tuy nhiên, những gói kích thích kinh tế của Nhật đã dẫn đến sự chỉ trích rằng Tokyo đang cố tình dìm giá đồng yen bất chấp nguy cơ xảy ra cuộc chiến tiền tệ toàn cầu khi các quốc gia đối thủ chạy đua giành lợi thế thương mại. Từ lúc ông Abe đắc cử Thủ tướng, đồng yen đã giảm khoảng 11% so với USD.

Mặc dù việc đề cử còn cần phải được quốc hội phê chuẩn, nhưng phía đảng đối lập chính đã bày tỏ sự ủng hộ ông Kuroda nên giới quan sát cho rằng ông Kuroda gần như chắc chắn sẽ được trao chiếc ghế Thống đốc BOJ. Ông Kuroda đã gởi đơn từ nhiệm và sẽ rời ghế Chủ tịch ADB vào ngày 18/3 để sẵn sàng tiếp nhận cương vị mới.

Chuyên gia kinh tế cao cấp Masamichi Adachi của JPMorgan tại Tokyo nhận xét: “Kỳ vọng nhiều nên nếu chỉ đơn thuần là nới rộng các chính sách hiện có, các thị trường sẽ không hài lòng. Họ cần chứng tỏ sự khác biệt so với những người tiền nhiệm”.

Từ cách đây hơn 1 thập niên, ông Kuroda đã chủ trương đặt ra mục tiêu lạm phát nhưng tới tháng 1/2013, BOJ mới áp dụng. Khi lên nắm quyền Thủ tướng vào tháng 12/2012, ông Abe đã thề đưa Nhật Bản thoát khỏi 15 năm giảm phát.

Mới đây, Thủ tướng Abe đã hối thúc đạt mục tiêu lạm phát 2% càng sớm càng tốt. Nếu trở thành tân Thống đốc BOJ, ông Kuroda sẽ có cuộc họp chính sách đầu tiên vào ngày 3 và 4/4. Giới phân tích dự đoán ban lãnh đạo mới của BOJ sẽ nhanh chóng đưa ra các biện pháp kích thích nhiều hơn ngay trong tháng 4.