Trung tâm điều độ Hệ thống điện quốc gia (A0) đã vừa đưa ra số liệu cụ thể minh chứng cho câu chuyện công suất công bố của nhiều nhà máy điện gió và điện mặt trời có sự khác biệt lớn so với công suất thực tế phát điện được trong những chu kỳ không quá tải đường dây.
Có 35 dự án được nhắc tới trong thời gian thống kê dữ liệu từ 29/6 đến 5/7/2020.
Đứng đầu trong minh hoạ này là Nhà máy điện gió Trung Nam có sai số lên tới 59%. Tiếp đó là Nhà máy điện mặt trời Thuận Nam Đức Long (48%), Gió Đầm Nại (47%), Hacom Solar (43%), Gió Tuy Phong (38%)… Các dự án điện mặt trời Phước Hữu, Bim, Vĩnh Hảo cũng có mức sai số trên 30%.
Cho rằng mức sai số giữa công bố của nhà máy và thực tế phát điện trên 30% là không thể chấp nhận được, ông Ngô Sơn Hải, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đề nghị Cục Điều tiết điện lực (ERAV) đưa ra các quy định xử phạt nghiêm khắc hơn về việc công bố này cũng như các chủ đầu tư có giải pháp để số liệu công bố có tính chính xác cao hơn.
Hiện trong Hợp đồng mẫu mua bán điện theo Thông tư 16/2017/TT-BCT đã có quy định vấn đề công bố số liệu nhưng chưa cụ thể. Do vậy, cần được bổ sung các quy định cụ thể hơn khi thực tế phát sinh tình huống này để vận hành hệ thống điện quốc gia điều hành không bị động.
Đánh giá tình trạng này, một số chuyên gia cũng cho rằng, do sự bùng nổ của nhiều nhà máy điện mặt trời trong 6 tháng đầu năm 2019 khi lưới truyền tải chưa được đầu tư kịp thời, đã dẫn tới tình trạng buộc phải cắt giảm công suất của các nhà máy. Vì vậy, nhiều nhà máy có thể đã cố công bố công suất lớn hơn thực tế để đến khi bị cắt giảm thì vẫn được huy động lớn.
Hiện đã có 99 nhà máy điện mặt trời nối lưới đang hoạt động với tổng công suất đặt là 5.053 MW, chiếm khoảng 9% tổng công suất của hệ thống điện Việt Nam.
Theo A0, trước năm 2019 chỉ có 2 nhà máy điện mặt trời nối lưới là Phong Điền và Krongpa hoạt động. Tuy nhiên trong 6 tháng đầu năm 2019 đã có thêm 89 nhà máy điện mặt trời với tổng công suất 4.439 MW vào vận hành.
Còn tính tới thời điểm tháng 7/2020, trên hệ thống điện quốc gia có tổng cộng 99 nhà máy điện mặt trời vận hành với tổng công suất là 5.053 MW.
Hiện cũng có 11 nhà máy điện gió đang hoạt động với tổng công suất là 429 MW, trong đó có 9 nhà máy đã vận hành trước 30/6/2019.
Như vậy, tổng công suất điện gió và mặt trời đã là 5.482 MW, chiếm 9,5% tổng công suất nguồn đặt của hệ thống.
Năm 2019, sản lượng của điện gió và mặt trời là 5,89 tỷ kWh, chiếm 2,4% sản lượng điện của hệ thống.
Tuy nhiên đã có thời điểm lúc 11g27 ngày 7/7/2020, tỷ trọng của điện gió và điện mặt trời tham gia hệ thống đã chiếm tới gần 14% tổng công suất nguồn của hệ thống với 4.239 MW.
Kết quả này là nhờ chính sách huy động tối đa điện gió và và điện mặt trời của ngành điện, nhằm tạo điều kiện cho phát triển năng lượng tái tạo.
Theo dự tính, trong năm 2020, sản lượng đóng góp của điện gió và điện mặt trời sẽ là 10,81 tỷ kWh, có thể chiếm tới 4,3% sản lượng điện sản xuất.
